جامعه امروز
کارگران ساختمانی بیمه ندارند
آمارهای عجیب و متناقض درباره کارگران بخش ساخت‌وساز
محمد سرابی | روزنامه‌نگار
جمعیت کارگران ساختمانی نسبت به بقیه حرفه‌ها زیاد نیست اما با توجه به سختی‌ها و خطرات این شغل، بخش کمی از آنها بیمه شده‌اند. به‌دلیل حضور اتباع غیرمجاز، ناتوانی کارگران از پیگیری حقوق خود و اشتغال غیررسمی، آمار دقیقی از شاغلان در بخش ساخت‌وساز وجود ندارد و نمی‌توان نسبت بیمه‌شدگان را به‌دست آورد. از طرف دیگر اکنون کارگران با مشکلات محرومیت از بیمه، خروج از فهرست بیمه و افزایش حق بیمه روبه‌رو هستند.
نصف تا یک سوم کارگران، بدون بیمه
اگر کارگران غیررسمی و همینطور اتباع غیرمجاز را درنظر نگیریم، آمار‌ها نشان می‌دهند که حدود یک میلیون و 300هزار کارگر ساختمانی در ایران مشغول کار هستند. به‌گفته بشیر عمرانی، مدیرکل نام‌نویسی سازمان تامین اجتماعی، امسال از این تعداد 600هزار نفر بیمه دارند و 130هزار نفر هم از بازنشستگی استفاده می‌کنند.
چند سال قبل گفته می‌شد تعداد کارگران ساختمانی یک میلیون و 500هزار نفر است که یک سوم آنها بیمه ندارند. اکنون سمیه گلپور، رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگری ایران تعداد محرومان از بیمه را 600هزار نفر عنوان می‌کند. این اعداد به هم نزدیک هستند و جمعیت تقریبی کارگران ساختمانی نیازمند به بیمه را نشان می‌دهد.
شغل خطرناک ساختمانی
یک عامل دیگر باعث می‌شود که بیمه این گروه شغلی متفاوت باشد. کارگران ساختمانی بین 7تا 10درصد کل کارگران کشور با جمعیت 16- 15میلیون نفری هستند اما نیمی از حوادث کار برای آنها رخ می‌دهد. همین تفاوت نشان می‌دهد که کار در ساختمان چقدر خطرناک است.
با توجه به این مخاطرات از مدتی پیش تنظیم شیوهنامه ساماندهی بیمه کارگران ساختمانی با همکاری سازمان‌های مسئول و نمایندگان کارگران شروع شد. قرار است در این شیوهنامه منابع درآمدی بیمه کارگران مشخص شود؛ مثلا پروانه‌های ساخت‌وساز مبنای اخذ حق بیمه قرار گیرد اما نگرانی فعالان کارگری درباره تعداد بیمه‌شدگان و محرومان از بیمه ادامه دارد. اکبر شوکت، رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی کشور، در این‌باره می‌‌گوید: بین300تا۳۵۰ هزار کارگر ساختمانی که تحت پوشش بیمه تأمین اجتماعی قرار داشتند، در سال‌های اخیر به دلایل مختلف از این پوشش محروم شده‌اند. اکنون حدود ۴۰۰ هزار نفر نیز خواستار دریافت بیمه هستند که باید به درخواست آنها رسیدگی شود. آنها افرادی هستند که بیمه خود را از دست داده‌اند یا به تازگی گواهی‌های فنی‌حرفه‌ای کسب کرده و وارد گروه کارگران شده‌اند.