گزارش
برپایی ایستگاه‌های سمنوپزان در تهران
مدیرکل فرهنگی شهرداری تهران در تلویزیون همشهری: برنامه‌های متنوع فاطمیه با شعار محوری «رمز پیروزی ما یا زهراست» برگزار می‌شود
پروانه بهرام‌نژاد | دبیر شهری
این روزها تهران رخت عزا به تن کرده و کتیبه‌ها و پرچم‌های سیاه بر سردر معابر و میدان‌ها نقش بسته است؛ پایتخت در آستانه سالروز شهادت حضرت صدیقه کبری فاطمه زهرا(س) حال‌وهوایی آرام، معنوی و سوگوارانه گرفته است. ما هم در تلویزیون همشهری میزبان مصطفی زیبایی‌نژاد، مدیرکل فرهنگی شهرداری تهران بودیم تا از اقدامات گسترده و ویژه‌برنامه‌هایی بگوید که برای بزرگداشت این ایام طراحی شده و سوگواره‌ای که امسال با شعار محوری «رمز پیروزی ما یا زهراست» برگزار می‌شود.
2 رویکرد مهم شهرداری تهران
مردم در 4سال اخیر ملاحظه کرده‌اند که در این دوره از مدیریت شهری برای مناسبت‌های مختلف اعم از مذهبی، ملی و بزرگداشت مفاخر و فرهیختگان شهر به‌صورت ویژه برنامه‌ریزی، و برنامه‌های خیابانی، بزرگ و گسترده در کنار فعالیت‌های محلی در مناسبت‌های مختلف برگزار شده است و مردم همیشه با استقبال از برنامه‌ها نشان داده‌اند که چقدر خوب هستند. به‌طورکلی در برنامه‌هایمان 2رویکرد استفاده از ظرفیت‌های مردمی و انجام کار قرارگاهی و گروهی را مدنظر داریم و معتقدیم هیچ‌یک از این فعالیت‌ها نمی‌تواند تنها توسط مدیریت شهری انجام شود؛ اصل این است که مردم حضور داشته باشند و کار را خودشان به‌دست بگیرند. همچنین مجموعه‌های دیگر فرهنگی، اجتماعی و خدماتی باید در کنار هم باشند. با سازمان تبلیغات، سپاه، بسیج، صداوسیما، فرمانداری و شورای تأمین و دیگر نهادها همکاری می‌کنیم تا یک برنامه منسجم برگزار شود و اگر همه با هم جمع نشویم، موفق نخواهیم بود.
شهرداری، حامی فعالیت‌های مردم
وظیفه شهرداری تسهیل، پشتیبانی و حمایت از برنامه‌هاست. البته در برنامه ماه محرم امسال در میدان آزادی برخی هم نقد کردند؛ وقتی یک‌برنامه با استقبال گسترده مردم مواجه می‌شود، طبیعی است که برخی مخالفان هم انتقاد کنند. خود مردم موکب‌ها و ایستگاه‌های صلواتی را برپا می‌کنند و نذورات خود را از قبل برنامه‌ریزی می‌کنند و به این مراسم می‌آورند. گروه‌های مختلف نیز برای خدمت ثبت‌نام می‌کنند. وظیفه شهرداری‌ها در این راستا پشتیبانی، تسهیل‌گری و هماهنگی برای برگزاری برنامه‌های بزرگ و ملی است. در این دوره از مدیریت شهری افتخار ما این است که هرچه توان داریم به مردم کمک کنیم.
اعیاد و سوگواری‌ها هردو مدنظر ماست
جشن‌های بزرگی که در این دوره مدیریت شهری پایه‌گذاری شده‌اند، عمدتا توسط خود مردم بوده است. افتخار ما هم خدمت به اهل‌بیت و معصومین(ع) است و این توفیقات هم نصیب هر کسی نمی‌شود. این یک‌فرصت است که در این دوره از خادمی مردم برای ترویج فرهنگ اهل‌بیت در تهران استفاده کنیم. مردم شاهدند که بزرگ‌ترین برنامه‌های شاد و جذاب در این دوره برگزار و رکوردش شکسته شده است. مثلا جشن مهمانی ۱۰کیلومتری غدیر که بیش از ۱۷کیلومتر رفت‌وبرگشت برگزار شد، نمونه‌ای از این برنامه‌هاست. اینها همگی لطف اهل‌بیت و حضور مردم است و مدیریت شهری افتخار دارد که از آنها حمایت کند. وظیفه دستگاه‌های دولتی این است که در کنار مردم باشند. در طراحی برنامه‌ها سلیقه مردم را مدنظر قرار می‌دهیم و سعی کرده‌ایم با رویکردی گسترده‌تر یک‌برنامه خاص داشته باشیم تا همه بتوانند از آن بهره‌مند شوند؛ یعنی خانواده‌ها با فرزندانشان، پدر و مادرها و بزرگ‌ترها با هم شرکت کنند.
از نبود پارچه تا وفور سازه!
متأسفانه گاهی منتقدانی وجود دارند که خودشان در گذشته از چنین فعالیت‌هایی حمایت نکرده‌اند. در دوره قبلی شهرداری وقتی ایام محرم فضای شهر سیاه‌پوش نشد، در یکی از برنامه‌های تلویزیونی به معاون فرهنگی و اجتماعی سابق انتقاد کردند که چرا فضای شهر عاشورایی نیست، و او اینطور گفت که در بازار پارچه، پارچه مشکی نبود. اما ما با افتخار تمام تلاش خود را می‌کنیم و هرقدر بتوانیم به برپایی موکب‌های سازه‌ای و ایستگاه‌های صلواتی مردمی و دیگر فعالیت‌ها کمک می‌کنیم و فضای شهر و حال‌وهوایش را فضای سوگواری و در ایام شادی اهل‌بیت هم فضای شهر را شاد می‌کنیم. این مراسم و فعالیت‌ها کارهایی هستند که قطعا دل امام زمان(عج) و نایب ایشان مقام‌معظم‌رهبری را شاد می‌کنند.
تفاوت فاطمیه امسال با سال گذشته
فضاسازی‌های شهر و ایستگاه‌ها هر سال در حال رشد است و کارها بزرگ‌تر می‌شوند. ما زمانی هیئت‌های بزرگ را با یک یا 2میدان شروع کردیم؛ ولی اکنون بیش از ۱۵تجمع بزرگ در میدان‌های اصلی داریم، جدا از میدان‌های فرعی و خیابان‌ها و هیئت‌های محلی. این مراسم‌کاملا مردمی‌اند و هیچ‌کدام از آنها مربوط به ما نیستند. ما تنها توانسته‌ایم فضایی را فراهم کنیم تا مردم بتوانند در این برنامه‌ها شرکت کنند. در برخی مناطق نیز مجموعه‌های شهری فعال شده‌اند تا این برنامه‌ها پا بگیرد؛ مانند باغ‌راه حضرت زهرا(س) که فضایی بسیار بزرگ با مساحتی بیش از ۹کیلومترمربع آماده شده است. اکنون در ایام فاطمیه بچه‌های مناطق17و18 در حال برنامه‌ریزی برای برگزاری مراسم خوبی با حضور مردم هستند.
برپایی ایستگاه‌های صلواتی در ایام فاطمیه
درحال‌حاضر ۱۵۵ایستگاه صلواتی داریم که ۶۰ایستگاه، مراسم سمنوپزی ویژه‌ای خواهند داشت که 90درصد آن توسط مردم انجام می‌شود. گروه‌های جهادی و هیئت‌ها همه کمک می‌کنند. شهرداری هم در این زمینه زیرساخت‌ها را تأمین می‌کند و احتمالا بیشتر از اینها هم در سطح شهر ایستگاه برپا خواهد شد. این کار جزو فعالیت‌های بزرگی است که چند سال است گروه‌های مردمی با همدیگر شبکه شده‌اند و دارند کمک می‌کنند تا ایستگاه‌ها و موکب‌های سمنوپزی و ایستگاه‌های صلواتی در ایام سوگواری حضرت زهرا(س) برپا شوند. این ایستگاه‌ها از چند روز گذشته فعالیت خود را آغاز کرده‌اند. مردم پذیرایی می‌شوند و نذوراتشان پذیرفته خواهد شد.
راه‌اندازی چایخانه‌های ثابت
حدود 2سال پیش، در ایام قبل از شهادت حضرت زهرا(س)، به ذهنمان رسید که به ایستگاه‌های صلواتی سروشکلی بدهیم؛ چراکه معمولا داربست زده می‌شد و ماندگار نبود. تعدادی چایخانه سیار طراحی کردیم. حدود ۲۵چایخانه سیار و شکیل، طراحی و در سطح شهر در میادین مختلف و محل‌های پرتردد رونمایی و راه‌اندازی شد. این کار مردمی و داوطلبانه بود. در مسیر مراسم تشییع شهدا هم این چایخانه‌ها را قرار دادیم و استقبال خوبی از آنها شد. بعد از آن طراحی و ایده‌پردازی آنها چندبار بررسی و چایخانه‌های مختصرتر و قابل حمل‌تری طراحی شد. حالا حدود ۱۰۰چایخانه دیگر نیز به‌عنوان چایخانه‌های هیئت‌های محبان‌الرضا(ع) دایر شده و یادگاری از مدیریت شهری این دوره به‌جا می‌ماند.
توجه ویژه به کودکان در برنامه‌ها
برنامه‌های ما خانواده‌محور است و به‌طور ویژه برای نوجوانان و کودکان برنامه‌ریزی می‌کنیم. به‌عنوان مثال، در برنامه محرم‌شهر که تقریبا۲۰شب در میدان آزادی برگزار می‌شود، یک‌خیمه کودکان حسینی داریم که به‌طور متوسط حدود 2 تا 5هزار کودک را پذیرش می‌کند. این جمعیت خودشان نیز هیئت دارند و دسته عزاداری تشکیل می‌دهند. در غرفه‌ها و پردیس‌های فرهنگی نیز معمولا بخشی ویژه برای کودک و نوجوان وجود دارد که با همکاری معاونت اجتماعی و آموزش شهروندی، سرگرمی‌هایی طراحی شده است تا مفاهیم ارزشی به کودکان منتقل شود. همچنین مجموعه کتاب‌های سلام را ویژه کودکان طراحی و چاپ کرده‌ایم که مورد استقبال قرار گرفته است. بنابراین می‌توان گفت که بیش از ۹۰درصد برنامه‌های ما به‌طور ویژه برای کودکان و نوجوانان طراحی شده است.
برگزاری برنامه‌های متعدد تا پایان سال
در مناسبت‌های مختلف طوری برنامه‌ریزی می‌کنیم که مردم متوجه فرارسیدن یک‌مناسبت خاص شوند و به آن واکنش نشان دهند. یکی از مهم‌ترین اهداف مدیریت شهری همین بوده و موفق بوده‌ایم؛ چراکه در ایام مختلف، شهر تغییر رنگ و شکل می‌دهد. بعد از ایام سوگواری حضرت زهرا(س) هم برنامه‌های متنوع دیگری درنظر داریم. مثلا برای ولادت حضرت زهرا(س)و روز زن برنامه ویژه‌ای طراحی شده و پویشی نیز برای این ایام درنظر گرفته‌ایم. بعد از آن برای شب یلدا برنامه داریم و سپس وارد ماه‌های رجب، شعبان و رمضان خواهیم شد. طراحی‌های مربوط به این ایام در حال انجام است و تقریبا قطعی شده‌اند. امیدواریم بتوانیم در این 3ماه فضایی شاد و مناسب برای دورهمی‌های خانوادگی ایجاد کنیم تا مردم از برنامه‌ها لذت ببرند و معارف اسلامی نیز در کنار آنها باشد.
