وزارت صمت مقصر کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای است

این روزها که قیمت دلار بالا رفته یکی از دلایل این افزایش، عدم بازگشت ارز توسط صادرکنندگان عنوان شده است. برخی از این صادرکنندگان، دارندگان کارت‌های بازرگانی یک‌بار‌مصرف هستند؛یعنی به اسم افراد بی‌نام و نشان، کارت بازرگانی گرفته ‌، به نام آنها کالا صادر می‌شود و ارز مربوطه ‌برنمی‌گردد.‌ معاون ارزی بانک مرکزی آمار ارزهایی را که به واسطه ۹۰۰ کارت بازرگانی یک‌بار مصرف از چرخه رسمی خارج شده اعلام کرده و گفته فقط ۱۵ نفر ۶ میلیارد دلار ارز را برنگردانده‌اند. حجت‌الله فرزانی، اقتصاددان، در این باره گفت: متأسفانه با پدیده کارت‌های بازرگانی اجاره‌ای مواجه هستیم. این کارت‌ها در حقیقت به نام افرادی با توجه به شرایط بسیار ساده‌ای که برای اخذ کارت بازرگانی وجود دارد، صادر می‌شود و بعد مورد استفاده دیگران قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه رفع تعهد ارزی یک مهلت زمانی مشخص دارد، این مهلت باعث می‌شود شناسایی این دسته از کارت‌ها مقداری دشوار شود. وقتی بازگشت ارز حاصل از صادرات اتفاق نمی‌افتد، تازه در آن مرحله محرومیت‌هایی که بانک مرکزی برای این اشخاص و کارت‌ها اعمال می‌کند آغاز می‌شود.
وی افزود: از آنجا که این کارت‌ها از ابتدا به نام افرادی صادر شده که عملا صاحب کسب‌وکار نیستند و معمولا از اقشار بی‌بضاعت یا ساکن مناطق محروم‌اند، سوءاستفاده‌کنندگان از آنها استفاده می‌کنند. در نهایت، در مرحله وصول و پیگیری برای شناسایی افراد مشخص می‌شود که این کارت‌ها در واقع کارت‌های بازرگانی یک‌بار مصرف هستند.
 وی درباره راهکار رفع این معضل اظهار داشت:‌آنچه مشخص است این است که وزارت صمت و اتاق بازرگانی ایران در بحث صدور کارت بازرگانی باید دقت بسیار بیشتری داشته باشند. باید اهلیت‌سنجی واقعی انجام شود، یعنی فردی که کارت بازرگانی دریافت می‌کند، واقعا صاحب کسب‌وکار باشد و توان استفاده از این کارت را داشته باشد، نه اینکه هر کسی با یکسری شرایط بسیار ساده درخواست بدهد و کارت صادر شود و این کارت‌ها به وسیله‌ای برای سوءاستفاده تبدیل شوند. در مورد مسئولیت نظارت، وزارت صمت در وهله اول مسئول است، چون سیاست‌گذاری اصلی تجاری و بازرگانی با این وزارتخانه است. از طرف دیگر صدور کارت بازرگانی از طریق اتاق بازرگانی انجام می‌شود، بنابراین هر دو نهاد باید در این زمینه دقت لازم را داشته باشند.