حضور کمرنگ زنان در مدیریت کلان استان

جعفر احمدی|  جامعه شناس:

یکی از تفاوت‌های بارز جوامع توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته، حجم حضور و مشارکت زنان در نقش‌های مختلف اجتماعی است. درکشورهای توسعه‌یافته زنان در پست‌های مدیریتی کلان حضور می‌یابند، اما در بسیاری از کشورها، هنوز برای حضور زنان به ‌‌عنوان مدیر در سطوح میانی و حتی اجرایی، موانعی وجود دارد.

این موانع در کشور ما نیز وجود دارد. درحالی ‌که زنان در سال‌های اخیر، از نظر کسب مدارج دانشگاهی توانسته‌اند موقعیت خوبی ایجاد کنند، با این حال هنوز نتوانسته‌اند از سد موانع مختلف برای کسب نقش‌های مدیریتی عبور کنند. بر اساس آمار نفوس و مسکن سال95، جمعیت زنان آذربایجان ‌غربی، یک میلیون و 606 هزار و 900 نفر است. از این تعداد، 77 درصد شاغلند، البته با در نظر گرفتن شاخص شاغل بودن در این سرشماری یعنی یک ساعت کارکردن درطول هفته‌ای که سرشماری درآن صورت گرفته است، یا به ‌‌شمار آوردن خانه‌داری در ردیف مشاغل. این ارقام نشان می‌دهد زنان حضور فعالی درعرصه اشتغال دارند و مشارکت فعال زنان در اداره‌ها و عرصه‌های دیگر تولید و اشتغال بر کسی پوشیده نیست، اما سوال مهم این ‌است‌که در آذربایجان‌ غربی چه تعداد از سمت‌های مدیریتی به زنان واگذار شده است؟

براساس برآوردهای غیر رسمی، دراین استان هیچ زنی بر صندلی مدیریت ارشد استان تکیه نزده است و فقط در سمت‌هایی مانند معاون مدیرکل  2 نفر و در سمت مدیران میانی نیز نزدیک به 10 زن دراین استان فعالیت می‌کنند. این آمار در استانی که درصد جمعیت زنان آن به ازای هر100زن، 103مرد است، چندان مناسب نیست.

درمیان 12نماینده مجلس شورای اسلامی در استان، هیچ زنی وجود ندارد، درمیان 113عضو شورای اسلامی شهر، فقط 14نفر خانم هستند و درمیان 17 فرماندار استان، زنی این سمت را ندارد و هیچ زنی بخشدار یا معاون فرماندار نیست.
این آمارها نشان می‌دهد هرچند تعداد زنان دراستان ما تقریبا با تعداد مردان برابری می‌کند و آنان توانسته‌اند حضور پررنگی در سازمان‌های اداری داشته باشند، وضع مطلوبی درکسب سطوح بالای مدیریتی استان ندارند. در حالی ‌که دولت در چند سال اخیر به دادن مسئولیت‌های مدیریتی به زنان اهتمام داشته است، اما با این حال، ‌دراستان ما تاکنون چندان که باید، به نقش مدیریتی زنان توجه نمی‌شود. 

حضور کمرنگ زنان در سطوح ارشد مدیریت استان می‌تواند نتیجه 2 روند متفاوت باشد: نخست این‌که زنان در استان ما در کسب پست‌های مدیریتی در مقابل مردان در شرایط برابری قرار ندارند. دوم اینکه شرایط عادلانه‌ای وجود دارد، اما زنان مهارت‌های کافی را برای احراز پست‌های مدیریتی ارشد کسب نکرده‌اند. در هر دو صورت، این وضع نشان دهنده ضعف‌های موجود دراین عرصه است و برای آذربایجان‌ غربی ضعف بزرگی محسوب می‌شود. چون زنان سهم بسزایی در توسعه یک جامعه ایفا می‌کنند.

این گفته به آن معنا نیست که برای نشان دادن رشد و توسعه‌یافتگی استان به‌صورت نمادین برخی از سمت‌های مدیریتی را به زنان واگذار کنیم، فارغ از اینکه شرایط و شایستگی‌های سمت‌های مدیریتی را داشته باشند. مهم این است که شرایطی در استان حاکم شود که زنان بتوانند بر اساس اصول شایسته‌سالاری، درحوزه‌های مدیریتی استان وارد شوند. به یقین ارتقای جایگاه زنان می‌تواند بسترها و زمینه‌های مختلف را برای پیشرفت و توسعه استان ایجاد کند.