نیازمند به نگاهی دیگر

محمود معتقدی/ شاعر و منتقد ادبی
فرهنگ و مقوله‌های مرتبط با آن از کتاب و کتابخوانی و شعر و شاعری و نقد و نویسندگی موضوع پیچیده‌ای است که از معضلات اجتماعی و فرهنگی تأثیر می‌گیرد. به گمان من مشاهده اوضاع شعر امروز از زوایای مختلف مبین این است که آسیب‌های موجود در اجتماع با این فضا نیز همراه است و تأثیر منفی خود را بر آن می‌گذارد. کانون‌های فرهنگی و ادبی اگرچه در فرهنگسراها و خانه‌های فرهنگ فعالند، اما باید و نبایدهای خود را دارند و فعالیت آنها با انتخاب‌ها و گزینه‌های خاصی همراه است. نتیجه این می‌شود که گرچه از شاعری دعوت و از مجموعه‌ای رونمایی می‌شود، اما این، همه ماجرا نیست و نمی‌توان این شاعر یا این مجموعه را نمونه‌ای از فعالیت‌های شعری رایج در جامعه دانست.

نبود یک تقویم کاری برای نظم و ترتیب‌دادن به فعالیت‌ها و نبود یک نگاه فراگیر برای ایجاد تنوع در کارها موجب موازی‌کاری‌ها و گرفتاری‌ در چنبره تکرار شده است. چنین اوضاعی منجر به این می‌شود که جوانان از فضای ادبی حاکم فاصله بگیرند و در فضاهای مجازی با همه آسیب‌هایی که در آن وجود دارد و همه از آن باخبریم فعالیت کنند.

اتفاق دیگر که این روزها در حال رخ‌دادن است کشیده‌شدن دامنه این فعالیت‌ها به کافی‌شاپ‌هاست. تصور کنید کتابی که در کافی‌شاپی رونمایی می‌شود چه‌قدر به وجهه ادبی آن لطمه خواهد خورد. در واقع شعر و مجموعه شعر در این حالت نوعی بهانه و ابزار برای کسب و کار این مکان‌هاست و جنبه فروشگاهی پیدا می‌کند.

در کل به گمان من چاره‌کار در به‌روزکردن سیاست‌هایی است که برای کانون‌های ادبی اتخاذ می‌شود. شنیده‌شدن همه صداها باعث تنوع و رنگ‌پذیری فضای ادبی می‌شود. بازتاب فعالیت‌های ادبی در رسانه‌ها به‌ویژه رسانه ملی می‌تواند چاره رفع رکود و خمودی از محیط‌های هنری و ادبی شود. همه اینها در نهایت داوری  کارها را از سوی اهل فن و مخاطبان در پی دارد و موجب می‌شود شعر، داستان و ادبیات رسالت اصلی خود را در زبان‌سازی و فرهنگسازی ایفا کند. در واقع جامعه با بهره‌مندی از ادبیات و هنر پویا، شاداب
خواهد بود.