گزارش
سکونتگاه63هزارساله
زندگی انسان در محوطه‌های پیش از تاریخ دره خرم‌آباد از هزاران سال پیش تا‌کنون در جریان است
راحله عبدالحسینی- روزنامه‌نگار
شامگاه 20تیر از کمیته میراث جهانی در پاریس خبر خوشی رسید؛ پرونده محوطه‌های پیش از تاریخ دره خرم‌آباد به‌عنوان بیست و نهمین اثر فرهنگی، تاریخی و طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی ثبت شد. محوطه‌های پیش از تاریخ دره خرم‌آباد با محدوده‌ای مشتمل بر ۴۰۰ هکتار به‌عنوان عرصه و ۷۰۰۰ هکتار به‌عنوان حریم و شامل 5غار کلدر، قمری، گیلوران، یافته و کنجی و پناهگاه صخره‌ای گرارجنه، بازگوکننده شواهدی از حضور انسان در بیش از 63هزار سال پیش در این منطقه از ایران و زاگرس است. حامد وحدتی‌نسب، پژوهشگر باستان‌شناسی و انسان‌شناسی پیش از تاریخ در ایران به همشهری می‌گوید اهمیت این محوطه تاریخی به سابقه استمرار سکونت انسان در این دره و از آن مهم‌تر همکاری مردم این خطه در محافظت از دره تاریخی است.
استمرار سکونت
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سابقه سکونت در این دره تاریخی به 63هزار سال پیش‌می‌رسد. اما این، فقط یک نکته از هزاران است. حامد وحدتی‌نسب معتقد است: «مهم‌تر از سابقه سکونت در این دره تاریخی، استمرار سکونت در آن است. اگر فقط سابقه سکونت را درنظر بگیریم، در محوطه‌های تاریخی دیگری هم مثل تخت جمشید سابقه سکونت چند صد ساله داریم، اما در این دره تاریخی همواره از همان 63هزار سال پیش تا‌کنون، سکونت ادامه و استمرار داشته‌است.»
مهم‌ترین همکاری خرم‌آبادی‌ها
اهالی امروز خرم‌آباد برای اینکه آوازه این کهن‌شهر و غارهای پیش از تاریخش به گوش نسل‌های بعد در دنیا برسد، چه نقشی داشته‌اند؟ حامد وحدتی‌نسب می‌گوید: «مهم‌ترین همیاری مردم خرم‌آباد در ثبت جهانی شدن این است که به اهمیت تاریخی این محوطه آگاهی داشته‌اند و از آسیب رسیدن به آن جلوگیری کرده‌اند. متأسفانه سودای گنج‌یابی از سوی افراد سودجو، آسیب‌های برگشت‌ناپذیری به کل محوطه‌های باستانی ایران وارد کرده است و با اینکه گنج‌یابان هم فهمیده‌اند که به‌دنبال گنج در غار گشتن، کاری بیهوده است اما باز هم شاهد این نوع تخریب ها هستیم.»
فرصت گردشگری پایدار
ثبت جهانی دره تاریخی خرم‌آباد بیش از گذشته گردشگران داخلی و خارجی را به این منطقه می‌کشاند؛ اتفاقی که رونق گردشگری را برای اهالی به ارمغان می‌آورد.
حامد وحدتی‌نسب می‌گوید: «این رویداد فرصتی است تا افراد بومی برای تعامل با گردشگران داخلی و خارجی آموزش ببینند. همچنین اشتغال‌زایی با استفاده از این فرصت جهانی به خلاقیت و ایده‌پردازی احتیاج دارد.»
نگاه
حضور مردم در همه مراحل ثبت
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی لرستان و مسئول پرونده ثبت‌جهانی دره خرم‌آباد درباره همکاری مردم برای طی شدن روند ثبت جهانی دره تاریخی خرم‌آباد به همشهری می‌گوید: «روز اولی که ارزیاب یونسکو به خرم‌آباد آمد از ما پرسید که آیا مردم رضایت دارند و از این محوطه تاریخی استقبال کرده‌اند؟ ما فیلم‌های همکاری مردم را نشان دادیم.» عطا حسن‌پور می‌افزاید: «مردم برای تمیز کردن رودخانه و سراب شهوا در خرم‌آباد بسیج شده بودند و تمام بلاگرها و اینفلوئنسرها این همکاری را در شبکه‌های مجازی بازتاب دادند.» او معتقد است: «ثبت جهانی دره خرم‌آباد، مسیری روشن برای توسعه گردشگری پایدار، رونق اقتصادی و دیپلماسی فرهنگی در این استان ترسیم می‌کند.» حسن‌پور تأکید می‌کند: «برای رونق گردشگری هم مردم را دخیل کردیم؛ به‌عنوان مثال از ساکنان اطراف غار کنجی خواستیم تا یکی از آنان راهنمای گردشگری یا به‌اصطلاح بلد راه باشد. برای نگهبانی و حفاظت از غارها هم از خود اهالی کمک می‌گیریم.»
حامد وحدتی‌نسب، پژوهشگر
باستان‌شناسی و انسان‌شناسی:
مهم‌تر از سابقه سکونت در این دره تاریخی استمرار سکونت در آن است. در این دره تاریخی همواره از 63هزار سال پیش تا‌کنون سکونت ادامه و استمرار داشته است
عطا حسن‌پور، مدیرکل میراث‌فرهنگی
گردشگری و صنایع‌دستی لرستان:
مردم برای تمیز کردن رودخانه و سراب شهوا در خرم‌آباد بسیج شده بودند و تمام بلاگرها و اینفلوئنسرها این همکاری را در شبکه‌های مجازی بازتاب دادند
در همینه زمینه :
