کارگری نه چندان ساده

محمدتقی حاجی‌موسی

اینکه نخستین کارگر دنیا چه‌کسی بوده و دقیقا چکار می‌کرده و چرا حاضر شده برای کس دیگری کار کند را کسی نمی‌داند، اما احتمالا اولش این‌شکلی بوده که یکی از دوستان انسان اولیه که حال کارکردن نداشته و زور بازوی زیادی داشته یک کسی را اجیر کرده تا برایش از رودخانه، آب بیاورد و  فهمیده این‌طوری چقدر راحت‌تر می‌شود زندگی کرد. بعدا در طول تاریخ همواره همین نگاه به کارگران وجود داشته؛ یعنی یک عده ثروتمند و زورمند، افرادی را اجیر کرده‌اند تا برایشان کار کنند و حداقل حقوق را به آنها داده‌اند. منتها حدود 120سال پیش اوضاع برای کارگران عوض شد. سال 1894، یک آقایی به نام جورج پولمن در شیکاگوی آمریکا کارخانه بزرگی داشت و واگن‌های قطار درست می‌کرد. این آقا برای کارگران و مهندسان، یک شهرک درست کرده بود که کاملا طبقه‌بندی شده بود و کارگران در بدترین قسمت آن به همراه خانواده‌هایشان زندگی می‌کردند. ناگهان شرایط اقتصادی آمریکا خراب شد و پولمن برای جبران آن، دستمزدها را تا 30درصد کم کرد اما اجاره خانه‌ها را کم نکرد و این باعث شد فشار زیادی به کارگران و خانواده‌هایشان وارد شود. کارگران هم بعد از چندوقت، قاطی کردند و به همراه کارگران کارخانه‌های دیگر خطوط راه‌آهن غرب را بستند و دست به اعتصاب زدند. لکن آن موقع خبری از اتحادیه و حق و... نبود و به همین دلیل نیروهای نظامی ریختند و 30کارگر را کشتند و در‌مجموع، 80میلیون دلار خسارت به بار آمد. این فاجعه باعث شد ملت کلی ناراحت شوند و اوضاع اقتصادی به فنا برود و کارگران دست از کار بکشند تا یک قانون برای حمایت از آنها درست شود. این اتفاقات گروور کلیولند- رئیس‌جمهور آمریکا- را وادار کرد این روز را روز کارگر اعلام کند و تغییراتی در قانون به‌وجود بیاورد. تازه از این موقع بود که حقوق کارگران در دنیا مهم شد و به آن بها دادند. با وجود این، همین الان هم در بسیاری از نقاط دنیا کارگران اوضاع خوبی ندارند و در خیلی از کشورها هنوز برده‌داری در جریان است؛ اتفاقی که شاید برای شما عجیب باشد.



کارگران چینی و جنگ
چین و مردمش به‌طور مستقیم در جنگ جهانی اول حضور نداشتند اما هزاران کارگر چینی در این جنگ برای 2 طرف دعوا در اروپا کار می‌کردند. در پایان جنگ، فرانسه 37هزار و انگلستان 94هزار و 500 کارگر چینی داشت که عده زیادی از آنها در جنگ کشته شدند یا جراحت شدید پیدا کردند. طبق گزارش روزنامه ساوت چاینا مورنینگ پست، ارزش کار این کارگرها حدود 2/2میلیارد دلار بود که البته هیچ‌گاه پرداخت نشد.