دست کوتاه هنرمندان از تسهیلات

مهسا رمضانی|  تبریز - خبرنگار:

 صنایع دستی یکی از هنر - صنعت‌هایی است که می‌تواند تبلور عینی اقتصاد مقاومتی باشد، چرا که به سرمایه‌ای اندک برای ایجاد، راه‌اندازی و بهره‌برداری نیاز دارد. از سوی دیگر، کاربردی بودن این صنایع و نیاز به سرمایه‌گذاری اندک برای ایجاد یک شغل می تواند به کاهش بیکاری در استان بیانجامد نیاز نداشتن به تخصص‌های فنی و حرفه‌ای بالا و سازگاری و استفاده از مهارت‌های بومی، بازار ساده فروش محصولات و ‌‌توانایی‌‌ درآمدزایی از جمله قابلیت‌ها و ویژگی‌های این هنر - صنعت است. در آذربایجان شرقی ‌هنرمندان زیادی در رشته‌های مختلف صنایع دستی مشغول به کارند که با وجود محرومیت از بازارچه‌های دائمی صنایع دستی و بهره‌مند نشدن از تسهیلات اشتغال تنها می‌توانند با درآمدی کم، ‌چرخ زندگی خود را بچرخانند.


کارآفرینی برای 159 بافنده

«مریم محمدی» یکی از فعال‌ترین مربیان و کارآفرینان برتر صنایع دستی استان است که درباره فعالیت‌های هنری خود می‌گوید: متولد سال 57 و ساکن میانه هستم. از کودکی در زمینه تولید گلیم، فرش و قالی فعالیت کرد‌م و حدود 15 سال در سازمان جهاد کشاورزی و 5 سال ‌ به عنوان مربی به آموزش‌   ‌ هنرجویان پرداختم. در حال حاضر علاوه بر تولید، در زمینه آموزش صنایع دستی در آموزشگاه‌های زیر نظر اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان و سازمان فنی و حرفه‌ای فعالیت می‌کنم و تلاش می‌کنیم که هنرجویان و علاقه‌مندان به این حوزه را برای تداوم فعالیت‌ها آموزش دهیم. وی که حدود 25 سال است در زمینه صنایع دستی فعالیت می‌کند، می‌افزاید: تا‌کنون برای 159 بافنده اشتغال‌زایی شده است که بیشتر آنها زنان بی‌سرپرست خانوار در روستاها هستند. این زنان سرپرست فقط از درآمدی که از طریق بافندگی به دست می‌آورند، زندگی می‌‌‌گذرانند.


بیمه و نبود تسهیلات مناسب بانکی
 
این هنرمند آذربایجانی که ثبت گلیم قافلانکوه میانه و انتخاب کارآفرین برتر در سال 93 و 96 از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان از دیگر افتخارات اوست از مشکلاتش می‌گوید. محمدی درباره بازار فروش و کسب درآمد صنایع دستی این شهرستان می‌افزاید: در حال حاضر فروشمان بد نیست و آنقدری هست که بتوانیم اجاره و هزینه‌هایمان را تامین کنیم. وی می‌افزاید: با اینکه حدود 25 سال است ‌‌در زمینه صنایع دستی فعالیت می‌کنم فقط توانسته‌ام 2 میلیون تومان وام دریافت کنم و در دریافت تسهیلات بانکی همیشه به دلیل مراحل دست و پاگیر اداری به بن بست خورده‌ا‌م.

محمدی می‌گوید: با اینکه سال‌هاست به‌عنوان کارفرما برای بافنده‌هایم بیمه پرداخت می‌کنم، ولی خودم بیمه نیستم و هزینه‌های اداره آموزشگاه و تولیدی ‌ آنقدر زیاد است که نمی‌توانم بیمه خود را به‌صورت خویش‌فرما پرداخت کنم. اگر از فعالان و تولیدکنندگان صنایع دستی حمایت شود می‌توان برای افراد زیادی اشتغال‌ و درآمد‌ ایجاد کرد و گرهی از مشکلات اقتصادی خانوارها ‌باز کرد. 


اشتغال 11 هزار نفر در صنایع دستی 

معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی می‌گوید: در حال حاضر حدود 11 هزار نفر از شاغلان صنایع دستی استان از سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی مجوز فعالیت دریافت کرده‌اند. البته آمار فعالان صنایع دستی استان بسیار بیشتر و طبیعی است که تعدادی از فعالان در این صنعت بدون مجوز فعالیت کنند.

 «فرشاد به‌آفرین» می‌افزاید: در آذربایجان شرقی بیش از 80 رشته صنایع دستی رایج است و در نمایشگاه اخیر صنایع دستی که در تبریز برگزار شد یک میلیارد و صد هزار تومان از صنایع دستی به فروش رسید که 700 هزار تومان از این مبلغ سهم صنایع دستی آذربایجان شرقی بود.

وی می‌گوید: در استان حدود 10 هزار نفر به‌صورت انفرادی در صنایع دستی فعالیت دارند و حدود هزار نفر نیز در کارگاه‌های صنایع دستی که حدود 300 کارگاه است، مشغول کارند. ورنی‌بافی، حکاکی روی فلز، منبت چوب، باتیک، سفال و سرامیک و زیورآلات سنتی از جمله رشته‌هایی پررونق در استان هستند.

این مسئول با بیان این‌که در سال 96 هنرمندان استان 26 نشان مرغوبیت صنایع دستی را به‌دست آوردند که این صنایع دستی از نظر کمیت برتر بودند، اظهار می‌کند: درآمد افرادی که در زمینه صنایع دستی فعالیت می‌کنند بر اساس میزان توانایی، خلاقیت و رشته فعالیت متفاوت است و نمی‌توان در مورد درآمد این هنر - صنعت  ‌درآمد ثابتی را ذکر کرد.


صادرات صنایع دستی استان به کشورهای همسایه

به‌آفرین از صادر شدن تعدادی از محصولات صنایع دستی استان به کشورهای همسایه خبر می‌دهد و می‌گوید: سال گذشته برخی از صنایع دستی استان به ارزش 5 میلیون دلار شامل گلیم، ورنی، تولیدات چرم، سرامیک و شیشه به کشورهایی مثل ترکیه، عراق، آذربایجان، آلمان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس صادر شد. ‌‌میزان صادراتی که سال گذشته انجام شد، بر اساس فروش تولید‌کننده‌های استان معین شده است که شامل صادرات چمدانی و صادراتی که از طریق استان‌های دیگر بوده است نیز می‌شود. این مسئول به اهمیت ‌‌صنایع دستی در تولید داخلی و مصرف داخلی اشاره و اظهار می‌کند: در 2 سال گذشته برای توسعه صنایع دستی روستایی در کنار اماکن گردشگری آموزش‌های رایگان در روستا‌ها ارائه شد‌‌ تا فعالان در روستاها با بهره‌مندی از این آموزش‌ها و ارتباط با کارآفرین‌ها بتوانند تولیدات خود را گسترش دهند.


حمایت مسئولان از هنرمندان صنایع دستی

«فرشاد به‌آفرین» معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان برگزاری نمایشگاه‌ها، ارائه تسهیلات کم‌بهره برای روستاییان و ارائه آموزش‌های رایگان در زمینه کارآفرینی، اشتغال، بازاریابی و علم‌های ارگونومی را با هدف دانش‌افزایی شاغلان صنایع دستی از سوی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان عنوان می‌کند. وی بزرگ‌ترین مشکل شاغلان در صنایع دستی استان را فروش عنوان می‌کند و می‌افزاید: محل‌های فروش و بازارچه‌های مناسبی وجود ندارد و ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی در استان یکی از ضروریات است تا هنرمندان بتوانند با جدیت فعالیت کنند.