در سایه تنش‌های اخیر واشنگتن و آنکارا، زمزمه‌های تعطیلی موقت پایگاه هوایی «اینجرلیک» تقویت شده است
درحالی‌که تهدیدهای ترامپ و وزارت خزانه‌داری آمریکا علیه ترکیه همچنان ادامه دارد، سخنگوی وزارت خارجه قطر، از سرمایه‌گذاری 15میلیارد دلاری این کشور در اقتصاد ترکیه خبر داده است؛ سرمایه‌گذاری‌ای که در جریان سفر روز چهارشنبه شیخ‌تمیم به آنکارا با هدف حمایت از اقتصاد ترکیه صورت گرفته است. این در حالی است که بعد از اعلام نتایج نهایی انتخابات اخیر ترکیه و پیروزی ائتلاف اردوغان نیز شرکت فیوژن دیتامیک قطر برای ساخت یک مجتمع پتروشیمی و 2پایگاه تولید برق، 5میلیارد دلار در ترکیه سرمایه‌گذاری کرده بود.
در شرایطی که بسیاری از رسانه‌های آمریکایی پیش‌بینی می‌کردند فشارهای واشنگتن منجر به عقب‌نشینی آنکارا شود، به‌نظر می‌رسد همراهی جامعه جهانی با دولت اردوغان، از قدرت‌های اروپایی گرفته تا روسیه، قطر و حتی ایران، مواضع ترکیه را بیش از گذشته در مقابل آمریکا تقویت کرده است؛ تا جایی که این روزها مجددا زمزمه‌هایی از تعطیلی پایگاه هوایی اینجرلیک در رسانه‌های این کشور شنیده می‌شود. این زمزمه‌ها بعد از طرح شکایت مجموعه‌ای از وکلای ترکیه علیه افسران حاضر در پایگاه اینجرلیک دوباره تقویت شده است؛ افسرانی که به ادعای وکلای ترکیه، در کودتای ناکام سال 2016علیه دولت رجب طیب اردوغان دست داشته‌اند. به نوشته روزنامه ینی شفق، وکلای ترک خواستار توقف فوری فعالیت‌های نظامی این پایگاه شده‌اند تا روند تحقیقات میدانی و بازجویی از افسران حاضر در آن آغاز شود. اگرچه زمزمه تعطیلی پایگاه اینجرلیک، حالا و در سایه تنش‌های بی‌سابقه میان آمریکا و ترکیه بیش از هر زمان دیگری به گوش می‌رسد، اما نگاهی به اهمیت این پایگاه نشان می‌دهد هنوز برای عملی شدن چنین تهدیداتی خیلی زود است و مواضع جریانات نزدیک به دولت ترکیه در این پرونده، بیشتر با هدف فشار بر دولت ترامپ برای کاهش فشارهای اقتصادی طراحی شده است.
اینجرلیک؛ میراث جنگ سرد
پایگاه اینجرلیک که بعد از پایگاه العدید قطر، بزرگ‌ترین پایگاه هوایی آمریکا در منطقه به‌شمار می‌آید، طی بیش از 6دهه گذشته، مبدأ بسیاری از عملیات‌های نظامی ارتش آمریکا در خاورمیانه بوده است. فرایند ساخت این پایگاه بزرگ در سال 1951زیرنظر مهندسان آمریکایی شروع و از سال 1954، با موافقت دولت ترکیه به‌عنوان پایگاهی برای جنگنده‌های آمریکایی به‌کار گرفته شد. اگرچه موقعیت جغرافیایی اینجرلیک، جایگاه ویژه‌ای به این پایگاه در میان مراکز نظامی امروز خاورمیانه می‌بخشد، اما هدف اصلی از تاسیس اینجرلیک در آن زمان، مهار تهدیدهای نظامی شوروی در مرزهای جنوبی آن بوده است.
آنجر؛ این میراث به‌جا مانده از عصر جنگ سرد، اکنون کاراییهای متعددی برای آمریکا در جهان تک‌قطبی امروز دارد؛ فاصله بسیار اندک با کشورهایی نظیر عراق و سوریه، نزدیکی به اسرائیل، دسترسی آسان به دریای مدیترانه و در درجه بعد خلیج‌فارس، ازجمله ویژگی‌هایی است که نشان می‌دهد کار این پایگاه به این زودی‌ها تمام‌شدنی نیست.
بخش مهمی از حملات هوایی سال 1991به مواضع ارتش صدام در کویت از این پایگاه صورت می‌گرفت، همچنین تضمین اجرای قطعنامه شورای امنیت برای ممنوعیت پرواز جنگنده‌های عراقی به‌ویژه در مناطق شمالی کشور (با هدف سرکوب اعتراضات کردها) با جنگنده‌هایی بود که در اینجرلیک آماده پرواز بودند. پس از آن نیز بخش قابل‌توجهی از حملات هوایی به مواضع طالبان و القاعده در افغانستان در پاسخ به حادثه 11سپتامبر از اینجرلیک صورت گرفت.
در سال 2015 و در پی حملات انتحاری نیروهای داعش در استانبول، دولت این کشور سرانجام با حمله جنگنده‌های آمریکایی و ائتلاف بین‌المللی مبارزه با تروریسم از اینجرلیک به مواضع تروریست‌ها در سوریه و عراق موافقت کرد. این در حالی بود که تا پیش از وقوع ترورها، دولت ترکیه با هدف جلوگیری از تقویت مواضع ارتش سوریه، از هرگونه همکاری برای ضربه زدن به تروریست‌ها جلوگیری می‌کرد.
کودتای سال 2016 و انتشار گزارش‌های متعدد از نقش آمریکا و متحدان عرب این کشور دراین رویداد، نقطه عطف مهمی در تاریخ این پایگاه نظامی به‌شمار می‌رود، به‌گونه‌ای که در همان ساعات اولیه شکست کودتا، نیروهای امنیتی هوادار اردوغان به سوی پایگاه حرکت و آن را محاصره کردند؛ اگرچه تهدیدها علیه اینجرلیک، تا امروز از محاصره این پایگاه در شب‌های بعد از کودتا فراتر نرفته است.
آینده پایگاه هوایی آمریکا در ترکیه- که زمانی «اضنه» نامیده می‌شد اما بعدها نام اینجرلیک (به معنای درخت انجیر) برای آن انتخاب شد- اکنون با پرسش‌های متعددی روبه‌روست چراکه حتی درصورت عملی‌نشدن هیچ‌یک از این تهدیدها، به‌نظر می‌رسد عمر اعتماد نظامی و امنیتی آمریکا و ترکیه که طی دهه‌های گذشته منشأ اتفاقات مهمی در منطقه بود به پایان رسیده است. با این حال حزب عدالت و توسعه ترکیه نشان داده حتی در پیچیده‌ترین شرایط راه را برای تعامل و توافق بازمی‌گذارد؛ آنطور که بحران کشتی مرمره به توافقی جدید میان ترکیه و اسرائیل منتهی شد. باید منتظر ماند و دید سرنوشت درخت انجیر 60ساله آمریکا در جنوب ترکیه چه خواهد شد؟
درخت انجیر؛ میعادگاه آمریکایی‌ها در جنوب ترکیه
در سایه تنش‌های اخیر واشنگتن و آنکارا، زمزمه‌های تعطیلی موقت پایگاه هوایی «اینجرلیک» تقویت شده است
در همینه زمینه :
کوتاه‌تر از گزارش
عکس خبر
گزارش روز