آیین سنتی «بیده»

با آمدن فصل بهار ریسه کردن علوفه برای خوراک دام ‌ توسط برخی دامداران آغاز می‌شود. اهالی روستاهای خراسان رضوی به این کار تاب داده بیده می‌گویند که کار پرزحمتی است. به گزارش همشهری، فصل رویش علف‌های خودرو در مراتع، برای دامداران یک رسم سنتی را زنده می‌کند؛ برداشت علف و ریسه کردن آن برای فصل زمستان. علف‌های ریسه‌شده ذخیره‌ای برای خوراک دام در روزهایی است که تمام مراتع از علف خالی شده است‌.
اهالی ششتمد ، سبزوار و روستاهای اطراف این رسم سنتی را هنوز زنده نگه داشته‌اند و با همیاری یکدیگر علوفه‌ها را ریسه می‌کنند. این کار بین اهالی به بیده کردن یا تاب دادن علوفه معروف است. اهالی روستاهای سبزوار، ششتمد و سایر مناطق غرب خراسان در فصل بهار برای ذخیره علوفه مورد نیاز گوسفندان در فصل زمستان، علف‌ها را به سختی می‌چرخانند و در خانه‌باغ نگهداری می‌کنند. در اصطلاح عامیانه روستاییان به این اقدام‌ بیده گفته می‌شود.
تقریبا با آغاز‌ ماه دوم فصل بهار و رشد کردن علف‌ها، برداشت علف‌ها برای انجام عملیات بیده کردن آغاز می‌شود. علف‌ها را برای مدت کوتاهی روی زمین پهن می‌کنند تا به‌صورت نیمه‌خشک در‌آیند و رطوبتشان را از دست بدهند. البته از آنجا که هر کاری برای خودش فوت و فنی ‌ دارد، بیده کردن علوفه هم از این قاعده مستثنا نیست و علف‌ها نباید کاملا خشک شوند. علف‌هایی که کاملا خشک شده باشند اصلا برای بیده کردن کارایی ندارند. علف‌ها که به شکل نیمه‌خشک درآمدند، جمع‌آوری می‌شوند. حالا وقت بیده کردن یا تاب دادن یا ریسه کردن است. بیده کردن دست‌کم به 2نفر احتیاج دارد که همزمان با هم کار کنند؛ یک نفر با دست علف‌ها را فشرده می‌کند و فرد دیگر با کمک چوب آنها را می‌پیچند. عملیات پیچاندن علوفه‌های نیمه‌خشک‌ تا جایی ادامه پیدا می‌کند که طول هر بیده به 2متر برسد. بعد آن‌را روی هم می‌پیچند و انباشته می‌کنند تا فشرده‌تر هم شود. این روش سنتی تهیه خوراک دام که از گذشته بین دامداران روستایی رواج داشته مزایایی دارد. بیده کردن علوفه هم ماندگاری آن را بیشتر می‌کند و هم برای نگهداری به فضای کمتری احتیاج دارد. علوفه‌های به هم پیچ و تاب داده شده، آسان‌تر هم جابه‌جا می‌شوند.
هر چند این روزها ابزار مدرن کشاورزی برای برداشت و تهیه علوفه دام به بازار آمده، اما روش‌های سنتی هم همچنان با آداب و رسوم خاص خودش در روستا به قوت خود باقی است.