جنس خوب؟ فقط برای اسرائیل!

رضا عمویی | روزنامه‌نگار 

این روزها که بن‌سلمان به آمریکا سفر کرده، سعودی‌‍‌ها دلخوش به دریافت تسلیحات آمریکایی و چندده فروند جنگنده اف-35 از آمریکا هستند. ترامپ به رفیق خود، بن‌سلمان وعده ارسال این جنگنده‌ها و میلیون‌ها دلار سلاح آمریکایی را داده است، اما آیا واقعا این جنگنده‌ها و تسلیحات به‌موقع و در جای خود به‌دست سعودی‌ها خواهد رسید. این گزارش نگاهی به واقعیت‌های پشت پرده وعده ارسال جنگنده‌های اف-35 از آمریکا به عربستان سعودی خواهد داشت: 

وعده‌های پرابهام!
رابطه عربستان و آمریکا از زمان دیدار «ملک عبدالعزیز»، شاه سعودی و «فرانکلین روزولت»، رئیس‌جمهور در سال ۱۹۴۵ در عرشه ناو جنگی یو‌اس‌اس کوئینسی براساس معادله «نفت در برابر امنیت» بنا شده است. این بدان معناست که عربستان در ازای نفتی که به آمریکا می‌دهد، اسلحه آمریکایی می‎‌خرد. وعده فعلی ترامپ به بن‌سلمان برای صادرات سلاح آمریکایی نیز براساس همان چارچوب همکاری‌هایی است که 80سال پیش، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به پدربزرگ بن‌سلمان وعده داده بود، اما وعده‌های فعلی ترامپ به ریاض با چالش‌هایی هم همراه است.
نیمی از وعده‌ها: خبرگزاری آمریکایی سی.ان.ان در گزارشی به نقل از منابع مطلع در کاخ سفید نوشته است که تاکنون، تنها نیمی از بسته تسلیحاتی وعده‌داده‌شده به بن‌سلمان، در توافق مکتوب قید شده است، نه همه آنها!
نیاز به مصوبه کنگره:  فروش نهایی همه تسلیحات وعده‌داده‌شده به عربستان نیاز به بررسی و نظارت کنگره دارد و دولت ترامپ می‌تواند این بررسی‌ها را در طول 3سال آینده به تصویب برساند، لذا عربستان راه زیادی تا دستیابی به همه تسلیحات وعده‌داده‌شده خواهدداشت.
تجربه شکست‌خورده امارات برای گرفتن اف-35 : دراختیار داشتن جنگنده‌های اف-35 پیش‌تر از سوی دیگر کشورهای عربی طی شده و البته به نتیجه نرسید. در ماه‌های پایانی دولت اول ترامپ، آمریکا با فروش جنگنده‌های اف-۳۵ به امارات متحده عربی موافقت کرد؛ قراردادی که همسایه کوچک عربستان سعودی را به نخستین کشور عربی دارای جنگنده‌های نسل پنجم تبدیل می‌کرد. در برابر این وعده، امارات متحده عربی نخستین کشور عربی در ۲۶سال گذشته شد که روابط خود را با اسرائیل عادی‌سازی کرد و به ترامپ یک امتیاز بزرگ در سیاست خارجی داد. اما معامله امارات و آمریکا برای در اختیار داشتن جنگنده‌های اف-35 در دولت بایدن و پس از ترامپ از هم پاشید و چیزی دست اماراتی‌ها را نگرفت.
احتمال تکرار سناریوی امارات برای عربستان: «دانیل شاپیرو»، سفیر سابق آمریکا در اسرائیل که در مذاکرات با امارات متحده عربی شرکت داشت، گفته است که نگرانی‌ها درباره شکست توافق صادرات اف-35 در مورد ریاض نیز وجود دارد، چون هنوز مشخص نیست که آیا عربستان سعودی همکاری نظامی خود با چین را محدود خواهد کرد یا خیر؟ و دولت بعدی آمریکا ممکن است حاضر به ارسال
اف-35 بــه عربستان نشود!

چالشی به نام اسرائیل!
عربستان برای دراختیار داشتن تسلیحات و جنگنده‌های آمریکایی با چالش و مخالفی سرسخت به نام تل‌آویو روبه‌روست که از قضا این بازیگر مخالف لابی‌های پرقدرتی نیز در آمریکا دراختیار دارد. این چالش‌ها برای سعودی‌ها می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:

عقب‌مانده‌تر از اسرائیل: مقامات و کارشناسان دفاعی آمریکایی اعلام کرده‌اند که جت‌های اف-35 که آمریکا قصد دارد به عربستان سعودی بفروشد، مطابق با قانون داخلی در آمریکا که برتری نظامی اسرائیل در منطقه را تضمین می‌کند، به اندازه جنگنده‌های اف-35 اسرائیل پیشرفته نخواهد بود.

قابلیت‌های جنگنده‌های اسرائیلی: صهیونیست‌ها از مجوزهای منحصر‌به‌فردی برای جنگنده‌های اف-35خود، ازجمله توانایی ادغام سیستم‌های تسلیحاتی و افزودن قابلیت‌های رادارگریزی و سایر ارتقاهای پیشرفته برخوردارند.

جنگنده با حداقل تسلیحات: «داگلاس بیرکی»، مدیر اجرایی مؤسسه مطالعات هوافضای میچل گفته است که حتی اگر عربستان سعودی جت‌های اف-35 را دریافت کند، بعید است که موشک تاکتیکی پیشرفته مشترک
 AIM-260- که موشک‌های هوا به هوای نسل جدید برای هواپیماهای نسل پنجم هستند را دریافت کند. بُرد بیش از 120مایلی این موشک‌ها، حساس‌ترین فناوری موشکی
اف-35 است؛ اما این موشک به اسرائیل ارائه شده است.

قانون QME (حفظ برتری توان تل‌آویو): این قانون در آمریکا برای همه دولت‌ها الزام‌آور است و همه دولت‌های آمریکا را ملزم می‌کند که در هرگونه توافق فروش تسلیحات با دیگر کشورها، حفظ برتری نظامی اسرائیل در منطقه را درنظر داشته باشند.

احتمال لابی آیپک: مقامات آمریکایی گفتند که قبل از نهایی‌شدن فروش جنگنده‌های اف35، بررسی رسمی برتری کیفی نظامی اسرائیل در منطقه لازم خواهد بود و هرگونه فروش به عربستان سعودی معمولا باید توسط کنگره تأیید شود. در این شرایط لابی قدرتمند اسرائیل در کنگره می‌تواند با تکیه بر قانون حفظ برتری نظامی اسرائیل در منطقه مانع تأیید توافق فروش اف-35 به عربستان سعودی شود.