همراه با کشاورزانی که کنار آپارتمان‌های سر به فلک کشیده شهرک بهاران مشغول برداشت محصول هستند
تاکستانی در دل شهر
زینب زینال‌زاده| خبرنگار:
منطقه 18
خیابان 45 متری بهار جنوبی، نرسیده به چهارراه بازار آهن در محله شهرک ولی‌عصر(عج) تفاوت زیادی با نقاط دیگر منطقه 18 دارد. معبری که در یک سوی آن تاکستان‌های انگور و تیرک‌های عمود قرار دارد و در سوی دیگر آن آپارتمان‌هایی با نمای شیک و مدرن قد علم کرده‌اند. بیش از 50 هکتار زمین کشاورزی در این خیابان وجود دارد که بلال و انگور در آنها کشت می‌شود و هنگام عبور از آن می‌توان تقابل جامعه شهری و روستایی را به تماشا نشست. سبزی باغ‌های انگور و بلال باعث لطیف شدن هوا شده و نسیم خنکا را می‌توان در این بخش از منطقه در هر ساعتی از روز حس کرد. «مرتضی الله‌مرادی» از کشاورزان قدیمی است که پا جای پای پدرش گذاشته و پیشه آبا و اجدادی را انتخاب کرده است با این تفاوت که او این روزها به دلیل بی‌مهری برخی مسئولان مثل گذشته از کار در باغ انگورش لذت نمی‌برد.
اطراف تاکستان حصار‌کشیده‌اند و هرازگاهی هم صدای پارس سگ نگهبان شنیده می‌شود. باغ حدود 20 هکتار مساحت دارد و در ابتدا و انتهای آن در چوبی برای ورود و خروج طراحی شده است. در جست‌وجوی کسی هستیم تا اجازه ورود بگیریم. تا جایی که چشم کار می‌کند، درختان انگور می‌بینیم که روی تیرک‌های چوبی پیچ خورده و قد کشیده‌اند. بالاخره کارگری متوجه حضورمان می‌شود. جلو می‌آید و خودش را داود معرفی می‌کند. سراغ مالک باغ را از او می‌گیریم. به ابتدای باغ راهنمایی‌مان می‌کند و می‌گوید: «تا شما وارد باغ شوید، آقا مرتضی هم می‌آید.»
«مرتضی الله‌مرادی» مالک باغ انگور که همراه با کارگرانش در حال کارکردن است و به گفته خودش از این کار لذت می‌برد، می‌گوید: «وقتی بیل به دست می‌گیرم و خاک را زیرورو می‌کنم یا علف‌های هرز اطراف درختان انگور را می‌چینم همه مشکلات زندگی را فراموش می‌کنم و حس خوبی دارم. تا کلاس پنجم درس خوانده‌ام و از کودکی به کشاورزی علاقه داشتم و همیشه همراه پدرم به باغ می‌آمدم و مشغول کار می‌شدم. هیچ‌وقت از انجام کارهای دیگر مثل کشاورزی لذت نبرده و نمی‌برم.» باغداری در خانواده الله‌مرادی سابقه 50 ساله دارد و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و اکنون او میراث‌دار خانواده است. مرتضی خوشه انگور یاقوتی را می‌چیند، نشانمان می‌دهد و می‌گوید: «این حاصل یک سال زحمت شبانه‌روزی من و کارگرانم است که متأسفانه مجبورم با کمترین قیمت در بازار عرضه کنم. دلالان بدون هیچ زحمتی انگورها را کیلویی 3 هزار تومان از باغدار می‌خرند و کیلویی 8 هزار تومان می‌فروشند و کل سود هم به جیب آنها می‌رود. همین نابرابری‌ها و بی‌مهری‌ها باعث شده خیلی از باغداران سختی زیادی بکشند تا محصولاتشان را مستقیم و بدون واسطه، اما با قیمت پایین به دست مردم برسانند.»
زمین‌های کشاورزی که کارگاه شد
به گفته باغداران شهرک ولی‌عصر(عج) سال‌ها قبل وضعیت کسب و کار بهتر بود و به دلیل بارش‌های فصلی محصولات خوبی هم برداشت می‌شد، اما سال گذشته و امسال با تغییر شرایط جوی بسیاری از باغ‌های انگور از بین رفتند. الله‌مرادی می‌گوید: «چند سال پیش کارگران زیادی برایم کار می‌کردند و کارهای مربوط به کاشت، داشت، برداشت، هرس و کرت‌بندی باغ با کمک آنها انجام می‌شد، اما اکنون فقط 30 کارگر در باغ من مشغول کار هستند.» حمایت مسئولان جهاد کشاورزی از باغداران و کشاورزان می‌تواند وضعیت رکود کنونی را به رونق و شکوفایی تبدیل کند. الله‌مرادی که جزو معدود افرادی است که موفق به دریافت کارت کشاورزی از جهاد کشاورزی شده است، می‌گوید: «بارها به مسئولان جهاد پیشنهاد دادم با دادن برخی امکانات مانند سهمیه آب و بازار فروش از باغداران و کشاورزان حمایت کنند و این شغل را که رو به نابودی می‌رود، احیا کنند.» شنیده‌ها حاکی از آن است که برخی از زمین‌های کشاورزی این محله به کارگاه‌های تولیدی تبدیل شده است. او در تأیید این موضوع می‌گوید: «برخی از باغداران به دلیل شرایط بد اقتصادی و بالا بودن هزینه‌ها و کم بودن سود، کار کشاورزی را رها کردند و زمین‌هایشان را به تولیدکنندگان اجاره داده‌اند.»
درددلی با مسئولان
نبود آب کافی، حمایت نکردن مسئولان جهاد کشاورزی، حضور دلالان، پایین بودن سود، بالا بودن دستمزد کارگران و نبود بازار فروش، مشکلاتی است که مرتضی الله‌مرادی را وادار کرده به موضوع تغییر کاربری زمین کشاورزی اجدادش فکر کند. او می‌گوید: «داخل تاکستان نیاز به برخی از امکانات رفاهی مانند سرویس بهداشتی و روشنایی داریم که متأسفانه هر وقت اقدام می‌کنیم، شهرداری اجازه نمی‌دهد. گاهی اوقات هم به دلیل کوتاه بودن حصارها، زباله‌های بلوار را داخل باغ‌ها می‌ریزند. برای خلاص شدن از همه این مشکلات تصمیم گرفته‌ام، باغ را به سفره‌خانه سنتی تبدیل کنم، اما مسئولان موافقت نمی‌کنند و طرح مشارکتی به شرط استفاده تنها 30درصد از مساحت کل باغ را پیشنهاد داده‌اند.» در حقیقت الله‌مرادی با پذیرش این طرح مالکیت 70درصد باغ را به شهرداری واگذار می‌کند و خودش با تغییر کاربری، در باقیمانده زمین می‌تواند اقدام به برج‌سازی کند، اما او تمایلی به این کار ندارد و می‌گوید: «کشاورزی کار موروثی خانواده ماست و من هم تصمیمی برای واگذاری باغ و برج‌سازی ندارم. امیدوارم مسئولان شهرداری برای حفظ و نگهداری و ادامه کار باغداری، نه تنها با من، بلکه با تمام باغداران منطقه همراهی کنند.»
طرح ناتمام جداره‌سازی
منطقه 12
معصومه غلامی| خبرنگار:
یک سال از توقف اجرای طرح «جداره سازی» برای یکسان‌سازی نمای بناها در منطقه12 می‌گذرد و بارها طی تماس با همشهری محله از توقف طرح گلایه کرده و خواستار تداوم آن شده‌اند. «حسین مرادی» از کاسبان محله ایران می‌گوید: «زمانی که این طرح اجرا می‌شد، فقط تابلو و کرکره 9دهنه از مغازه‌های خیابان ایران تعویض شد و جداره‌سازی باقی املاک انجام نشد. اکنون نماها از حالت یکدست درآمده‌اند و اگر کاسبان هم بخواهند اقدامی کنند، باید مراحل اداری زیادی را طی کنند.»
«پیام خلیلی» از کاسبان خیابان صاحب‌جمع هم می‌گوید: «جداره‌سازی بخشی از خیابان‌ها و گذرها انجام شد، اما برای ادامه کار اعلام شد که بودجه تمام شده است. ما هم توان مالی برای این کار را نداریم و امیدوارم مسئولان شهری، مجدد این کار را از سر بگیرند.» اما «مهدی فروغی» از کاسبان محله امامزاده یحیی(ع) می‌گوید: «جداره‌سازی تعدادی از املاک به دلیل اوقافی بودن و برخی هم به دلیل عدم حضور صاحب ملک در زمان اجرای طرح انجام نشد. زمانی هم که این مالکان اعلام آمادگی کردند، قرارداد با پیمانکار تمام شده بود.»
«میکاییل سعید» دبیر شورایاری محله سنگلج در این‌باره می‌گوید: «بیشترین فعالیت‌ها برای جداره‌سازی در بازارچه طرخانی انجام شده و باقی ماندن بخش کوچکی از این کار به دلیل نبود بودجه در شهرداری است. وقتی پیگیر این موضوع شدیم، اداره زیبا‌سازی اعلام کرد شهروندان می‌توانند با نظارت این اداره، کار را خودشان ادامه دهند، اما تعدادی از کاسبان به دلیل مشکل مالی امکان این کار را ندارند و عده‌ای هم که می‌خواهند این کار را انجام دهند، به دلیل برخی مشکلات حقوقی نمی‌توانند مجوز بگیرند.»
همچنین «محمد دوستی» دبیر شورایاری محله امامزاده یحیی(ع) می‌گوید: «70درصد کار جداره‌سازی انجام شده است. در مراحل اولیه، طرح پیشرفت خوبی داشت، اما بیش از یکسال است که کار به دلیل نبود بودجه تعطیل شده است. آن زمان پیمانکار تعدادی از املاک در خیابان مرادی را هم با وجود قرارگیری در طرح تعریض، انتخاب و جداره‌سازی کرد. این کار هزینه اضافی تحمیل کرد و باعث شد بودجه کم بیاید.»
در پیگیری این موضوع، «مهدی کرمی» رئیس اداره زیبا‌سازی شهرداری منطقه12 می‌گوید: «طرح جداره‌سازی در دوره مدیریت قبلی شهرداری تهران شروع شد؛ آن هم با بودجه معین که البته بیش از آن هزینه شد. اکنون بودجه‌ای برای این کار نداریم و در صورت اختصاص بودجه، طرح را براساس اولویت اجرا می‌کنیم. ابتدا طرح را در محله‌هایی مانند امامزاده یحیی(ع) و طرخانی اجرا می‌کنیم و اگر هریک از شهروندان بخواهند خودشان این کار را انجام دهند، می‌توانند با ارائه مدارک درخواست بدهند. مجوز به املاکی داده می‌شود که محل کسب بوده و به مابقی املاک مجوز داده نمی‌شود چون برخی افراد از این فرصت استفاده کرده و به‌عنوان مثال، با خراب کردن یک اتاق و تغییر کاربری می‌خواهند کسب و کار در آن راه بیندازند. اشخاصی هم که ادعا می‌کنند شهرداری مجوز جداره‌سازی به آنها نمی‌دهد، اغلب چنین مشکلی دارند.»
در همینه زمینه :