شیر فله‌ای یا پاستوریزه؟

سمیه بابایی|  قزوین - خبرنگار:

معمولا افراد در هنگام خرید شیر ‌این سوال را از خود می‌پرسند که شیر فله‌ای بهتر است یا شیر پاستوریزه. از آنجا‌ که هر دو نوع شیر به‌راحتی در دسترس مردم قرار دارد هرکدام از آنها طرفداران خود را دارد. نکته اساسی این است که سلامت شیر فله‌ای تایید شده نیست ولی همچنان بسیاری از لبنیات‌فروشی‌‌‌‌‌‌‌ها‌ یا ماست‌بندی‌‌‌‌‌‌‌ها‌ آن را به فروش می‌‌‌‌رسانند. 

جالب است بدانید که توزیع شیر خام در بیشتر کشورها ممنوع شده است اما مردم بر این باورند که شیر‌ خام به دلیل این‌که هیچ‌کدام از فرایندهای آماده‌سازی شیرهای صنعتی پاستوریزه را طی نمی‌کند سالم‌تر و طبیعی‌تر است. 


غیرمجاز بودن فروش شیرخام

معاون سلامت اداره کل دامپزشکی گفت: شیر فله‌ای به‌هیچ‌وجه مورد تایید دامپزشکی نیست و مجوزی برای عرضه آن وجود ندارد و واحدهای ماست‌بندی نیز صرفا مجوز عرضه ماست را دارند اما ممکن است مردم به دلایلی مانند گران بودن شیر پاستوریزه و وجود روغن پالم به این شیر گرایش پیدا کرده باشند.‌ آزمایش‌‌‌‌‌‌‌ها‌ نشان می‌‌‌‌دهد که تب مالت در این فراورده‌‌‌‌‌‌‌ها‌ وجود دارد و از 148 مورد 3 مورد این بیماری دیده شده است.


آلودگی شیرخام

«مهدی مهرزاده» درخصوص آلودگی میکروبی این شیرها افزود: مبدا این شیرها مشخص نیست و عرضه آنها به صورت‌ نامناسب و غیر بهداشتی است. اکثر این شیرها، شیرهایی هستند که به دلیل مشکلاتی که دارند واحدهای صنعتی آنها را خریداری نمی‌کنند و به همین دلیل هزینه‌‌‌‌‌‌‌‌ آنها پایین‌تر از شیرهای صنعتی است. همچنین ما قصد داریم از طریق واحدهای صنعتی امکان توزیع شیر در محل‌‌‌‌‌‌‌ها‌ی مشخص را فراهم کنیم و در حال سنجش بار میکروبی و بیماری شیر هستیم تا این شیر به‌صورت پاستوریزه در محل عرضه شود.


شیرخام، ناقل بیماری تب مالت

مهرزاده اضافه کرد: شیر‌‌خام وقتی در خانه جوشانده می‌‌‌‌شود در‌ حرارت بالا پروتئین و مواد مفید خود را از دست می‌‌‌‌دهد و هیچ‌گونه خاصیت مفید غذایی ندارد، اما شیر‌ استریل در کارخانه با حرارت غیر مستقیم ودر زمان کوتاه گرم می‌‌‌‌شود و مواد مفید خود را حفظ می‌‌‌‌کند. 

درست است که با جوشاندن شیر بیماری آن از بین می‌‌‌‌رود اما باکتری‌‌‌‌‌‌‌ها‌یی نیز وجود دارند که سم تولید می‌‌‌‌کنند و این سم در بدن جمع می‌‌‌‌شود و عوارض خود را در آینده نشان می‌‌‌‌دهد و امکان دارد اصلا شخص متوجه نشود به چه دلیل‌ بیمار شده است. این سم با جوشاندن نیز از بین نمی‌رود.همچنین ‌‌جوشاندن باعث می‌‌‌‌شود شیر خاصیت خود را از دست بدهد. 

از سوی دیگر، شیرهایی که در خوراکی‌‌‌‌‌‌‌ها‌یی مانند سرشیر، بستنی سنتی و یا پنیر تازه وجود دارند به هیچ وجه از شیرجوشیده نیستند و می‌‌‌‌توانند ناقل بیماری‌‌‌‌‌‌‌ها‌ی مختلفی باشند.


‌‌مصرف نکردن شیر خام و محصولات آن

این مسئول با گفتن این‌که در گذشته بیماری تب مالت یک بیماری شغلی بود، ادامه داد: پیش از این افرادی که مستقیما با دام در ارتباط بودند مانند قصاب‌‌‌‌‌‌‌ها‌ و دامداران به بیماری این مبتلا می‌‌‌‌شدند اما امروزه داریم به سمتی پیش می‌‌‌‌رویم که تب مالت در افرادی که با دام هم ارتباطی ندارند، دیده می‌‌‌‌شود و این به دلیل مصرف خوراکی‌‌‌‌‌‌‌ها‌یی مانند سرشیر سنتی، بستنی سنتی و پنیر تازه است.


‌ رعایت اصل پاستوریزه‌سازی

وی گفت: زمانی که واحد عرضه مجوز توزیع شیر ندارد باید جلوی فعالیت آن گرفته شود. ما با عرضه شیر خام و فله‌ای مخالفیم اما به دلیل این‌که مردم خواهان مصرف آن هستند، تلاش می‌کنیم این شیر را از طریق واحدهای صنعتی و دامداری‌‌‌‌‌‌‌ها‌ی تایید شده توزیع کنیم و اصل نیز بر پاستوریزه‌سازی است.


‌ نظارت نکردن بر توزیع شیر فله‌ای

مهرزاده در پایان گفت: به این دلیل که مبدأ شیرهای فله‌ای به‌صورت روزانه تغییر می‌‌‌‌کند امکان نظارت بر شیرهای فله‌ای وجود ندارد و نمی‌توان هر روز از تمام واحدهای عرضه لبنیات نمونه‌برداری کرد. ارائه مجوز به این واحدها و همچنین جلوگیری از فعالیت آنها در حوزه کار‌ دامپزشکی نیست و دانشگاه علوم پزشکی به‌عنوان مرجع صادر‌کننده پروانه ماست‌بندی باید برای جلوگیری از ادامه این فعالیت دخالت کند. همچنین زمانی که عرضه این شیرها به هیچ وجه تحت نظارت و کنترل نیست ما نمی‌توانیم این واحد‌‌‌‌‌‌‌ها‌ را تایید کنیم. به همین دلیل از مردم می‌خواهیم ‌‌به هیچ عنوان شیر و محصولات فله‌ای را خریداری نکنند.


آیا واقعا در لبنیات از روغن پالم استفاده می‌‌‌‌شود؟

یکی از تولید‌کنندگان محصولات لبنی در قزوین با بیان این‌که در گذشته مدت کوتاهی رسانه‌‌‌‌‌‌‌ها‌ روغن پالم را بزرگ کردند و گفتند که نباید در محصولات لبنی از آن استفاده شود، گفت: به مدت یک سال دنبال کارخانه روغنی بودیم که از پالم در تولید محصول استفاده نکند ولی همه کارخانه‌‌‌‌‌‌‌ها‌ی روغن از پالم با درصد خاصی استفاده می‌‌‌‌کنند.
علی صالحی با اشاره به این‌که اخیرا خبر واردات دوباره روغن پالم را شنیدیم، افزود: از روغن پالم به‌هیچ‌عنوان در لبنیات استفاده نمی‌شود. این کارشناس محصولات لبنی گفت: معمولا ماست‌ها را با ‌چربی ۲ تا ۴ درصد‌ تولید و از خامه شیر برای ماست پرچرب استفاده می‌‌‌‌کنیم. 

صالحی با بیان این‌که تنها در ماست ۷ درصد چربی امکان استفاده از روغن پالم وجود دارد که غیرمجاز و خلاف قانون است، گفت: در حال حاضر تنها برای روکش شکلات بستنی و نگه داشتن آن ‌روی بستنی از روغن پالم استفاده می‌شود. 

وی با اشاره به این‌که ماهانه برای آزمایش هر محصول بالای چندین میلیون تومان هزینه پرداخت می‌کنیم، افزود: این در حالی است که واحدهای صنفی به‌راحتی و بدون هیچ نظارتی شیر محلی عرضه می‌‌‌‌کنند. این تولیدکننده محصولات لبنی با بیان این‌که اگر چربی شیر یا لبنیات کارخانه ما بیشتر از حد مجاز باشد جریمه می‌‌‌‌شویم، افزود: متاسفانه سوپرمارکت‌‌‌‌‌‌‌ها‌ی محلی لبنیات پرچربی عرضه می‌‌‌‌کنند وهیچ نهادی هم آنها را جریمه نمی‌کند. وی در پایان افزود: متاسفانه با وحشت مردم از خوردن شیرهای ‌پاستوریزه، استفاده از محصولات محلی هر روز بیشتر می‌شود و همین عامل سبب رونق سوپرمارکت‌‌‌‌‌‌‌ها‌یی شده که به فروش شیر و ماست محلی اقدام می‌‌‌‌کنند.