چند روایت معتبر از انفجار بزرگ

فتانه احدی- روزنامه‌نگار

انفجاری مهیب در اسکله بندر شهید رجایی بندرعباس تا لحظه تنظیم این گزارش 5فوتی و صدها مصدوم برجا گذاشت و خسارات سنگینی به بارآورد؛ انفجاری که نظیر آن تاکنون در این منطقه اتفاق نیفتاده بود و حالا افکار عمومی به‌دنبال روشن شدن علت وقوع این حادثه هستند.  به گزارش همشهری، ساعت 12:30 شنبه انفجاری عظیم در بخش نگهداری کالای خطرناک اسکله بندر شهید رجایی اتفاق افتاد. شعله‌های چندده متری آتش زبانه می‌کشید و ستون‌های بلندی از دود آسمان بندر را فراگرفت. افرادی که آن هنگام در بندر بودند وحشتزده به‌دنبال جای امنی برای پناه گرفتن بودند. افراد زیادی بر اثر موج  انفجار مجروح شده بودند اما با همان وضعیت تلاش می‌کردند از کانون حادثه دور شوند؛ طوری که خیلی‌ها با پای پیاده شروع به فرار و دور شدن از آنجا کردند. شدت حادثه به حدی بود که به چندین ساختمان اداری که در آنجا قرار داشت خسارات سنگین وارد شد و شیشه اغلب خودرو‌ها شکست. این اما تمام ماجرا نبود؛ با وجود اینکه بندر شهید رجایی در فاصله 23کیلومتری غرب بندرعباس قرار دارد،   شدت انفجار به حدی بود که صدا و تا حدودی موج آن در بندرعباس و جزیره قشم نیز شنیده و احساس شد.هرچند عده‌ای دلیل انفجار را مواد شیمیایی می‌دانستند اما هنوز واقعیت معلوم نبود.  امدادگران اورژانس و هلال احمر در همان دقایق اولیه موفق شدند ده‌ها نفر از مصدومان را به مراکز درمانی منتقل کنند اما شمار حادثه‌دیدگان بیشتر از انتظار بود.

مصدومیت700 نفر
سخنگوی سازمان اورژانس کشور حدود ساعت 16 تعداد مصدومان را دست کم700 نفر اعلام کرد. بابک یکتاپرست گفت: اورژانس هوایی نیز در آماده‌باش است. همچنین بابک محمودی، رئیس سازمان امداد و نجات هلال احمر از فوت 5 نفر در حادثه انفجار در بندر شهید رجایی خبر داد.

تعطیلی بندر
گستردگی انفجار مهیب پیش از ظهر شنبه در بندر شهید رجایی آنچنان بود که این بندر را به تعطیلی کشاند. جانشین مدیرکل اداره بنادر و دریانوردی هرمزگان گفت: متأسفانه این انفجار باعث شد که در مراحل اولیه به جهت اهمیت موضوع موقتاً عملیات‌های بندری و دریایی را تعطیل کنیم. این تعطیلی به‌معنای این نیست که عملیات بندر تعطیل شده، بلکه صرفاً برای ایمنی بیشتر و برای اینکه بتوانیم کنترل خدمات بهتری را انجام دهیم، خواهد بود.

تذکر درخصوص مواد شیمیایی
درحالی‌که یکی از فرضیه‌ها درخصوص این حادثه انفجار مواد شیمیایی بود، سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور در این‌باره گفت:‌ در گذشته هم مدیرکل مدیریت بحران استان هرمزگان طی بازدیدهایی که از این مکان داشتند نسبت به خطر نگهداری مشابه این کانتینرها و ناایمن بودن آن محدوده تذکراتی را داده‌ بودند. حسین ظفری ادامه داد: بعد از این انفجار گزارشی که از استان هرمزگان گرفتیم به‌گونه‌ای بود که انفجار شدت بالایی داشته و تا ۵۰ کیلومتری شعاع این حادثه صدای انفجار شنیده و در بخش‌هایی هم لرزش زمین احساس شده است.بررسی‌های اولیه نشان داد که علت انفجار، کانتینرهایی بوده که مواد شیمیایی در آن نگهداری می‌شد. او ادامه داد:‌ استاندار و همه اعضای ستاد مدیریت بحران استان در حالت آماده‌باش کامل هستند و  اعضای عملیاتی به منطقه اعزام شده‌اند. ظفری درباره علت حادثه گفت: بعد از اینکه آتش اطفا شد، تیمی تشکیل می‌شود و علت دقیق حادثه را مشخص خواهیم کرد. آنچه تا الان مشخص شده این است که انفجار مربوط به تعدادی کانتینر بوده و مخزن یا منبع نگهداری نبوده است.

دستور دادستان کل کشور برای پیگیری
ساعتی پس از وقوع این حادثه دادستان کل کشور به دادستان مرکز استان هرمزگان دستور داد تا ضمن بررسی دقیق حادثه انفجار در بندر شهید رجایی، برخورد قاطع با عامل یا عاملان احتمالی و کسانی که در این حادثه تقصیر و سهل‌انگاری داشته‌اند، در اولویت قرار گیرد.حجت‌الاسلام والمسلمین محمد موحدی، به دادستان مرکز استان هرمزگان دستور داد این حادثه به فوریت و دقت رسیدگی شود. رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز درباره شایعات مطرح شده درباره خرابکاری، گفت: هیچ یک از
 گمانه زنی ها منطق کارشناسی ندارد و باید از گمانه زنی خودداری شود.  ابراهیم عزیزی گفت: ما در حال رصد و بررسی ابعاد حادثه انفجار در اسکله شهید رجایی بندرعباس هستیم.

دستور معاون اول
در همین حال، معاون اول رئیس‌جمهور نیز در تماس‌های تلفنی جداگانه با استاندار هرمزگان و رئیس جمعیت هلال‌احمر آخرین وضعیت شهر بندرعباس را جویا شد و دستورات لازم را صادر کرد. در این تماس تلفنی، محمدرضا عارف با اشاره به اهمیت موضوع، دستور داد تا بررسی‌های فوری و جامعی برای تعیین علت دقیق حادثه و میزان خسارات انجام شود. وی همچنین بر لزوم رسیدگی به وضعیت مجروحان و خانواده‌های قربانیان احتمالی تأکید کرد. در همین حال مدیر روابط‌عمومی شرکت پالایش نفت بندرعباس اعلام کرد که این حادثه هیچ ارتباطی با مخازن سوختی ندارد.

 اطلاعيه مديريت بحران
سازمان مديريت بحران كشور نيز شب گذشته با انتشار 2 اطلاعيه از همه رسانه‌ها خواست تا پیش از اطفای کامل حریق و روشن شدن علت و ابعاد حادثه، از هرگونه گمانه‌زنی، بازنشر اخبار غیررسمی و شایعه‌سازی خودداری کنند. اين سازمان همچنين با اشاره به به‌كارگيري تمامي امكانات براي مديريت ابعاد حادثه و خدمت‌رساني به مصدومان از مردم خواست از ازدحام مقابل مراکز درمانی خودداری و به عوامل درمانی و نیروهای انتظامی در برقرار نظم کمک كنند.‌

گفت و گو
انفجار به روایت یک شاهد عینی
یکی از کارکنان اسکله بندر شهید رجایی که زمان وقوع انفجار در آنجا حضور داشت و مشغول کار بود مشاهدات عینی خود از این حادثه را برای خبرنگار همشهری اینطور بازگو می‌کند: در اسکله مثل هر روز کارکنان در حال کار و تلاش روزانه بودند که ناگهان صدای مهیب ناشی از انفجار همه حواس‌ها را به‌سوی خود جلب کرد. انفجار به حدی مهیب بود که موج آن باعث کنده شدن در مسجدی که در بندر قرار دارد شد. اکثر ساختمان‌های این بندر خسارت بسیار شدیدی دیدند، خودرو‌ها آسیب زیادی دیدند و حتی مچاله شدند.
او ادامه می‌دهد: کارکنان روی اسکله هر یک به‌سویی می‌دویدند تا جان خود را نجات دهند. هیچ‌کسی نمی‌دانست چه اتفاقی افتاده است، همه از ترس جان خود به‌دنبال جایی برای پناه گرفتن بودند. چند انفجار به‌دنبال هم رخ داد و این مسئله ترس بیشتری در دل افراد حاضر در بندر شهید رجایی می‌انداخت. هنوز مشخص نبود که انفجار در کدام سوی اسکله رخ داده است. برخی فکر می‌کردند که مخازن سوخت منفجر شده است چرا که در اسکله 6مخزن بزرگ سوخت وجود دارد.
او می‌گوید: بعد از اینکه از شوک این حادثه در آمدیم، با پرس‌وجو از همکاران و دوستان متوجه شدیم که «کانتینرهای کالای خطرناک» در محدوده خط نقره‌ای اسکله شهید رجایی منفجر شده است. این کانتینرها نزدیک دریا و در پشت گمرک قرار داشتند که انفجار آنها باعث شکستن شیشه‌های گمرک نیز شده است. هیچ‌یک از ما از محتویات داخل کانتینرها اطلاعی نداریم. قبلا هم در این محدوده انفجار داشتیم که باعث مرگ چند نفر شده بود، اما به این گستردگی نبود. بعد از این انفجار اسکله شهید رجایی تعطیل شد.