خوب و بد حذف 4صفر

رضا کربلایی | روزنامه‌نگار

مجلس شورای اسلامی با هدف تأمین نظر شورای نگهبان با حذف 4صفر از پول ملی و حفظ ریال به‌عنوان واحد رسمی پول کشور موافقت کرد. این در حالی است که دولت و بانک مرکزی پیش از این خواهان حذف 4صفر و تغییر واحد پول ملی به تومان شده بود. به گزارش همشهری، درصورت تأیید تصمیم مجلس از سوی شورای نگهبان از این پس قران واحد پول خرد خواهد شد و بانک مرکزی ظرف3سال مهلت دارد تا فرآیند تغییر آرایش پولی را با جایگزین کردن اسکناس‌های فعلی با اسکناس‌های جدید شروع کند. با رأی اکثریت نمایندگان مجلس  4صفر از مقابل اسکناس‌ها حذف می‌شود و به این ترتیب هر 10هزار ریال فعلی به یک ریال تغییر می‌کند ‌.

زمان اجرا: بازه 5 ساله
مجلس برای اجرای این سیاست جدید یک دوره‌گذار 3ساله درنظر گرفته و بانک مرکزی باید نسبت به جمع‌آوری و خروج اسکناس‌ها و سکه‌های ریال جاری اقدام کند. پس از این 3سال واحد پول ملی ایران ریال جدید و اجزای آن قران خواهد بود. البته قبل از ورود به دوران‌گذار 3ساله بانک مرکزی 2سال فرصت دارد خود را آماده اجرای این تغییر کند که آغاز دوره‌گذار از طریق روزنامه رسمی، درگاه‌های الکترونیکی و صدا و سیما به‌صورت عمومی اعلام می‌شود. از زمان تصویب و ابلاغ نهایی قانون جدید، دولت 3‌ماه فرصت دارد تا آیین‌نامه اجرایی را که از سوی بانک مرکزی و هیأت عالی این بانک تهیه و تصویب می‌شود به تصویب برساند.

پیام حذف 4صفر از اسکناس‌
براساس قانون اصلاح نظام پولی، هر «ریال جدید» معادل ۱۰ هزار ریال قدیم خواهد بود. به این معنا که واحدهای پولی با ارزش پایین، مانند اسکناس‌های هزار، 5‌ هزار، ۱۰ هزار و ۵۰ هزار ریالی قدیم، از چرخه پولی حذف و با واحدهای جدید جایگزین خواهد شد. افزون بر این با حذف شدن صفرهای اضافه، واحد پول خرد ایران قران خواهد بود و هر ریال جدید برابر با 100قران تعریف می‌شود. البته پیشنهاد دولت و بانک مرکزی این بود که واحد جدید «تومان» با زیرواحد «قران» تعریف شود، چرا که تومان رایج‌تر است و کسی در کشور از ریال نام نمی‌برد. با این حال مجلس رأی داد که ریال بماند و تومان نباشد. نخستین بار پس از انقلاب در سال 1372پیشنهاد حذف صفر مطرح و در دولت‌های بعدی هم نقل محافل بود و حالا پس از 32سال قرار است ایرانیان دوباره با ریال آشتی کنند و 4صفر از روی اسکناس‌ها محو شود. 

واکنش‌های موافق و مخالف
حسین صمصامی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس: حذف صفرها بر رشد اقتصادی یا تورم اثر واقعی ندارد، هزینه چاپ چندان کم نمی‌شود و با گسترش پرداخت‌های الکترونیکی، تأثیر ملموسی بر مبادلات نقدی نخواهد داشت. افزون بر اینکه گرد کردن قیمت‌ها معمولا رو به بالاست و می‌تواند تورم‌زا باشد.

غلامرضا تاجگردون، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس:  نباید تصور کرد با برداشتن 4 صفر تورم کاهش پیدا می‌کند، بلکه این اقدام بیشتر اثر روانی دارد و بحث ساده‌سازی کار را انجام می‌دهد.