آیا باز هم یک زن نخل طلا را می‌برد؟

کیت اِربلند/ ایندی وایر-مترجم: ناصر احدی

در سال ۲۰۲۳، ۷ فیلم از میان ۲۱ فیلم جشنواره کن را زنان کارگردانی کرده بودند، مضاف بر اینکه برنده نهایی نخل طلای جشنواره، ژوستین تریه، سومین زنی بود که این جایزه را دریافت کرده است. امسال نیز 7کارگردان زن در جشنواره کن حضور دارند؛ درضمن، کارگردانی فیلم افتتاحیه جشنواره را که خارج از رقابت است یک زن بر عهده دارد (فیلم
 Leave One Day به کارگردانی آملی بونین).  این فیلم‌های «زن‌‌کارگردان» شامل کارگردان‌های ثابت جشنواره کن، یعنی کلی ریچاردت و جولیا دوکورنو، به‌علاوه، لین رمزی، ماشا شیلیسکی، حفصیه حرزی، چی هایاکاوا و کارلا سیمون است. در سال‌های اخیر، فیلم‌های کارگردانی‌شده به‌دست زنان نشان داده‌اند که برخی از بهترین و پرسروصداترین فیلم‌های جشنواره را شامل می‌شوند؛ مانند فیلم برنده نخل طلای تریه (آناتومی یک سقوط) که جایزه اسکار را هم دریافت کرد، فیلم جذاب «ماده» از کورالی فارژا، فیلم پر هیجان و برنده نخل طلای دوکورنو (تایتان) و ... .  البته هیچ‌کس خواهان رفتاری ویژه یا آسان‌گیری برای زنان نیست، اما مقاومت جشنواره در پذیرش این واقعیت که برخی از هیجان‌انگیزترین (و خوب‌ترین) فیلم‌ها از فیلمسازان زن سرچشمه می‌گیرند، مدت‌هاست که وجود داشته، اما فیلم‌هایی مانند آنها که برشمردیم تنها می‌توانستند به‌دست زنان ساخته شوند.
آیا این رویه در حال تغییر است؟ آیا موفقیت تریه، فارژا، دوکورنو و دیگران غیرقابل انکار است؟ ما قطعااینطور فکر می‌کنیم و فیلم‌های جدید این را ثابت می‌کنند. آیا ممکن است یک زن دیگر برنده نخل طلا شود؟ در‌ماه مه خواهیم فهمید. قطعا این تغییر مدت زیادی طول کشیده است. به برخی تاریخ‌ها توجه کنید: بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸، تنها 3فیلمساز زن هر سال به رقابت راه پیدا کردند؛ در سال ۲۰۱۹، جشنواره دوباره 4کارگردان زن را در رقابت قرار داد. جشنواره در سال ۲۰۲۰ لغو شد. اگرچه مسئولان جشنواره اعلام کردند که کدام فیلم‌ها درصورت برگزاری برنامه‌ریزی شده بودند، اما از عناوین معمول برای این فیلم‌ها استفاده نکردند و هیچ بخش رقابتی‌ای وجود نداشت. همانطور که پیش‌تر گزارش شده بود، رئیس هیأت داوران رقابت اصلی امسال ژولیت بینوش خواهد بود که بر انتخاب نخل طلای جشنواره و دیگر جوایز همراه با هیأت داوران نظارت خواهد کرد. در انتقالی نادر، بینوش این موقعیت را از زن دیگری، ریاست هیأت داوران سال گذشته را گرتا گرویگ به‌عهده گرفته است. تنها یک‌بار دیگر این اتفاق افتاد: سوفیا لورن، رئیس هیأت داوران ۱۹۶۶، جانشین اولیویا د هاوی‌لند رئیس هیأت داوران ۱۹۶۵ شد. جشنواره امسال از
۱۳ تا ۲۴ مه ۲۰۲۵ برگزار خواهد شد.