گزارش
جولانی، جولان را فروخت!
نقشه رسمی سوریه به مناسبت رفع تحریمهای قیصر، فاقد بلندیهای جولان است
محمدعلی حسننیا| روزنامهنگار
حساب رسمی وزارت خارجه دولت شورشیان سوریه اخیرا تصویری در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده که در آن بلندیهای جولان از مرزهای ترسیم شده سوریه حذف شده است که این موضوع با واکنش شدید و تند کاربران مجازی و مردم سوریه همراه بوده است.
جولان چه اهمیتی دارد؟
بلندیهای جولان فلاتی استراتژیک در جنوب غربی سوریه و شمال اراضی اشغالی فلسطین است که در جنگ6 روزه ۱۹۶۷ توسط رژیم صهیونیستی اشغال شد.
در سال ۱۹۸۱، تلآویو عملا آن را به اراضی اشغالی الحاق کرد، اما این اقدام توسط جامعه بینالمللی به رسمیت شناخته نشد.
چرا جولان را حذف کردند؟
این اتفاق چند روز پس از آن رخ میدهد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در مراسمی که در کاخ سفید به مناسبت عیدیهودی حانوکا برگزار شد، اعلام کرد که حکمی را امضا کرده است که به موجب آن اسرائیل چیزی را که «حقوق حاکمیتی» بر بلندیهای جولان سوریه مینامید، به رسمیت میشناسد و تأکید کرد که او کاری را انجام داده است که هیچ رئیسجمهور قبلی آمریکا قادر به انجام آن نبوده است.
وضعیت امنیتی سوریه بعد از سقوط
انتخابات در 3 استان سویدا، رقه و حسکه به دلایل امنیتی برگزار نشد.
یک سوم سوریه توسط کردها و نیروهای عشیری عرب قسد اداره میشود.
قیام در استانهای ساحلی شیعه اتفاق افتاد.
قیام در استانهای دروزی رخ داد و اکنون هیچ نیرویی از دمشق در این منطقه حضور ندارد.
سوریه ارتش ندارد
بعد از سقوط بشار اسد تمام لشکر و ارتش این کشور منحل شد، قانون اساسی لغو شد و اکنون سوریه با کمبود نیرو و نبود ارتش کلاسیک و منسجم روبهروست و اسرائیل هم اجازه نمیدهد دوباره سوریه نظامی شود و شرط اصلی برای رفع تحریم توسط آمریکا عاری شدن سوریه از هرگونه سلاح علیه تل آویو است.
سوریه تجزیه میشود؟
نیروهای کرد و عرب قسد در شرق خواستار ایجاد اقلیم خودمختار مانند عراق هستند.
نیروهای دروزی خواهان استقلال بهعنوان یک کشور یا منطقه خودمختار هستند.
علویها در پی تبعیض خواستار ایجاد یک منطقه مستقل هستند.
آینده سوریه چه میشود؟
دمشق توان و اراده ورود به جنگ مستقیم را ندارد و مقابله با بقایای نظام اسد اولویت اصلی است.
حملات محدود اسرائیل در خاک سوریه ادامه مییابد و حتی ممکن است که بیشتر به دمشق نزدیک شود.
اسرائیل بازگشت جولان را کاملا منتفی میداند و همین موضوع توسط جولانی پذیرفته شده است.
در دکترین اسرائیل جولان «اشغالی» نیست، بلکه «بخشی از اسرائیل» است.
آینده محتمل جولان
محتملترین سناریو در جولان اشغالی با این فرایند جولانی شامل موارد ذیل است:
حفظ وضع موجود
افزایش شهرکسازی آرام
تثبیت جمعیتی دروزی منطقه به نفع اسرائیل
عادیسازی تدریجی در عمل، بدون پذیرش رسمی جهانی
وضعیت جولان در قطعنامههای سازمان ملل
قطعنامه۲۴۲ شورای امنیت 1976مبنی بر عدمجواز تحصیل سرزمین از طریق جنگ
عقبنشینی اسرائیل از سرزمینهای اشغالی
جولان صراحتا ذیل «سرزمینهای اشغالی» قرار میگیرد.
قطعنامه۴۹۷ شورای امنیت (۱۹۸۱)؛ مهمترین سند پس از «قانون جولان» اسرائیل: تصمیم اسرائیل برای اعمال قوانین، صلاحیت و اداره خود بر بلندیهای جولان سوریه، باطل و فاقد اثر حقوقی بینالمللی است.
منطق امنیتی اسرائیل برای سوریه چیست؟
سوریه یکپارچه، با ارتش بازسازیشده و پیوندهای منطقهای فعال (ایران، حزبالله)، تهدید بالقوه است.
یک سوریه با چند مرکز قدرت، ارتش فرسوده، و حاکمیت محدود، تهدید مستقیم محسوب نمیشود.
وجود دولتهای عربی ضعیف، درگیر بحران داخلی و فاقد انسجام نظامی، تهدید کمتری برای اسرائیل هستند.
در برخی محافل فکری و امنیتی اسرائیل (و حتی آمریکایی) فدرالیسم سوریه و خودمختاری مناطق قومی مذهبی (کردها، علویها، دروزیها) مطرح میشود.
سوریه به سمت تجزیه میرود؟
اکنون بیش از 50درصد سوریه در اختیار احمد الشرع نیست.
شرق سوریه در اختیار نیروهای دمکراتیک است.
جنوب سوریه در اختیار نیروهای دروزی و اسرائیل
تل آویو بلافاصله بعد از سقوط بشار اسد تمام ذخایر نظامی، امنیتی و راهبردی سوریه را بمباران کرد.
سوریه اکنون هیچ جنگندهای ندارد.
این کشور پدافند هوایی ندارد.
دمشق هیچ نیروی دریایی و ناوچهای ندارد و اسرائیل همه را بمباران کرد.
تل آویو بخشهایی از 2 استان جنوبی سوریه را تصرف کرد.
مناطق کوههای هرمون و جبلالشیخ توسط تلآویو تصرف شد.
کاخ ریاستجمهوری سوریه توسط اسرائیلیها بمباران شد.
مقر وزارت دفاع دمشق یکبار بهصورت کامل بمباران و ویران شد.
اسرائیل یکبار تا 50کیلومتری پایتخت پیشروی کرد.
