فراتر از هوش مصنوعی

ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار

این روزها و درحالی‌که نگرانی‌هایی درخصوص پیشی‌گرفتن هوش‌مصنوعی از هوش انسانی وجود دارد، مارک زاکربرگ و سم آلتمن رفتارها و حرف‌های خاصی دارند‌ و صحبت از «اَبَر هوش مصنوعی» یا همان Super Intelligence می‌کنند. موضوعی که می‌توان به‌صورت جدی درنظر گرفته شود و ما را یک پله از اینجایی که هستیم فراتر ببرد.

شروع یک داستان جدید
برخی منابع می‌گویند، مارک زاکربرگ، مدیرعامل شرکت متا، درحال راه‌اندازی یک آزمایشگاه مخفی برای توسعه «ابر هوش مصنوعی» است. هدف از این برنامه، پیشتازی در رقابت جهانی برای دستیابی به هوش مصنوعی هم‌سطح با انسان عنوان شده است. در عین حال سم آلتمن در یک پست وبلاگی اعلام کرد که دوران جدیدی در تاریخ بشر آغاز شده است. او با استفاده از اصطلاحات اخترفیزیک، استدلال کرد که ما از «افق رویداد» عبور کرده‌ایم؛ نقطه‌ای بی‌بازگشت که در آن پیشرفت هوش مصنوعی قطعی است. به‌گفته آلتمن، «خیزش آغاز شده و بشریت به ساخت ابرهوشمندی دیجیتال نزدیک شده است.» آلتمن برای اثبات ادعای خود به محبوبیت و نفوذ گسترده چت جی‌پی‌تی اشاره کرده است. براساس آمار، این چت‌بات در‌ماه مه٢٠٢۵ حدود ٨٠٠میلیون کاربر فعال هفتگی داشته است.

ابر هوش مصنوعی چیست؟
«ابر هوش مصنوعی» به هوشی اطلاق می‌شود که از «هوش انسانی در همه زمینه‌ها فراتر رفته باشد»؛ یعنی توانایی‌های شناختی آن نه‌تنها در یک حوزه، بلکه در همه جنبه‌های فکری و تحلیلی مانند حل مسئله، خلاقیت، یادگیری، تصمیم‌گیری و حتی «هوش اجتماعی و احساسی» از قوی‌ترین انسان‌ها بهتر باشد. در تعریفی دقیق‌تر، هوشی که در همه زمینه‌ها، از هوش انسانی برتر است.

چرا مهم و بحث‌برانگیز است؟

امنیت بشر: اگر این هوش کنترل‌نشده باشد، ممکن است تصمیماتی بگیرد که با اهداف بشر هم‌راستا نباشد.
تسریع شتاب فناورانه (Technological Singularity): ممکن است رشد فناوری به‌حدی سریع شود که انسان نتواند آن را درک یا کنترل کند.
عدم‌برگشت‌پذیری: وقتی «ابر هوش» ایجاد شود، نمی‌توان آن را خاموش یا محدود کرد، مگر اینکه از ابتدا برای کنترل آن آماده شده باشیم.