
رازهای پنهان در سیمای رازی

تندیس زکریای رازی نخستین مجسمهای است که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در این میدان نصب شد. درحقیقت این تندیس یکی از نخستین آثار مجسمهسازی شهری در دوره جدید محسوب میشود؛ اثری که بهدست علی قهاریکرمانی، از هنرمندان شاخص این عرصه ساخته شد؛ با این حال، نام خالق آن کمتر از خود مجسمه شناخته شده است..
حمید شانس، مجسمهساز و استاد دانشگاه، درباره جزئیات ساخت این اثر، میگوید: «این اثر توسط استاد علی قهاریکرمانی شاگرد علی اکبر صنعتی شکل گرفته که عملاً تعلقخاطری به روشها یا رفتارهای امپرسیونیستی دارد. مجسمه را خود ایشان در اواخر عمرش ساخته و ریختهگری کرده است. مجسمه در احمدآباد مستوفی در کارگاهی که ایشان برای یک سال اجاره کرده بود، ساخته شده است. او در ۴طرف مجسمه از ۴ نژاد انسانی الهام گرفت و نمایشی از جایگاه رازی در جهان خودش است.» شانس با تأکید بر سهم قهاری در احیای مجسمهسازی شهری پس از انقلاب ادامه میدهد: «با وجود فرصت محدود، استاد قهاری فعال بود. پرتره شهریار در محوطه تالار وحدت و مجسمه عطار نیشابوری در آرامگاهش هم از دیگر آثار شاخص او هستند.»
او درباره استاد علی قهاریکرمانی، میگوید:«ایشان متولد ۱۳۰۵ در کرمان، از دانشآموختگان هنرستان کمالالملک بود. در رشتههای نقاشی، طراحی و مجسمهسازی آموزش دید و بعدها به تدریس در همان هنرستان پرداخت. قهاری در دهه ۳۰ خورشیدی تدریس میکرد و در عین حال به خلق آثار متعدد مشغول بود، اما این فعالیتها او را راضی نمیکرد. به همین دلیل به اروپا رفت و در آلمان دورههای تخصصی مجسمهسازی و ریختهگری را گذراند.»
بازگشت او به ایران با تأسیس نخستین کارگاه تخصصی مجسمهسازی همراه شد؛ اقدامی که زیرساخت فنی جدیدی را در این حوزه بهوجود آورد. شانس در اینباره توضیح میدهد:«او در رونق فن ریختهگری مجسمههای برنز هنری، شیوه سنتی موم گمشده که یکی از قدیمیترین روشهای ریختهگری در جهان است، نقش داشته است. این هنرمند با وجود کمکاریاش در سالهای پایانی عمر، همچنان یکی از چهرههای اثرگذار مجسمهسازی معاصر ایران محسوب میشود؛ هنرمندی که با نگاه مدرن به مجسمهسازی و وفاداری به ریشههای سنتی، مسیری تازه در هنر شهری ایران گشود.»