جامعه امروز
پرتاب روزی 100میلیون ته‌سیگار در ایران
گروه‌های مردمی برای پاکسازی محیط زندگی از فیلتر سیگار تلاش می‌کنند
محمد سرابی | روزنامه‌نگار
چه لذتی در پرت کردن ته‌سیگار (فیلتر) هست که باعث می‌شود سیگاری‌ها باقیمانده سمی سیگار را زیر پا بیندازند یا به سمت نزدیک‌ترین جوی خشک آب یا باغچه کنار خیابان پرتاب کنند؟ ته‌سیگار‌های رها شده در شهر را نمی‌توان شمرد ولی می‌توان فهمید که برای پاکسازی یک خیابان، هزینه و انرژی زیادی مصرف می‌شود؛ هزینه‌ای که بی‌مسئولیتی و بی‌مبالاتی سیگاری‌ها آن‌را به‌وجود آورده است.
20میلیون سیگاری
رها کردن ته‌سیگار، رفتار و عادت زیانباری است که به‌صورت فردی انجام می‌شود اما آثار اجتماعی و زیست‌محیطی مخربی دارد. حدود 20میلیون نفر، معادل یک چهارم ایرانی‌ها مصرف‌کننده سیگار هستند و روزانه 190میلیون نخ سیگار می‌کشند. تقریبا هر فرد سیگاری روزی 10نخ سیگار آتش می‌زند. اگر این سیگار‌ها را در فضای باز دود کند و نیمی از ته‌سیگار‌هایش را روی زمین بیندازد، هر روز حدود 100میلیون ته‌سیگار در پیاده‌رو و پارک‌ها رها می‌شود. پیدا کردن سطل زباله کوچک و بزرگ در خیابان‌های اصلی سخت نیست و وقت زیادی نمی‌گیرد ولی وقتی ته‌سیگار روی زمین له می‌شود و درون خاک باغچه جا خوش می‌کند، جمع‌آوری آن سخت خواهد بود. ته‌سیگار(فیلتر) از استات سلولز ساخته شده است که آلودگی پلاستیکی غیرقابل تجزیه محسوب می‌شود و وقتی خیس باشد، مواد سمی در خاک و آب پخش می‌کند.
داوطلبان پاکسازی
زباله و آلودگی در شهر و طبیعت اطراف ما آنقدر زیاد است که بعضی از گروه‌های مردمی علاقه‌مند به محیط‌زیست، حوزه‌های تخصصی خودشان را پیدا کرده‌اند. یکی از آنها به نام «رفتگران طبیعت استان تهران» برای جمع‌آوری زباله‌های کوچک از فضای عمومی تشکیل شده است. زباله‌هایی مثل ته‌سیگار و درپوش بطری. یک روز در پارک لاله با اعضای این گروه همراه شدیم. این گروه 13سال قبل کار خود را شروع کرده و تا حالا 581برنامه جمع‌آوری زباله در پارک‌های تهران، گذرگاه‌های کوهستانی مانند درکه، ولنجک و دارآباد و همینطور در شهر‌های کوچک اطراف تهران مانند دماوند و طالقان اجرا کرده است. به‌طور متوسط حدود 35نفر در هر برنامه شرکت می‌کنند. همه اعضای گروه دستکش دارند و هر کدام به شیوه‌ای متفاوت ته‌سیگار‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. بعضی‌ها با دست، بعضی‌ها با انبر‌های کوچک و بعضی‌ها با انبر‌های دسته‌بلند که تا زمین می‌رسد، ته‌سیگار‌ها را درون بطری‌های خالی نوشابه خانواده و آب معدنی می‌اندازند و بطری‌ها را بعدا در سطل‌های زباله می‌ریزند. گاهی اوقات هم اشخاصی بطری‌ها را تحویل می‌گیرند تا در فعالیت‌های هنری مانند ساخت مجسمه از مواد بازیافتی، مورد استفاده قرار دهند.
فرهنگسازی در قله
انداختن ته‌سیگار در سطل زباله کار سختی نیست اما کندن آن از خاک و برداشتنش از روی آسفالت و جارو کردنش از سطح سنگفرش سخت است. مخصوصا که ته‌سیگار‌ها خیلی زیاد هستند و جمع‌آوری داوطلبانه آنها بیشتر یک عمل نمادین از نوع فرهنگسازی به‌نظر می‌آید. ناصر نجفی از اعضای گروه می‌گوید: «در مسیر‌های کوهنوردی و حتی تا نزدیکی قله دماوند هم ته‌سیگار پیدا کردیم. شاید تصور کنید که این کار در عمل نتیجه زیادی ندارد اما وقتی ته‌سیگار‌های یک محدوده مشخص را جمع‌آوری می‌کنیم، تا مدتی پاک باقی می‌ماند.»
