شرط امنیت در خودروی برقی

زهرا خلجی | روزنامه‌نگار

رشد سریع خودروهای برقی در جهان اگرچه نویدبخش هوایی پاک‌تر و فناوری‌های هوشمندتر است، اما چالش‌هایی تازه در حوزه ایمنی پدید آورده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد برخی حوادث اخیر، ازجمله آتش‌سوزی خودروهای برقی برندهای معروف مانند تسلا و شیائومی، ضرورت بازنگری در طراحی سیستم‌های اضطراری و آموزش کاربران را برجسته کرده است. کارشناسان معتقدند صنعت خودروسازی جهانی در آستانه مرحله‌ای تازه از «نوآوری همراه با ایمنی» قرار گرفته است. در یک هفته اخیر خبرهایی از آتش‌سوزی خودروهای برندهای بزرگ ازجمله تسلا و شیائومی منتشر شد که در این حوادث با قطع سیستم برقی، درها قفل شدند و خروج اضطراری را غیرممکن کردند. اما برای پیشگیری از حوادث تلخ مشابه چه راهکارهایی وجود دارد؟ 

بحران، پشت فرمان فناوری
بررسی‌ها نشان می‌دهد ساختار پیچیده و تمام‌الکتریکی خودروهای برقی در کنار مزایای متعدد، خطراتی نیز ایجاد می‌کند. در خودروهایی مانند تسلا مدل Y، باز و بسته شدن درها کاملا وابسته به جریان برق است. درصورت تصادف یا قطع برق، مکانیسم دستگیره‌های برقی غیرفعال می‌شود و حتی نیروهای امدادی نیز نمی‌توانند از بیرون در را باز کنند. در یکی از حوادث اخیر در آلمان خودروی تسلا پس از برخورد با درخت دچار آتش‌سوزی شد و 3سرنشین درون خودرو به‌دلیل قفل شدن درها جان باختند. سازمان ایمنی ترافیک آمریکا (NHTSA) تحقیقاتی درباره نقص ایمنی در این مدل آغاز کرده است. نمونه‌ای مشابه از چین نیز گزارش شده است؛ خودروی برقی شیائومیSU7 پس از تصادف دچار حریق شد و به‌دلیل عملکرد ناقص درهای هوشمند، سرنشین در داخل خودرو محبوس ماند.

چالش‌های اصلی ایمنی
وابستگی کامل به سیستم‌های الکتریکی
قطع جریان برق به‌معنای از کار افتادن قفل‌ها، شیشه‌ها و دستگیره‌های خودرو است. در تصادف یا شوک برقی، سیستم برقی ممکن است کاملا قفل شود.

طراحی پنهان مکانیسم خروج اضطراری
بسیاری از خودروهای برقی دارای اهرم دستی اضطراری هستند، اما محل آنها برای راننده یا سرنشینان عادی قابل تشخیص نیست.

خطر باتری‌ها
باتری‌های لیتیومی در شرایط ضربه یا افزایش دما ممکن است دچار واکنش زنجیره‌ای شوند و آتش بگیرند. خاموش کردن این حریق برای آتش‌نشانان دشوارتر از خودروهای بنزینی است.

نبود هشدارهای پیشگیرانه
در بسیاری از موارد گزارش‌شده، پیش از قطع برق یا نقص فنی هیچ هشدار روشنی به راننده خودروهای برقی  داده نشده است.

راهکارهای ایمنی پیشنهادی
کارشناسان ایمنی و خودروسازی پیشنهاد می‌کنند برای پیشگیری از حوادث مشابه مجموعه‌ای از اقدامات فنی و آموزشی انجام شود:
 افزودن مکانیسم‌های کاملا مکانیکی برای باز کردن درها حتی در زمان قطع کامل برق.
  طراحی سیستم خودکار باز شدن درها در زمان تصادف یا آتش‌سوزی.
 نصب حسگرهای حرارتی هوشمند که در دمای غیرعادی باتری سیستم برق را خاموش و هشدار فوری ارسال کند.
 افزایش مقاومت فیزیکی باتری‌ها در برابر ضربه و نفوذ.
 آموزش کاربران درباره محل و نحوه استفاده از اهرم اضطراری در خودرو.
 آموزش نیروهای امداد و آتش‌نشانی درباره ساختار باتری‌ها و روش‌های ایمن خاموش‌سازی خودروهای برقی.
 خریداران نیز باید با آگاهی کامل از ویژگی‌های ایمنی، مکانیزم‌های اضطراری و محدودیت‌های فناوری آشنا شوند.