روایت رسمی از جبران خسارت جنگ

سیده‌زهرا عبداللهی؛ روزنامه‌نگار

در پی حمله 12 روزه رژیم صهیونیستی به کشور، صدها ساختمان مسکونی، تجاری و اداری در مناطق مختلف، به‌ویژه در تهران، آسیب‌های جدی دیدند یا به کلی تخریب شدند. مجلس شورای اسلامی و دستگاه‌های اجرایی، با محوریت وزارت راه و شهرسازی، بنیاد مسکن و نهادهای حمایتی، برنامه‌ای فوری برای ارزیابی و جبران خسارت این واحدها طراحی کرده‌اند.

واکنش فوری مجلس و دستگاه‌های اجرایی
عبدالجلال ایری، سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به ورود فوری کمیسیون متبوعش به مسئله گفت: وزارت راه و شهرسازی به همراه کمیسیون عمران مجلس، در نخستین ساعات پس از حمله، وارد عمل شد‌ و آمار اولیه حدود 500 ساختمان آسیب‌دیده جمع‌آوری شد.
او افزود: در جریان بازدید از مناطق آسیب‌دیده نظیر منطقه ستارخان تهران، مشخص شد که برخی ساختمان‌ها به طور کامل تخریب ‌ و برخی دیگر نیز موجب وارد آمدن آسیب به ساختمان‌های مجاور شده‌اند.
بر اساس تصمیم اتخاذشده، ارزیابی خسارات توسط سازمان نظام مهندسی و فرآیند بازسازی به‌طور رسمی توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی انجام خواهد شد.

دو مرحله اصلی در روند جبران خسارت
سخنگوی کمیسیون عمران مجلس تشریح کرد که فرآیند جبران خسارت در دو مرحله اصلی تعریف شده است:
  ارائه کمک‌های تجهیزاتی برای ساختمان‌های تخریب شده کامل
  تامین اسکان اضطراری برای خانوارهای ساکن این واحدها
 اسکان موقت این افراد با مشارکت بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام، وزارت کشور و شهرداری تهران در حال پیگیری است.

بسته مالی کمک به بازسازی و اسکان موقت
محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی، با اعلام جزئیاتی از بسته حمایتی مصوب گفت: برای ساخت واحدهای مسکونی تخریب‌شده، به ازای هر مترمربع، 20 میلیون تومان و برای واحدهای تجاری، متری 15 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
وی افزود: میزان کمک برای تعمیر واحدها از یک تا هشت میلیون تومان به ازای هر مترمربع متغیر خواهد بود که این میزان به شدت تخریب بستگی دارد.

ودیعه و اجاره برای اسکان موقت
رضایی کوچی با تأکید بر لزوم تامین فوری سرپناه برای آسیب‌دیدگان گفت: بر اساس پیشنهاد ارائه شده، به هر خانوار یک میلیارد تومان به عنوان ودیعه مسکن و ماهانه 20 میلیون تومان به عنوان کمک اجاره اختصاص خواهد یافت.
به گفته وی، چنانچه مردم تمایل به ساخت مجدد منزل خود داشته باشند، دولت مبلغ مورد نیاز را در اختیارشان قرار می‌دهد و در غیر این صورت، خود دولت بازسازی را بر عهده خواهد گرفت. این موضوع نیازمند توافق بین مردم و دولت خواهد بود.

زمان ساخت واحدهای جدید و تعیین تکلیف ساختمان‌های ناایمن
بر اساس پیش‌بینی کمیسیون عمران، بازسازی کامل ساختمان‌های تخریب شده حدود دو سال زمان خواهد برد. همچنین نظام مهندسی کشور مسئول ارزیابی وضعیت فنی و ایمنی ساختمان‌هایی است که در شعاع آسیب قرار گرفته‌اند تا در صورت نیاز، مقاوم‌سازی یا تخریب و بازسازی انجام شود.

 ارزیابی و تصمیم‌گیری نهایی در دولت
بسته حمایتی ارائه‌شده از سوی بنیاد مسکن به وزارت راه و شهرسازی، در هیات دولت بررسی و در صورت تصویب، اجرایی خواهد شد. بر اساس این بسته، تقسیم کار بین دستگاه‌ها مشخص شده و هر کدام بخشی از مسئولیت را بر عهده گرفته‌اند:
  وزارت کشور، هلال احمر، شهرداری تهران، بنیاد مستضعفان، ستاد اجرایی فرمان امام: مسئول اسکان اضطراری و اجاره‌بها
  بنیاد مسکن: مسئول اصلی ارزیابی، آواربرداری و بازسازی واحدهای آسیب‌دیده
  سازمان نظام مهندسی: مسئول بررسی ایمنی و تعیین نیاز به مقاوم‌سازی ساختمان‌های اطراف

 نگاه راهبردی مجلس به بازسازی دوران پسا جنگ
رئیس کمیسیون عمران مجلس تأکید کرد که بازسازی دوره «پسا جنگ»‌ تنها یک اقدام فوری نیست، بلکه نیازمند یک برنامه جامع و راهبردی است. وی گفت: باید با استفاده از ظرفیت نهادهای حمایتی، تسهیلات بانکی، مشارکت مردمی و شرکت‌های دانش‌بنیان، روند بازسازی را به فرصتی برای نوسازی زیرساخت‌های شهری تبدیل کرد.
این گزارش در حالی منتشر می‌شود که طبق اعلام رسمی، بیش از 290 واحد نیازمند تخریب و بازسازی کامل و 3600 واحد مسکونی و تجاری نیازمند تعمیر یا مقاوم‌سازی هستند.