پاتک به جنگ اقتصادی

 ابراهیم جلالیان، اصغر صوفی | خبر‌نگار:

استراتژی آمریکا تبدیل مسائل اقتصادی در ایران به بحران‌های اجتماعی است. راهبردی که آمریکا در پیش گرفته، این است که ایران درگیر مسائل داخلی خود شود و از مسائل منطقه دور باشد. چهره‌هایی مثل علی لاریجانی، رئیس مجلس یا یحیی آل‌اسحاق دیروز اشاراتی داشته‌اند که آمریکا اتاق جنگی برای این منظور درنظر گرفته و بیش از 700 چریک کت و شلواری را برای جنگ اقتصادی و روانی علیه ایران به‌کار گرفته است. نکته عجیب ماجرا انفعال دولت و دستان بسته مجلس در این جنگ روانی است. ظریف می‌گوید: رویترز روزی 50خبر دروغ علیه ایران منتشر می‌کند و اساس این شایعات هم بر محور مشکلات اقتصادی است. دیروز یک خبرگزاری به نقل از یکی از دلالان ارز نوشته بود مردم هول کرده‌اند و هر قیمتی که از دلار گفته می‌شود می‌خرند. با جمعی از کارشناسان سیاسی و اقتصادی درباره نسخه‌های مقابله با جنگ اقتصادی و روانی آمریکا گفت‌وگو کرده‌ایم.

  حمیدرضا آصفی،  معاون پیشین وزیرخارجه در گفت‌وگو با همشهری با اشاره به جنگ رسانه‌ای شکل گرفته از سوی آمریکایی‌ها علیه کشورمان گفت: درست است که اتاق فکر و اتاق جنگی علیه ایران در وزارت خزانه‌داری آمریکا شکل گرفته و درست است که شب‌ها رسانه‌هایی مثل العربیه که وابسته به رژیم‌های عرب و صهیونیستی هستند تیتر یک خود را برای برجسته ساختن فضای نامطلوب اقتصاد کشور ما اختصاص داده‌اند، اما ما اگر فکر کنیم همه واقعیت‌های موجود جنگ روانی است، دچار اشتباه هستیم. جنگ روانی به‌دلیل برخی  واقعیت‌ها شکل می‌گیرد، پس این نکته‌ای است که ابتدا باید درک کنیم. آصفی در پاسخ به اینکه مشکل اصلی در شرایط کشور به‌نظر شما چیست که این جنگ روانی براساس آن شکل گرفته است؟گفت: واقعیتی که وجود دارد این است که مردم به مسئولان بی‌اعتماد شده‌اند؛ یعنی آنچه از سوی مسئولان گفته می‌شود با آنچه رخ می‌دهد فرق می‌کند. مهم این است که مردم هم آنچه را که از مسئولان می‌شنوند اتفاق بیفتد اینکه ما بگوییم فلان اتفاق می‌افتد و آن محقق نشود اعتماد مردم را خدشه دار می‌کند. باید برای بازگشت اعتماد از دست رفته کار کرد. سخنگوی پیشین وزارت‌خارجه در فرانسه با بیان اینکه البته مسئولان این روزها در تلاش هستند و بخشی از فضای شکل گرفته حقیقتا به‌خاطر بی‌اخلاقی‌های ترامپ است، تأکید کرد:بخشی از مشکلات هم وابسته به چند عنصر سوء مدیریت،  فساد اقتصادی و ساختار‌های غلط است که نیاز به اصلاح ساختار و جراحی اقتصادی با برنامه زمانبندی کوتاه‌مدت،  میان‌مدت و بلندمدت دارد و البته مردم هم شفاف باید به آن آگاه شوند. آصفی در پاسخ به اینکه در فضای رسانه بالاخره مسئولان گفت‌وگو‌های صریح رسانه‌ای با مردم داشته باشند هم گفت: من خودم هنگام مسئولیت هفته‌ای یک جلسه محرمانه با رسانه‌ها داشتم که لزوما قابل انتشار هم نبود اما اصحاب رسانه با برخی مسائل آشنا می‌شدند و البته من هم از آنها نکته‌هایی یاد می‌گرفتم این فضای دوسویه باید شکل بگیرد. وی افزود: اصحاب قلم باید مراقب قلم‌های خود در این فضا باشند و محیط رسانه به فضاسازی‌های جناحی آلوده نشود و یک صدای واحد از کشور شنیده شود.

گفت و گو با اروپا را ادامه دهیم

جمشید پژویان، اقتصاددان در گفت‌وگویی با «همشهری» در اشاره به فرصت‌های از دست رفته برای مقاوم‌سازی‌ اقتصاد ایران در برابر فشارهای خارجی گفت:  آسیب‌پذیری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها به این دلیل است که عمده مبادلات اقتصادی ما مربوط به نفت بوده و از آنجا که خریداران نفت و شرکت‌های بزرگ وابستگی اقتصادی به آمریکا دارند، آمریکا می‌تواند آنها را برای تحریم ایران تحت فشار قرار دهد. این در حالی است که آمریکا قادر نیست بخش خصوصی و بنگاه‌های کوچک را ملزم به پیروی از تحریم‌های خود کند. وی با اشاره به تنگناهایی که اقتصاد ایران امروز در آن گرفتار شده است، گفت: در شرایط کنونی آنچه در کوتاه‌مدت اهمیت دارد این است که دولت از حیف و میل منابع ارزی کشور پرهیز کند و مسئله مبارزه با فساد را به‌طور جدی در دستور کار قرار دهد. باید توجه داشت که امر مقابله با فساد با مسئولیت افرادی که درگیر فساد هستند، غیرممکن است. این اقتصاددان درباره استراتژی ایران برای مواجهه با آثار تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی تصریح کرد: درحالی‌که شرایط برای هرگونه مذاکره و گفت‌وگو با آمریکا فراهم نیست، ایران باید با هدف تعدیل فشارهای آمریکا، روابط خود با اروپا را گسترش دهد.

دولت برای جلب اعتماد عمومی تلاش کند

حسین سلاح‌ورزی، نایب‌رئیس اتاق ایران نیز در گفت‌وگو با «همشهری» بر این باور است که ما نباید آثار تحریم‌ها را به‌عنوان واقعیات اقتصادی کشور انکار کنیم.  وی گفت: درباره تحریم‌های جدید نکته‌ای که وجود دارد این است که اثرات روانی تحریم‌ها، بیش از اثر واقعی آنها بر اقتصاد کشور فشار می‌آورد. در این شرایط لازم است که همه بخش‌های مختلف جامعه اعم از بخش خصوصی و دولت به‌طور واقع‌بینانه و صادقانه با واقعیات مواجه شود. وی معتقد است: مهم‌ترین اقدامی که در سطح بین‌المللی دولت باید برای کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد ایران در دستور کار داشته باشد، این است که از شکل‌گیری هرگونه اجماع بین‌المللی علیه ایران جلوگیری کند. سلاح‌ورزی بر نقش اروپا برای دستیابی به این هدف تأکید کرد و گفت: در سطح داخلی، موضوع اتحاد ملی حائز اهمیت است و در حوزه اقتصاد، دولت باید از هرگونه اقدامی که موجب التهاب‌آفرینی می‌شود، پرهیز کند. در این راستا بانک مرکزی باید با تدوین و اجرای سیاست‌هایی سیل ویرانگر نقدینگی را کنترل کند. کاهش هزینه‌های جاری دولت، انضباط مالی و مبارزه جدی و بدون اغماض به دور از شعارزدگی با فساد موضوعاتی هستند که می‌تواند باعث جلب اعتماد مردم و همراهی آنها شود.

فعالیت در 2 عرصه

غلامرضا مصباحی مقدم، رئیس کمیته فقهی بورس اوراق بهادار و سخنگوی جامعه روحانیت مبارز هم در گفت‌وگو با همشهری گفت: به‌منظور مقابله با توطئه‌های دشمنان علیه اقتصاد کشور لازم است در 2عرصه فعال شویم؛ هم فضای واقعی و برنامه‌ریزی اقتصادی و هم فضای مجازی و رسانه. وی در تبیین پیشنهادش برای برنامه‌ریزی و عملیات در حوزه اقتصاد کشور گفته است: مدیریت سیاست‌های پولی و جلوگیری از رشد نقدینگی یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید در دستور کار قرار بگیرد. نقدینگی موجود در دست مردم را باید سمت تولید هدایت کرد و برای این راهکارهای متنوعی وجود دارد. این نماینده ادوار مجلس در توضیح یکی از برنامه‌های عملیاتی برای هدایت نقدینگی در کشور به سمت تولید گفته است: در کمیته فقهی بورس اوراقی طراحی شده است که درصورت عملیاتی شدن این امکان را به دولت می‌دهد که مابه‌التفاوت رشد قیمت نفت را با ارز و ریال به خریداران بدهد. وی افزود: اگر دستورالعمل این اوراق به سمت اجرایی‌شدن پیش رود خیلی سریع رشد نقدینگی به سمت بازار بورس هدایت می‌شود. این اوراق حتی برای بازه‌های زمانی 3ماهه و 6ماهه هم طراحی شده است که در این صورت خریدار خیلی زود می‌تواند اثر سود خود را ببیند. سخنگوی جامعه روحانیت گام دوم را گامی رسانه‌ای توصیف کرد و گفت: دشمنان کشور در جنگ روانی توطئه‌چینی می‌کنند پس ما باید برای این عرصه نیز هم برنامه و هم عملیات داشته باشیم. باید شایعات  و فضا‌سازی‌ها و انتشار خبرهای دروغ و ناامید‌کننده از سوی ما رصد شده و به‌دنبال آن عملیات تکذیب، اطلاع‌رسانی صحیح و دقیق و خبر‌های متناسب با واقعیت‌های موجود به مردم انتقال داده شود. مصباحی‌مقدم گفت: برای این عملیات حتما باید اتاق فکری از‌نخبگان رسانه‌ای تشکیل شود و برنامه‌های رسانه‌ای برای این فضا به سرعت طراحی و عملیاتی شود. با این روش به‌علاوه گام اول است که می‌توان جنگ روانی دشمن را خنثی کرد.

700چریک کت و شلواری علیه ایران فعالند

یحیی آل‌اسحاق، وزیر اسبق بازرگانی در گفت‌وگویی با فارس گفته است: دشمن برای جنگ روانی و اقتصادی علیه ایران اتاق فکری را درست کرده که در حقیقت یک اتاق جنگی با حدود 700 کارشناس آنجا گذاشته که طراحی می‌کنند و به‌عنوان چریک‌های کت شلواری مطرح می‌شوند یعنی جنگنده‌هایی که در قالب نر‌م‌افزاری و به‌صورت شسته رفته در حوزه اقتصادی علیه ما طراحی، نظارت و پیگیری می‌کنند. او گفته است: ما در حال رفتن به سمت شمال بوده‌ایم اما الان باید به سمت جنوب برویم. یک راه‌بلد جنوب لازم است، در راه جنوب که سنگلاخ است ماشین دنده اتوماتیک نمی‌تواند  برود و راننده جیپ می‌خواهد. حتما باید مدیریت‌ها عوض شوند و هرچه سریع‌تر هم صورت گیرد.


مطالبه‌ای درفضای مجازی



رضا نصری، حقوقدان بین‌الملل هم در صفحه شخصی خود در توییتر نوشته است: اصطلاح جنگ اقتصادی کفایت نمی‌کند. ایجاد هراس و اضطراب در افکار عمومی برای رسیدن به مقاصد سیاسی از مولفه‌های تعریف «تروریسم» است. امروز جامعه ایران در معرض حملات بی‌وقفه تروریست‌های اقتصادی است. شرط لازم برای مبارزه با تروریسم هم غلبه بر هراس و هراس‌افکنی است.



حسین امیر عبداللهیان، دستیار ویژه رئیس مجلس در امور بین‌الملل هم در توییتر خود نوشت: اتاق جنگ اقتصادی روانی دشمن به‌صورت شبانه روزی علیه جمهوری اسلامی ایران فعال است. باید قرارگاه‌های اقتصاد مقاومتی کارآمد،  دیپلماسی هوشمند نامتقارن و مقابله هدفمند با جنگ روانی را بدون لحظه‌ای توقف در مرکز و سراسر کشور فعال ساخت. قطعا دشمنان مایوس خواهند شد.



پدرام سلطانی، نایب‌رئیس اتاق ایران هم با انتقاد از عدم‌ حضور نخبگان در صحنه گفته است: تاریخ معاصر ایران پر است از جای خالی نخبگان در بزنگاه‌ها و برهه‌های سرنوشت‌ساز. به جز انگشت شماری،  همه در بحران‌ها یا سکوت پیشه کرده‌اند یا گفتمان پیچیده علمی اختیار کرده‌اند. امروز جامعه و حاکمیت نیاز به صراحت و جسارت آنان دارد. نخبگان باید عافیت‌طلبی را کنار بگذارند! او در توییتی جداگانه هم نوشته است: ریال همانجایی می‌رود که سرمایه اجتماعی رفته است،  پایین و پایین‌تر. جامعه ایرانی به گشایش و تساهل اجتماعی به‌شدت نیاز دارد. دریغا که از تصمیمات اعتماد آفرین لجوجانه طفره می‌رویم. منتظر بهبود نباشیم چون رنج هزار بیراهه را به جسارت یک راه ترجیح داده‌ایم.