نمایشنامه جدید آژانس علیه ایران

علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار

آژانس‌ بین‌المللی انرژی‌‌ اتمی روز شنبه در ادامه رویکردهای سیاسی خود، به طرح ادعاهای تازه‌ای درباره فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران پرداخت؛ ادعاهایی که قطعه تازه‌ای از پازل ضدایرانی غرب باهدف افزایش فشارهای مذاکراتی بر تهران به‌حساب می‌آید. تنها اندکی پس از اینکه خبرگزاری «رویترز» از فشارهای غربی بر آژانس به‌منظور متهم کردن ایران به نقض تعهدهایش پرده برداشت، خبرگزاری آمریکایی «آسوشیتدپرس» مدعی شد که رافائل گروسی در گزارشی برای اعضای شورای حکام، اعلام کرده ذخایر اورانیوم غنی‌شده در ایران با غلظت 60درصد، افزایش یافته و به بیش از 408کیلوگرم رسیده‌است. اگرچه ادعاهای سیاسی آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر مسبوق به سابقه بوده و بارها رویکرد فنی این نهاد بین‌المللی را زیرسؤال برده است، اما متهم کردن تهران به عدم‌همکاری با آژانس، آن‌هم در شرایطی که مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در وضعیت حساسی قرار دارد، نشان‌دهنده پرده جدیدی از نمایش غرب برای امتیازگیری از جمهوری‌اسلامی است.
این در شرایطی است که تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر با کوک کردن ‌ساز «فعال‌سازی مکانیسم ماشه» کوشیده‌اند در قالب اهرم فشاری علیه ایران به نقش‌آفرینی بپردازند و پازل «فشارحداکثری» بر جمهوری‌اسلامی در میانه مذاکرات هسته‌ای را تکمیل کنند.

طرح ادعاهای تکراری
رسانه‌های غربی روز شنبه در حالی محتوای گزارش تازه مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را منتشر کردند که در آن ادعاهای تازه‌ای درباره برنامه هسته‌ای ایران مطرح شده است.

  افزایش ذخایر اورانیوم 60درصد: یکی از محورهای مهم گزارش ادعایی آژانس، مربوط به افزایش ذخایر اورانیوم با غنای 60درصد ایران است. این نهاد بین‌المللی ادعا کرده تا تاریخ 27اردیبهشت‌ماه گذشته، 408.6کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده تا سطح 60درصد در اختیار داشته است که نسبت به گزارش قبلی آژانس در اسفندماه 1403، افزایش 133.8کیلوگرمی را نشان می‌دهد. در آن گزارش، میزان این ذخایر 274.8کیلوگرم اعلام شده بود.
  مجموع ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران: بخش مهم دیگر این گزارش ادعایی، مربوط به افزایش ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران است. براساس گزارش منتشر شده، ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران از زمان آخرین گزارش (اسفند 1403)، 953.2کیلوگرم افزایش یافته و به 9247.6کیلوگرم رسیده‌است.

  ادعای عدم‌همکاری ایران: در گزارش آژانس همچنین مانند گذشته ادعاهایی درباره عدم‌همکاری مناسب ایران با این نهاد بین‌المللی مطرح و ادعا شده است که جمهوری اسلامی از وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های مرتبط در 3سایت «تورقوزآباد»، «ورامین» و «مریوان» خبر نداده است.

  تکرار درخواست: براساس گزارش منتشر شده، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس با این ادعا که «ایران تنها کشور غیرهسته‌ای است که در حال غنی‌سازی در این سطح است»، درخواست فوری خود را از ایران برای همکاری «کامل» و «مؤثر» با آژانس تکرار کرده‌است.
  یک گام تا 90درصد: یکی دیگر از ادعاهای سیاسی مطرح شده در این گزارش ادعایی، معطوف به این موضوع است که گروسی مدعی شده که این سطح از غنی‌سازی یک «گام فنی کوتاه» تا سطح ۹۰ درصد (موسوم به سطح تسلیحاتی) محسوب می‌شود.

همکاری‌های مستمر ایران
تازه‌ترین گزارش مدیرکل آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران در شرایطی است که نشست پیش روی شورای حکام آژانس دوشنبه هفته آینده (۱۹خرداد) در وین برگزار می‌شود و موضوع هسته‌ای ایران در دستورکار این شورا قرار دارد؛ بنابراین به‌نظر می‌رسد یکی از اهداف طرح چنین ادعاهایی در گزارش جدید، تکمیل پازل فشار بر ایران در شورای حکام است. این درحالی است که تهران همواره تأکید کرده به تعهدهای پادمانی خود پایبند بوده و بارها به ادعاهای سیاسی مطرح شده ازسوی آژانس پاسخ صریح و شفاف داده است.

حقوق قانونی ایران: جمهوری‌اسلامی بارها در گزارش‌ها و پاسخ‌های خود به آژانس تأکید کرده‌است که غنی‌سازی اورانیوم در سطح 60درصد، در چارچوب حقوق صلح‌آمیز هسته‌ای کشور و با اهداف غیرنظامی و مطابق با نیازهای صنعتی و پزشکی انجام می‌شود.
تعلیق همکاری‌های فراپادمانی: یکی از مهم‌ترین نکات، گام‌های ایران در مسیر اعمال حقوق خود، آن‌هم براساس بندهای 26و 36برجام است. باید درنظر داشت که ایران پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و عدم‌اجرای تعهدهای طرف‌های اروپایی، همه «اقدام‌های داوطلبانه شفاف‌ساز فراتر از موافقتنامه پادمان جامع» را در سال 1399(فوریه 2021) به حالت تعلیق درآورد.

ادعاهای صهیونیستی: نکته مهم درباره ادعاهای مطرح‌شده پیرامون 3مکان ادعایی این است که تاکنون اسناد و مدارک متقنی درا ین زمینه ارائه نشده و پشتوانه چنین گزارش‌هایی، ادعاها و اطلاعات ساختگی رژیم‌صهیونیستی است. با وجود این، سازمان انرژی اتمی ایران تاکنون بارها به شائبه‌های مطرح شده در این زمینه پاسخ شفاف و کامل داده است.

همکاری‌های مستمر ایران با آژانس: تازه‌ترین ادعاهای آژانس درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران در شرایطی مطرح می‌شود که ایران طی سال‌های اخیر همکاری‌های مستمری با این نهاد بین‌المللی و بازرسان آن داشته که سفرهای مستمر مسئولان و بازرسان آژانس به ایران، شاهدی بر این مدعاست.
سیاسی‌کاری‌های گروسی: طرح ادعاهای گروسی درباره عدم‌همکاری کافی ایران با آژانس درحالی است که به گواه آمارها، تعداد بازرسان آژانس در ایران، با هیچ کشور دیگری قابل مقایسه نیست. براساس آخرین آمارهای موجود، در شرایطی که تاسیسات ایران تنها 3درصد از تعداد تاسیسات هسته‌ای در کل جهان را شامل می‌شود، بیش از یک‌پنجم از کل بازرسی‌های انجام شده توسط آژانس در سال 2023، در ایران انجام شده است.

ذوق‌زدگی تل‌آویو
روز شنبه گمانه‌زنی‌ها درباره مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا تحت‌تأثیر گزارش ادعایی تازه آژانس درباره ایران قرار گرفت و با واکنش‌ها و بازتاب‌هایی همراه بود که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌شود.

   استقبال نتانیاهو از گزارش گروسی: یکی از نخستین واکنش‌ها درباره گزارش تازه آژانس از سرزمین‌های اشغالی نشان داده شد و نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نتوانست خوشحالی خود را از این موضوع پنهان کند. براین اساس دفتر بنیامین نتانیاهو در بیانیه‌ای مکتوب در این زمینه نوشت که «آژانس گزارشی بسیار جدی و بی‌ابهام درباره برنامه هسته‌ای ایران منتشر کرده است. این گزارش تصویری آشکار و هشداردهنده ارائه می‌دهد؛ اینکه با وجود هشدارهای بی‌شمار جامعه بین‌المللی، ایران کاملا مصمم به تکمیل برنامه تسلیحات هسته‌ای خود است.»

  هشدار به اروپا: وبگاه شبکه تلویزیونی «المیادین» روز شنبه در گزارشی به نقل از منابع خود، نوشت که تهران بار دیگر از طریق مجاری دیپلماتیک با اروپا، تأکید کرده است که به هرگونه تشدید تنش با اقدام‌های هسته‌ای متناسب و سنجیده پاسخ خواهد داد؛ «ایران در گذشته ثابت کرده که در مقابل نقض حقوق هسته‌ای خود ازسوی اروپا دست روی دست نخواهد گذاشت.» منابع المیادین همچنین تأکید کرده‌اند که «پاسخ به هرگونه تشدید تنش توسط تروئیکای اروپایی از طریق آژانس، تأثیر منفی بر مذاکرات با واشنگتن خواهد داشت و آن را پیچیده می‌کند.»
  توانایی ساخت 9بمب هسته‌ای: خبرگزاری انگلیسی «رویترز» هم روز شنبه در گزارشی با اشاره به ادعاهای تازه آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران، مدعی شد که «با توجه به اینکه ذخایر اورانیوم غنی‌ شده ایران با خلوص 60درصد به 408.6کیلوگرم رسیده، براساس معیارهای آژانس، این میزان درصورت غنی‌سازی بیشتر (رسیدن به حدود 90درصد)، برای 9سلاح هسته‌ای کافی است.» رویترز همچنین به نقل از «دیپلمات‌ها» مدعی شده است که این گزارش ممکن است منجر به «ارجاع ایران به شورای امنیت» ‌شود؛ اقدامی که احتمال دارد در نشست بعدی شورای حکام انجام شود. رویترز به این موضوع هم اشاره کرده که چنین اقدامی احتمالا سبب گسترش برنامه هسته‌ای در حال پیشرفت ایران خواهد شد و همچنین می‌تواند مذاکرات با آمریکا را پیچیده‌تر کند.