دفاعیه دولت از کنوانسیون خزر

مقامات دولت از رئیس‌جمهور گرفته تا وزیر خارجه و رئیس دفتر رئیس‌جمهور روز گذشته از توافقاتی که در ذیل کنوانسیون خزر در قزاقستان انجام شده است، دفاع کردند. 

این دفاعیه بیشتر معطوف به باوری بود که در روزهای گذشته درباره سهم 50درصدی ایران از خزر در افواه عمومی شکل گرفته و موجی در این‌باره راه افتاده بود.حسن روحانی دیروز در جلسه هیأت دولت با اشاره به اینکه پس از بیست و چند سال مذاکره، بخشی از مسئله را حل و فصل کردیم و حل و فصل بقیه مسائل، باقی مانده است، افزود: باید مذاکرات را ادامه دهیم، چرا که راهی جز این وجود ندارد؛ باید با گفت‌وگو و مذاکره مسائل را حل و فصل کنیم.

رئیس‌جمهور در توضیح توافقات ایجاد شده گفت: بر سر بخشی از مسائل، کشورهای شمالی دریا توانستند با هم توافق کنند. روسیه که روزی بخش اعظم دریای خزر را متعلق به‌خود می‌دانست، امروز به سهم 17درصدی از این دریا اکتفا کرده است. بر سر تقسیم قسمت شمالی دریا و زیر بستر آن کشورهای روسیه، قزاقستان و آذربایجان با هم توافق کردند و سهم روسیه 17درصد از مجموع دریا شد.

دستاوردی برای امنیت ملی
روحانی با بیان اینکه در این مذاکرات و توافق حاصل از آن، در بخش امنیت ملی دستاورد بسیار بزرگی داشتیم، خاطرنشان کرد: توطئه آمریکایی‌ها و حتی ناتو این بود که در ساحل آب‌های خزر حضور یابند و سربازان‌شان آنجا پیاده شوند و پوتین سربازان‌شان، ناوچه، هلی‌کوپتر و پایگاه‌هایشان به ساحل دریای خزر برسد. در این توافق اما ایجاد پایگاه نظامی و حضور شناورهای خارجی در دریای خزر ممنوع و توافق شد که هر کشتی‌ای که بخواهد در این دریا سیر کند، حتماً باید تحت پرچم یکی از 5کشور ساحلی باشد.

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه توافق کردیم که سرزمین هیچ کشوری نمی‌تواند علیه کشور ساحلی دیگر مورد بهره‌برداری قرار بگیرد، گفت: همچنین توافق کردیم که ایران باید امتیازات خاصی برای خط مبدأ ساحلی خودش بگیرد و تا 15مایل از خط مبدأ دریای سرزمینی ایران و تا 10مایل بعد منطقه ماهیگیری اختصاصی است. براساس این توافق همچنین کشتی‌های ایران می‌توانند در سراسر این دریا رفت‌وآمد کنند و می‌توانیم از ظرفیت‌های بندری، گردشگری و اقتصادی این دریا استفاده و بهره‌برداری کنیم.

50درصد افسانه استمحمدجواد ظریف در گفت‌وگو با سایت الف و در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی این شبهات را مطرح می‌کنند که سهم ایران ۵۰ درصد بوده و هم‌اکنون به ۱۱ درصد رسیده است. آیا صحت دارد؟ گفت: نه در هیچ زمانی در گذشته 50 درصد بوده و نه الان ۱۱ درصد یا هر عدد دیگری است. به جز کشورهای روسیه و قزاقستان سهمی هنوز تعیین نشده است. وزیر خارجه کشورمان در مورد اینکه آیا دولت از حق ایران در دریای خزر کوتاه آمده است، به خبرنگار سیاست الف گفت: اینطور نیست و ایران از هیچ‌چیز کوتاه نیامده است. وزیر خارجه کشورمان تأ‌کید داشت: تقریبا 90درصد کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر نهایی شده که در آکتائو به امضا رسیده است. تنها 2 مورد تعیین خطوط مبدأ و تحدید حدود بستر و زیر بستر دریا باقی مانده که نیاز به مذاکره بیشتر و تعامل بین کشورهای عضو دارد. امیدواریم که با همکاری همه کشورها، این دو مورد نیز هر چه سریع‌تر نهایی شود. بنابراین اجماع بی‌نظیری میان کشورهای ساحلی دریای خزر حاصل شده که برای همه این کشورها یک پیروزی به شمار می‌رود. در کنوانسیون مزبور روشن می‌شود که خطوط مبدأ برای رژیم حقوقی با اتفاق نظر 5کشور بعداً تعیین شود؛ البته در مورد خطوط مبدأ نکاتی در این کنوانسیون آمده و مخصوصاً در یک بند قید شده که شرایط ساحل بعضی از کشورها به‌گونه‌ای است که نیازمند مقرراتی ویژه است و این به ساحل دریای خزر اشاره می‌کند که این ماده برای ما بسیار اهمیت دارد، اما در عین حال خط مبدأ هنوز در این کنوانسیون روشن نیست و در موافقتنامه‌های بعدی باید روشن شود. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهور هم درباره حواشی جلسه امضای کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر، اظهار کرد: شاهد بودیم در شبی که اسناد مربوط به خزر امضا شد رسانه‌های بیگانه حرف‌هایی مطرح کردند که متأسفانه در داخل هم مقداری انعکاس داشت. 

هیچ وقت بحث ۵۰ درصد سهم روسیه از دریای خزر مطرح نبوده است. وقتی بحث ۵۰ درصد مطرح می‌شود یعنی فقط یک طرف ایران یک طرف روسیه ؛ اما روسیه بحث ۱۷ درصد را با همسایگان خزر در میان گذاشت. به گزارش ایسنا، وی ادامه داد: ما در این سفر بحث نظامی بودن دریای خزر، شیلات، کشتیرانی و امنیت را مطرح کردیم. فکر می‌کنیم در مذاکرات آینده ما می‌توانیم مباحث بیشتری مطرح کنیم که بحث حریم ساحلی هم مهم بود.