اپرای ملی ما ریشه در تعزیه دارد

‌ نغمه‌پردازان و آهنگسازانی‌ هستند ‌ که هم و غم‌شان تبدیل نغمه‌های ایرانی به قطعاتی در طراز و استانداردهای جهانی است. یکی از آنها، بهزاد عبدی، آهنگساز، متولد 1352تهران و سازنده انواع متعدد قطعات موسیقیایی و همچنین موسیقی فیلم است که آثار گران‌سنگی مانند اپراهای حافظ، مولوی و عاشورا را در کارنامه کاری خود دارد. امید مهدی‌نژاد، مجری برنامه «صد» تلویزیون همشهری با بهزاد عبدی گفت‌وگو کرده که گزیده‌ای از این برنامه را با هم مرور می‌کنیم.

چرا بهزاد و چرا عبدی؟
چون مادرم اسمم را گذاشت بهزاد و عبدی هم نام‌خانوادگی پدرم بود.
ریشه ‌ نام‌خانوادگی عبدی از کجا می‌آید؟
فکر کنم پدربزرگ پدرم موقعی که سجل می‌گرفت نامش عبدالعلی بوده که طبعا عبدی را از آن گرفته‌اند.
میزان تحصیلات‌تان؟
فوق‌لیسانس آهنگسازی از دانشگاه هنر خارکوف.
گویا مدرک لیسانس شما در رشته موسیقی نبوده است؟
بله، من لیسانس خود را در مهندسی متالوژی دانشگاه صنعتی‌شریف گرفتم.
چرا از اول رشته موسیقی را انتخاب نکرده‌اید؟
چون پدرم اجازه نمی‌داد موسیقی کار کنم. پدرم ارتشی بود و دوست داشت من مهندس شوم. خدابیامرز دوست داشت مهندس تحویل جامعه بدهد. مهندس شدم، اما تحویل جامعه نشدم.
همه مشاغلی که تا به امروز داشته‌اید، چیست؟
به خاطر رشته تحصیلی‌ام که متالوژی بود، مدت کوتاهی ناظر پروژه بودم. بعد رفتم حدود 12سال معلم مدرسه شدم و فیزیک، ریاضی و ادبیات درس می‎دادم. یک مدتی هم یادم می‌آید یک دستگاه فتوکپی بود که برای دانش‌آموزان کپی می‌گرفتم. بعد هم رفتم کلاس‌های آهنگسازی را دنبال کردم و این هنر را جدی گرفتم.
از همان اول موسیقی را از منظر آهنگسازی می‌دیده‌اید؟
اولش با تک‌خوانی سرود شروع کردم. بعد نوازندگی بود و همینطوری پیش رفتم تا رسیدم به آهنگسازی.
اولین موسیقی‌ای که توجه شما را به‌طور جدی به‌خود جلب کرد؟
 میشل استروگف بود. ملودی قشنگی داشت. معلم سرود ما در مدرسه یک آقای نابینایی بود که این ملودی را با پیانو قشنگ می‌نواخت. برایم جذاب بود.
اولین‌سازی‌ که دست گرفتید؟
یک ارگ کوچک و قدیمی بود.
اولین تشویق به‌خاطر موسیقی؟
جایزه تک‌خوانی را در کلاس دوم راهنمایی گرفتم.
اولین تنبیه به‌خاطر موسیقی؟
اگر بشود اسمش را تنبیه گذاشت، موقعی بود که ‌ بابام فهمید موسیقی کار می‌کنم، به‌خاطر اینکه فکر می‌کرد از درسم می‌افتم، اجازه نداد‌ ساز را به خانه بیاورم، اما بعد وقتی دید به درسم لطمه نمی‌زند و اتفاقا ‌‌ کمک هم می‌کند، اجازه داد ‌ساز را به خانه بیاورم.
اولین‌باری که شما را به اثر موسیقیایی‌تان شناخته‌اند؟
یک قطعه برای «کر» نوشته بودم در سال 71که در سطح کشور برگزیده شد. فرهاد فخرالدینی، استاد و پیشکسوت موسیقی داور این مسابقه بود، خلاصه برای اینکه یک نفر از جوانان آن زمان با جدیت وارد دنیای موسیقی شده بود، تشویقم کردند.
هیچ‌وقت مطرب و مزقونچی خطاب شده‌اید؟
بله، خیلی زیاد. اغلب هم از طرف دوستانی که خیلی به موسیقی عنایتی ندارند.
چه شد اپرای عاشورا را ساختید؟
همیشه تعزیه برای من یک اثر نمایشی بود؛ چون خودم هم نمایش بازی می‌کردم. اتفاق آوازی خوبی بود. تلفیق این دو، نمایش و آواز، برای من جذاب بود؛ حتی قبل از کار حرفه‌ای در زمینه آهنگسازی به این موضوع علاقه‌مند بودم. وقتی رفتم دروس آهنگسازی را خواندم و به‌طور جدی موسیقی کلاسیک کار کردم و اپراهای مختلف را شنیدم تصمیم جدی گرفتم اپرای عاشورا را بسازم؛ به این معنا که اپرای عاشورا بر مبنای تعزیه و خود تعزیه هم بر مبنای سیاوشان یا سووشون، یک واقعه دراماتیک است و یک اپرای ملی محسوب می‌شود؛ خلاصه اینکه اپرای ملی ما ریشه در تعزیه دارد.
بیشتر از کدام شاعر شعر حفظ هستید؟
حفظیات شعری من خوب نیست، اما شعر زیاد می‌خوانم. تقریبا آثار بیشتر شعرای معاصر و کلاسیک را می‌خوانم و به‌نظرم قوی‌ترین اشعار برای حافظ و سعدی است.
کوتاه درباره مدرسه البرز؟
خاطرات تاریخ.
تالار وحدت؟
شکوه موسیقی و تئاتر.
مرکز موسیقی صدا و سیما؟
... !
ای ایران ‌ای مرز پرگهر؟
سرود غرور.
سرود مورد علاقه؟
هوا دلپذیر شد.
جنگ 12 روزه؟
سره از ناسره مشخص شد.
چند تا فالوئر دارید؟
25هزارتا.
3آلبوم موسیقی که هر ایرانی باید بشنود؟
«کیش مهر» استاد محمدجلیل عندلیبی، «گل صد برگ» استاد جلال ذوالفنون و «ترکمن»استاد حسین علیزاده.
 چرا شما بسیاری از کارهای خود را در کشور اوکراین ضبط کرده‌اید؟
یکی از دلایلش این است که در آنجا زندگی می‌کردم و دوم اینکه ارکستر خیلی بزرگی ‌آنجا بود که دم دستم بود. امکانات ضبط خیلی خوبی داشت و می‌شد از آن ظرفیت‌های خوب بهره‌ برد.
بهزاد عبدی در یک عبارت؟
آدمی که مجهولاتش اجازه نمی‌دهد خواب راحتی داشته باشد.