دستگاه محاسباتی رهبری یا آخرین سخنرانی ایشان؟!

محسن مهدیان؛  مدیرمسئول

بسیاری از ما منتظریم که رهبر انقلاب سخنرانی تازه‌ای انجام دهند تا تکلیف‌مان را در مسائل سیاسی مشخص کنیم. این روش هرچند از سر التزام‌پذیری محترم است، اما در عمل ما را وابسته به لحظه می‌کند و قدرت تحلیل راهبردی را از ما می‌گیرد؛ چه‌بسا فرصت‌های عمل را هم از بین ببرد. اما راهی عمیق‌تر وجود دارد؛ اینکه به‌ جای تکیه بر آخرین موضع، سراغ دستگاه اندیشه‌ای رهبر انقلاب برویم. این کار با بررسی مجموعه بیانات مرتبط و استخراج اصول مشترک، ما را به یک نظام محاسبه پایدار می‌رساند؛ دستگاهی که در همه عرصه‌ها راهگشاست.
نمونه عینی، سخنرانی اخیر ایشان درباره جنگ ۱۲روزه است. بیایید مرور کنیم.
یک سخنرانی و 5 اصل‌
اصل اول: اراده‌ها مهم‌ترند...
در سخنرانی اخیر، رهبر انقلاب از مفهومی فراتر از عملیات نظامی سخن گفتند: اراده ملت. این مفهوم، قلب دستگاه محاسباتی ایشان است و چند الزام بنیادین در پی دارد:
اول حق انتخاب مردم، شرط اولیه شکل‌گیری اراده است. دوم اینکه این انتخاب باید بر پایه آگاهی سیاسی باشد. سوم آگاهی نیز باید به ایمان و تعهد درونی گره بخورد و در نهایت این اراده باید به ایستادگی و مقاومت جمعی منتهی شود.
این همان معنای عمیق جمهوری اسلامی است؛ سازه‌ای برای ارتقای اراده‌ها.
اصل دوم: دیپلماسی، مکمل میدان 
رهبر انقلاب در این سخنرانی تصریح کردند که دیپلماسی و میدان، 2 ضلع از یک راهبرد واحدند. تقابل میان این دو، یک خطای تحلیلی است.
دیپلماسی، در منظومه ایشان، فقط ابزار توافق نیست، بلکه نقش‌هایی فراتر دارد مثل اثبات مشروعیت جمهوری اسلامی در سطح بین‌المللی و تثبیت روایت حق و اقناع افکار عمومی جهان برای شکل‌دهی به وجدان جهانی؛ در واقع، دیپلماسی در این دستگاه، امتداد نرم میدان است، نه جایگزین یا رقیب آن.
توجه کنیم تا اینجا و منطبق با این‌دو اصل یک ملاحظه راهبردی تعیین می‌شود:
برای جمهوری اسلامی هم افکار عمومی داخلی اهمیت دارد و هم خارجی. اما یک تفاوت کلیدی دارند؛ اولی با هدف ارتقای اراده‌ها و دومی با هدف اقناع ادراکی.
در دستگاه رهبری، افکار عمومی توده خام نیست؛ یا منبع قدرت سیاسی است‌ یا میدان نبرد روایتی.
اصل سوم: نقشه واحد
فرامتن سخنرانی تصریح دارد که اولا فرماندهی قوا تحت یک نقشه واحد ‌‌عمل می‌کند. اینطور نیست که بخش نظامی را رهبری هدایت کنند و بخش دیگر در اختیار فرد دیگری باشد. دوم اینکه اقدام جزئی مدیر میدان باید با جهت‌گیری نقشه کلان هم‌راستا باشد و سوم اینکه نقد رواست اما تضعیف ضرر جدی است.
اصل چهارم: صیانت از انسجام 
یکی از مهم‌ترین بخش‌های سخنان رهبری، تحلیل محاسبه دشمن بود؛ اینکه دشمن اینطور محاسبه کرده بود که با ترور برخی فرماندهان، جنگ داخلی ایجاد شود. در این میان مهم‌ترین پاسخ همین انسجام ملی بود که باطل‌السحر همه محاسبات دشمن در تمام سطوح است. صیانت از همین امر ملی یک اصل کلیدی است.
اصل پنجم: حریم شور انقلابی
رهبر انقلاب در عین تأیید شور و هیجان، 3تذکر اخلاقی مهم دادند: اول اینکه مطالبه بدون اطلاع، آفت است. دوم اینکه مطالبه باید خیرخواهانه باشد، نه تخریبی و سوم صبوری و پرهیز از فشارهای غیرمنصفانه.
کنش انقلابی، باید همراه با معرفت، انصاف و صبر باشد. در غیر این صورت، همان شور مقدس می‌تواند مضر باشد.
در نهایت اینکه‌
اگر دقیق بنگریم، این 5 اصل فقط برای مدیریت یک جنگ نیست‌ بلکه یک دستگاه محاسباتی برای تصمیم‌گیری در تراز جمهوری اسلامی است که در همه عرصه‌ها کاربرد دارد.