
هفت سازه آبی محله

حفر قنات در روستای خوش آب و هوای ونک، هدیه یکی از صدراعظمهای ناصرالدین شاه، میرزا یوسف مستوفیالممالک بود. در واقع نخستین قناتی که آب آن از دل رشته کوههای البرز سرچشمه میگرفت در املاک این مرد نیکوکار در ده ونک حفر شد. این قناتها آب را از بالادست به سمت این روستا روانه میکردند و بعد از آبیاری مزارع و باغها به سمت امیرآباد روانه میشدند. به گفته قدیمیها، در روستای خوش آب و هوا 7رشته قنات حفر شد که به واسطه آنها باغ و مزارع پرمحصول شدند و آب شرب اهالی تامین شد.ابوالقاسم امیرینیکو از ریشسفیدان ده ونک، از قناتهای معروف این روستا چنین یاد میکند:
قنات خوئیک: خوییک از نخستین قناتهای حفر شده در ده ونک بود. این قنات متعلق به خانواده «کارن وفاداری» از نوادگان خاندان فیروزگر است. باغ خوئیک آخرین باغ ده ونک است که آب این قنات از محدوده زندان اوین عبور میکند. آب این قنات که به سمت باغ خوئیک در حوالی شهرک آتیساز روانه میشود، جزو قناتهای زنده ده ونک محسوب میشود.
قنات باغ بالا: این قنات در محل باغ ایرانی امروز در ده ونک حفر شد و تقریبا تا 10-15سال پیش آب آن جاری بود و به سمت استخری در ده ونک هدایت میشد، اما امروزه بهدلیل ساخت و سازهای فراوانی که در این محدوده صورت گرفته خبری از این قنات قدیمی که به سمت باغ ایرانی روان بود، نیست و خشک شده است.
قنات کوچیکه باغ نو: آب این قنات از منزل آقای زاهدی سرچشمه میگرفت؛ محل اصلی پایینتر از کوچه مجیدپور، کوچه زاهدی قرار داشت. قنات تا 4، 5 سال پیش قابل رویت بود، اما بهدلیل ساخت و سازهای جدید زیر زمین جاری است.
قنات چمن: منبع این قنات پایین میدان ده ونک، حوالی درمانگاه بود.
قنات خانمی: این قنات متعلق به خاندان فیروزگر بود. مکان قنات خانمی در میدان شمال شرقی میدان شیخ بهایی، ابتدای خیابان سئول واقع شده بود که امروز محل بانک ایران ونزوئلا است.
قنات توتستان: این قنات در محدوده باغچه حصار قرار داشت. آب این قنات به سمت بزرگراه چمران امروزی هدایت میشود.
قنات مقبره: این قنات در شمال امامزاده قاضی الصابر بود.