قرعه سخت

ليلا شريف | روزنامه‌نگار 

به اندازه تعداد مرداني كه در ايران سربازي رفته‌اند، خاطرات تمام‌نشدني از اين دوره خدمت 2ساله وجود دارد كه تا سال‌هاي سال مي‌توانند در جمع دوستانه و خانوادگي درباره آن بگويند. كافي است در جمع، كسي باشد كه سربازي‌اش را در پادگان‌هاي مرزي و خاص گذرانده باشد، آن وقت است كه بقيه سربازي  رفته‌ها بايد جلوي او لنگ بيندازند و ساعت‌ها بنشينند پاي خاطراتي از پادگان 05‌كرمان، 06عجب‌شير، 08 خاش و... نام بردن از اين پادگان‌ها به تنهايي باعث مي‌شود كساني كه در پادگان‌هاي ديگر سربازي رفته‌اند، خاطراتشان را غلاف کنند.  اهمیت سربازی و تمام موضوعاتی که حول آن شکل گرفته، چنان بالاست که برخی سایت‌ها با ماهیت مشاوره به سربازان، مشغول فعالیت هستند و از سوی دیگر خبرهایی که با نام سرباز و سربازی گره می‌خورند به سرعت در صدر توجه مشمولان سربازي قرار ‌می‌گیرند؛ درست مانند خبر گنگ و مبهمی که محسن زنگنه، عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس از احتمال تغییر روند خرید سربازی در کمیسیون فرعی مجلس داد. در میان جست‌وجوها در مورد سربازی، بدون شک بررسی محل آموزش سربازها و آشنایی با سخت‌ترین محل، یکی از مهم‌ترین دغدغه ‌های این گروه است و در روزهای اعزام، دل توی‌دل سربازها نیست که بدانند از میان مراکز آموزشی ارتش، سپاه و نیروی انتظامی کدام قرعه به نامشان خواهد افتاد. 

دسته‌بندی نانوشته بین سربازها
هیچ سند و نوشته رسمی در مورد سخت‌ترین و آسان‌ترین پادگان‌های آموزشی وجود ندارد اما وقتی پای صحبت سربازی‌رفته‌ها بنشینیم، مشخص می‌شود که میان جوان‌ها یک دسته‌بندی نانوشته در مورد پادگان‌های سخت وجود دارد. در‌واقع آنهایی که لباس سربازی تن کرده و طعم زندگی در پادگان را چشیده‌اند، براساس تجربیاتشان به آنهایی که در ابتدای مسیر هستند، توصیه‌هایی ارائه می‌کنند. حالا این توصیه می‌خواهد یک ویدئو در یوتیوب باشد یا روایت‌های قدیمی در پستوی سایت‌ها؛ تمام این نوشته‌ها و روایت‌ها دست به دست هم داده‌اند تا برخی پادگان‌ها به دلیل نقطه جغرافیایی و شاید هم آموزش در دسته سخت‌ترین‌ها قرار بگیرند؛‌ درست مانند پادگان‌های کرمان، عجب‌شیر و نقاط مرزی.

پادگان‌هایی با کد صفر
08، 05 و 03 این کدها نام های آشنایی برای پسرها هستند و محال است که میان خاطرات دوست و آشنا ردی از این پادگان‌ها وجود نداشته باشد. این کدگذاری مخصوص مراکز آموزشی ارتش است و در میان تمام مراکز وابسته به ارتش چند کد هستند که بیش از باقی مراکز با ذهن سربازها گره خورده‌اند. پادگان ۰۸‌خاش در استان سیستان‌وبلوچستان یکی از مراکز آموزشی ارتش است که بین سربازها به‌عنوان یکی از نقاط سخت خدمت یاد می‌شود. یکی از ویژگی‌های ۰۸‌خاش این است که پس از پایان دوره آموزشی، بسیاری از سربازان به یگان‌های مرزی در سیستان‌وبلوچستان یا نقاط مشابه اعزام می‌شوند.  05‌کرمان و 06‌عجب‌شیر در میان سربازها به کارخانه‌های انسان‌سازی معروف هستند که در 2‌نقطه آب و هوایی متضاد به سربازان آموزش می‌دهند، کرمان به دلیل گرمای زياد معروف است. 06‌عجب‌شیر از نظر آب و هوایی در نقطه مقابل کرمان قرار دارد. این پادگان در آذربایجان شرقی قرار دارد و به دلیل زمستان‌های طاقت‌فرسا در میان سربازها به سخت‌ترين محل خدمت معروف است.

نگهبانی از مرز
در کنار پادگان‌هایی که نزدیک مرز قرار دارند، افرادی که دوره سربازی‌شان در نیروی انتظامی می‌گذرد، ممکن است گذرشان به مرزهای کشور و سازمان زندان‌ها هم بیفتد. براساس صحبت‌هایی که تقی مهری در دوران ریاستش در سازمان وظیفه عمومی فراجا مطرح کرد، باید گفت که۸۷۵۰‌کیلومتر مرز زمینی و آبی در کشور وجود دارد و با توجه به سختی، خدمت سربازی در برخی مناطق همچون مناطق مرزی، محروم و... که از نظر نیروهای مسلح عملیاتی محسوب می‌شود، حداقل ۱۵‌ماه است. سختی‌های سربازی در مناطقی مانند سیستان‌وبلوچستان، کردستان یا آذربایجان غربی، فقط محدود به آموزش و آب‌وهوا نیست بلکه مسائل امنیتی نیز باعث می‌شود که کمتر کسی خواهان تجربه سربازی در نقاط صفر مرزی باشد.