2 باخت عربستان در یک هفته

ولیعهدی مصلح که با سرعت از موانع سنتی برای ورود عربستان به عصر مدرن عبور می‌کند یا دیکتاتوری تمامیت‌خواه که با تکیه به حمایت خارجی مشغول قلع و قمع مخالفان خود در پادشاهی حجاز است؟ کدام‌یک از این گزاره‌ها محمد بن‌سلمان را تعریف می‌کند؟ این محتوای جنگ بزرگی است که هم‌اکنون میان قدرتمندترین رسانه‌های غربی و عربی شکل گرفته است.

یک روز نیویورک‌تایمز ولیعهد جوان را رهبر بزرگ‌ترین پروژه اصلاحات در خاورمیانه معرفی می‌کند و روزی دیگر واشنگتن‌پست از جزئیات بازداشت‌های غیرقانونی در عربستان با فرمان بن‌سلمان افشاگری می‌کند. روزی العربیه از برنامه‌های بی‌نظیر اقتصادی ولیعهد برای آینده دریای سرخ و عربستان می‌نویسد و روزی دیگر الجزیره پوچ‌بودن تمامی این برنامه‌ها را با استناد به‌نظرات کارشناسان و منابع آگاه اثبات می‌کند. حالا در جریان چنین جنگی، 2حادثه مهم به نفع مخالفان محمد بن‌سلمان رخ داده که می‌تواند ضربات بزرگی به تصویرسازی‌های رسانه‌ای ولیعهد جوان در جوامع غربی وارد‌کند.

حادثه اول در یمن رخ داد، کشوری که تبدیل به قتلگاهی انسانی بر اثر حملات هوایی 3ساله جنگنده‌های سعودی و اماراتی شده است. این بار در جریان حمله‌ای به استان صعده، اتوبوس حامل کودکان و دانش‌آموزان یمن هدف قرار گرفت؛ حادثه‌ای که منجر به شهادت بیش از 50کودک شده و جامعه جهانی را طی روزهای گذشته دچار شوکی بزرگ کرده است. حادثه دوم اما مربوط به داخل مرزهای پادشاهی سعودی است. بازداشت‌های غیرقانونی و مستمر فعالان حقوق بشر و زنان (آن هم در شرایطی که ولیعهد اصرار دارد خود را به‌عنوان حامی این اقشار در جامعه جهانی معرفی کند) در پی انتقادات سفارت کانادا برای عربستان دردسرساز شد. واکنش نسنجیده دیوان عالی پادشاهی (آنطور که گفته شده بدون مشاوره وزارت خارجه) اکنون کار را به بحرانی بین‌المللی میان 2کشور تبدیل کرده است. درحالی‌که عربستان تلاش داشت با اعمال فشارهای شدید اقتصادی بر کانادا، مانع از دخالت جامعه جهانی در مسائل داخلی خود شود، روز گذشته اتحادیه اروپا با ورود به این بحران، رسما خواستار توضیحاتی از سوی دولت عربستان درباره بازداشت فعالان حقوق زنان شد.

فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از مکالمه تلفنی با وزیر خارجه کانادا، به رویترز گفت: اتحادیه اروپا به‌دنبال کسب اطلاعات از وضعیت بازداشت‌شدگان، دلایل بازداشت و حفظ حقوق آنها در زندان‌های عربستان سعودی است. این در حالی است که همزمان با همراهی اروپا با کانادا در روند بازداشت فعالان اجتماعی، موج انتقادات از عملکرد عربستان و امارات در جنگ یمن به بیشترین اندازه خود طی سال‌های گذشته رسیده است. در این زمینه، علاوه بر سازمان‌هایی همچون دیده‌بان حقوق بشر، عفو بین‌الملل، یونیسف یا اتحادیه اروپا، کشورهایی نظیر فرانسه، آلمان و حتی آمریکا خواستار ارائه توضیحاتی از سوی ریاض برای علت حمله به مناطق غیرنظامی شده‌اند. ممکن است طی هفته‌ها یا ماه‌های آینده باز هم کفه ترازو به نفع رسانه‌های حامی ولیعهد سنگینی کند، اما این روزها موقعیت محمد بن‌سلمان در رسانه‌ها به‌شدت تضعیف شده است. یکی از نشانه‌های این وضعیت، گزارش روز گذشته گاردین است که در آن، از عربستان و اسرائیل به‌عنوان 2رژیم کودک‌کش یاد شده است. اوین جونز، نویسنده این گزارش با اشاره به نتایج فاجعه‌بار حملات نظامی در یمن و غزه، نظام‌های حاکم بر عربستان و اسرائیل را مسئول جنایت علیه بشریت معرفی می‌کند که با چراغ سبز جامعه جهانی و سکوت رسانه‌ها به حملات خود ادامه می‌دهند. در ادامه این گزارش که تا حد زیادی دولت انگلیس را نیز مورد انتقاد قرار داده نوشته شده است: چرا دولت انگلیس همچنان به آنها سلاح می‌فروشد؟ خشم ملی علیه سکوت دولت در قبال این جنایت‌ها کجاست؟ چرا رسانه‌ها مردم را از آنچه با مشارکت دولت انگلیس رخ می‌دهد، آگاه نمی‌کنند؟