قیمت بلیت هواپیما تا کجا اوج میگیرد؟
بررسی بهانههای افزایش قیمت بلیت هواپیما در میزگرد تلویزیون همشهری
احمـد میـرخدایــی | روزنـامـــهنگـــار
در روزهای اخیر شرکتهای هواپیمایی اعلام کردهاند قیمت بلیت را بهعلت افزایش نرخ ارز 24درصد گران خواهند کرد. این موضوع با اعتراض سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان مواجه شده است. سازمان حمایت میگوید شرکتهای هواپیمایی از هرگونه افزایش قیمت بلیت منع شدهاند و باید مجوز بگیرند. این در حالی است که شرکتهای هواپیمایی میگویند براساس حکمی که دیوان عدالت اداری در سال گذشته داد، این شرکتها میتوانند قیمت بلیت را خودشان تعیین کنند و دولت حق مداخله در قیمتگذاری ندارد. انجمن شرکتهای هواپیمایی شرایط اقتصادی و مسائل امنیتی کشور در 6 ماه اول سال را که منجر به کاهش ۱۹درصدی مسافران نسبت به سال گذشته شده، فعال شدن مکانیسم ماشه و تشدید تحریمها که امکان تامین قطعات و موتور هواپیما را با هزینههای بیشتری همراه کرده و نیز افزایش نرخ ارز را ازجمله دلایل افزایش قیمت بلیت اعلام کرده است. با این حال نگاهی به سایتهای فروش بلیت نشان میدهد قیمت مسیرهای پرتردد بالا رفته است. به همین دلیل در میزگرد تلویزیون همشهری با حضور مازیار شهمیری، عضو هیأت رئیسه انجمن دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران و علیرضا منظری به نمایندگی از شرکتهای هواپیمایی به بررسی علت گرانی بلیت هواپیما پرداختیم.
شهمیری: واسطهها بلیت را گران میکنند
یکی از علل گرانی بلیت هواپیما در ایران شبکه توزیع ناعادلانه است، یعنی حتی اگر شرکتهای هواپیمایی قیمتهای مصوب را رعایت کنند اما عملا بلیت با قیمت بسیار بالاتر بهدست مردم میرسد چراکه چند واسطه بین شرکت هواپیمایی و مسافران ایجاد شده است. اکنون در ایران اتفاقی که افتاده این است که بلیتهای هر پرواز با اینکه باید سیستمی به فروش برود، به چند شرکت بهطور چارتر داده میشود و مسافران هم مجبورند از واسطههایی که چارتر کردهاند بلیت را با بهای گرانتر بخرند. شرکتهای هواپیمایی با فروش چارتری در گرانی بلیت دخیل هستند. قبلا سازمان هواپیمایی کشوری بلیتهای سیستمی را تعریف کرده بود که قیمت مشخص داشتند. پس از آن پروازهای موسوم به چارتری ایجاد شد که موجب مشکلات شدیدی شدهاند. امروزه بلیت همان پروازهای سیستمی هم به شیوه چارتر به فروش میرود و بیشترین شکایت مردم هم از این نوع فروش بلیت است.
منظری: گرانی بلیت ضروری است
هزینه تمامشده برای یک ساعت پرواز در ایران شامل خدمات پروازی، بنزین، کترینگ، رفتوآمد در فضا، فرودگاه و سایر هزینههای جاری بهطور متوسط 2.5تا 3میلیون تومان درمیآید.هزینههای بخش فنی هواپیما به ارز وابسته است، چون قطعات هواپیما وارداتی است. 25تا 30درصد کل هزینههای یک شرکت هواپیمایی هزینههای فنی و نگهداری است. مشکل دیگر سن بالای هواپیماهای ایران است که هزینه نگهداری آنها را بالا نگه داشته است. بهعلت هزینههای بالا، شرکتهای هواپیمایی داخلی پولی برای سرمایهگذاری ندارند و تمام آن را صرف هزینههای جاری میکنند. پروازهای چارتری در همه کشورها وجود دارد و منظور از آن فروش گروهی بلیتهای یک پرواز است. شرکتهای هواپیمایی در ایران بهعلت کمبود نقدینگی که دارند مجبور میشوند بلیتهایشان را بهطور چارتری پیشفروش کنند و مثلا ظرفیت پرواز خود را برای 6ماه به چارترکننده میفروشند.