وقتی پزشکیان هم نمی‌تواند شهردار شود

مهدی اسماعیل پور-روزنامه نگار

انتخابات هفتمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا، همزمان با انتخابات میان دوره‌ای مجلس شورای اسلامی و نخستین انتخابات میان دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری ۱۱اردیبهشت۱۴۰۵ برگزار می‌شود. در آستانه این انتخابات، دولت چهاردهم و مجلس دوازدهم با اصلاح ماده۴ آیین‌نامه اجرایی رشته‌های تحصیلی مرتبط برای انتخاب شهردار، شرایطی را ایجاد کرده‌اند که پیش از آغاز انتخابات، شهردار فعلی تهران نمی‌تواند برای دور بعدی مدیریت شهری در ساختمان خیابان بهشت باقی بماند.اما ماجرا چیست؟

این قانون از کجا آمد؟ 
اسفند‌1403، مجلس شورای اسلامی در مصوبه‌ای خواستار اصلاح قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران و دهیاران می‌شود. در نتیجه وزارت کشور موظف شده تا با همکاری شورای‌عالی استان‌ها، فهرستی از رشته‌های مجاز برای تصدی پست شهردار در شهرهای بالای 200هزار نفر جمعیت تهیه کند و آن را به تصویب هیأت وزیران برساند. این لیست با حذف رشته‌هایی مانند پزشکی، مهندسی برق، مهندسی مکانیک و... تهیه شده و در شهریور‌1404 با چند تبصره به تصویب هیأت وزیران رسیده که یکی از تبصره‌ها این است که افرادی که 3سال سابقه شهردار بودن را دارند در بحث رشته‌های تحصیلی از این موضوع مستثنی می‌شوند. اما هیأت تطبیق مجلس شورای اسلامی تبصره را حذف و این قانون بدون تبصره‌ها نهایی می‌شود. هرچند با دستور رئیس‌جمهور اصلاح این موضوع در کمیسیون سیاسی دولت درحال بررسی است. به‌طوری که موسی‌الرضا حاجی‌بگلو،‌ رئیس شورای‌عالی استان‌ها هم تأکید کرده که اصلاحات انجام شده مورد تأیید این شورا نیست. آن هم در شرایطی که لیست رشته‌ها باید با همکاری وزارت کشور و شورای‌عالی استان‌ها تهیه می‌شد!

پزشک‌ها نمی‌توانند شهردار شوند؟!
با تغییراتی که در رشته‌های مجاز برای تصدی پست شهردار تهران ایجاد شده، نه‌تنها زاکانی با مدرک پزشکی هسته‌ای برای دوره‌های آینده نمی‌تواند شهردار تهران باشد بلکه چهره‌هایی چون مسعود پزشکیان (رئیس‌جمهور)، محمدباقر قالیباف (رئیس مجلس شورای اسلامی)، علی لاریجانی (دبیر شورای‌عالی امنیت ملی)، محمدرضا عارف( معاون اول رئیس‌جمهور) و بسیاری از وزرا و افرادی که در سال‌های گذشته دارای پست و مسئولیت‌های مهم و حساسی بوده‌اند هم شرایط شهردار شدن ندارند! در همین راستا در جلسه روز گذشته شورای اسلامی شهر تهران احمد صادقی، عضو شورای شهر گفت:« این تغییر در ظاهر با شعار تخصص‌گرایی صورت گرفته، اما در واقع به‌طور غیرمستقیم افراد خاص با سوابق سیاسی مدیریتی را کنار می‌گذارد. براساس مصوبه حتی رئیس‌جمهور کشور آقای پزشکیان فاقد صلاحیت برای تصدی شهرداری تهران تلقی می‌شود، نه‌تنها پزشکیان بلکه بسیاری از چهره‌های سیاسی و مدیریت کشور سابقه طولانی در اداره کلانشهرها و نهادهای ملی دیگر، امکان حضور در رقابت برای تصدی شهردار را ندارند. این نمونه به روشنی نشان می‌دهد که آیین‌نامه جدید به جای ارتقای کیفیت مدیریت عملا به حذف گزینشی و سیاسی چهره‌ها و مهندسی انتخابات شورای شهر منجر شده است.»