3ضلع شکست داعش

مردم عراق، دیروز چهارشنبه، هشتمین سالگرد پیروزی خود بر جریان تکفیری را جشن گرفتند. این جشن در حالی است که جمهوری اسلامی ایران به فرماندهی میدانی شهید حاج‌قاسم سلیمانی، نقش بی‌بدیلی در پشتیبانی از ملت عراق برای برقراری امنیت و ثبات در این کشور و در کل منطقه ایفا کرد، اما داستان اشغال عراق توسط تروریست‌های تکفیری چه بود و پیروزی دولت و ملت عراق بر داعش چه درس‌هایی برای کل منطقه در شرایط کنونی دارد؟

مداخله ایران؛ اتحاد برادرانه در برابر ترور
دعوت و پاسخ: با پیشروی سریع داعش و سکوت غرب، دولت عراق از ایران درخواست کمک کرد. ایران به‌عنوان همسایه، برادر و دارای پیوندهای دینی عمیق، بدون چشمداشت مادی یا سیاسی وارد شد.
چهره‌های کلید پیروزی:
  سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی: فرمانده نیروی قدس سپاه که با حضور در خط مقدم نبرد، قلب نیروهای عراقی را تسخیر کرد و به نماد مقاومت تبدیل شد.
  شهید ابومهدی‌المهندس: معاون سازمان حشدالشعبی عراق که هماهنگی نیروهای مقاومت را بر عهده داشت.
  این 2شهید در کنار هم، از سوی عراقی‌ها «فرماندهان عملیات پیروزی» نام گرفتند.
نتیجه نظامی: پس از 3سال نبرد سنگین، نیروهای عراقی با پشتیبانی ایران در جولای۲۰۱۷(آذر ۱۳۹۶) به پیروزی کامل رسیدند. آزادسازی موصل ضربه‌ای نهایی بود که روحیه داعش را در هم شکست.

چهره داعش؛ موتور ترور
هویت: یک گروه تروریستی تکفیری با اندیشه وهابیت سلفی که هدف خود را ایجاد «خلافت اسلامی» از طریق وحشت اعلام کرد.
عرصه جنایت: ابتدا در سوریه و سپس با گسترش به عراق (به‌ویژه با تصرف موصل در سال۲۰۱۴) جولانگاه خشونت شد.
روش کار: برای ایجاد رعب و تسهیل پیشروی، به فیلمبرداری و انتشار جنایات فجیع(مانند سربریدن) متوسل می‌شد. حتی با دیگر گروه‌های تکفیری رقیب (مانند جبهه‌النصره) نیز با خشونت برخورد می‌کرد.

نقش تعیین‌کننده مرجعیت؛ فتوا و بسیج مردمی
فتوای تاریخی: در خرداد۱۳۹۳، حضرت آیت‌الله سیستانی با انتشار فتوایی، دفاع از سرزمین، جان و ناموس مردم عراق را واجب کفایی اعلام کرد.
نتیجه بسیج: این فتوا موتور محرک بسیج عمومی و تشکیل گسترده نیروهای مردمی(حشد الشعبی) شد و تمام اقشار عراق را به میدان کشاند.
اظهارات رسمی: شخصیت‌های عراقی سال‌ها بعد نیز منشأ پیروزی را این فتوا می‌دانند:
نخست‌وزیر محمد السودانی: «فرزندان ملت... زیر سایه فتوای مرجعیت عالی به پیروزی آشکار رسیدند.»
سیدعمار الحکیم: «برترین درودها به صادرکننده فتوای مبارک و به کسانی که به آن لبیک گفتند.»

درس اصلی: مقاومت، تنها راهکار
نتیجه استراتژیک: این پیروزی اثبات کرد رویارویی با طرح‌های بی‌ثبات‌کننده آمریکا و اسرائیل در منطقه، تنها از طریق مقاومت و بی‌اعتمادی به وعده‌های غرب ممکن است.
الگوی نامطلوب غرب: الگوی مورد نظر واشنگتن برای منطقه، ایجاد دولت‌های ضعیف، وابسته و بی‌اراده(مانند حکومت الجولانی در بخش‌هایی از سوریه) است که توان مقابله با تجاوزات (مانند طرح‌های تجزیه‌طلبانه اسرائیل در جنوب سوریه) را ندارند.

هشدار آینده؛ عراق در کانون تهدید دائمی
توطئه مستمر: پس از ۸سال، عراق همچنان هدف برنامه‌های آمریکا و اسرائیل برای ایجاد فتنه داخلی و تجزیه است. هدف نهایی، ایجاد دولتی ضعیف و دست‌نشانده در بغداد(مانند سوریه) است.
سدهای محکم در برابر توطئه: 3عامل اصلی مانع این نقشه شده‌اند:
  اکثریت جمعیتی شیعیان آگاه
  نقش مقتدر و بسیج‌گر مرجعیت دینی
  نفوذ ساختاری و قدرت گروه‌های مقاومت در بدنه حکومت
تغییر تاکتیک دشمن: در نتیجه آمریکا اکنون می‌کوشد با نفوذ در فرایندهای سیاسی(مانند انتخاب نخست‌وزیر) و روی کار آوردن شخصیت‌های همسو، به‌صورت غیرمستقیم و به ظاهر مسالمت‌آمیز، اهداف خود را در عراق پیش ببرد.