گورستانی که بیمارستان شد

موضوع: مرکز درمانی محله
موقعیت: میدان تجریش

قبرستان شمیران به دستور پهلوی اول سال 1309به باغ و سپس به بلدیه تبدیل شد و تا سالیان سال خیابان اطراف آن به خیابان شهرداری و میدان هم به همین نام معروف بود. در سال ۱۳۴۰ با واگذاری آن به سازمان شاهنشاهی در این مکان «بیمارستان شهدای تجریش» بنا شد. داریوش شهبازی، تهران‌پژوه، درباره هویت تاریخی این بیمارستان می‌گوید: «گورستان قدیمی بر فراز بلندی مشرف به گستره جنوبی تجریش در شمال میدان قرار داشت که به دستور رضاشاه به فضای سبز و سپس به فرمان پسرش به بیمارستان تبدیل شد. این بیمارستان ابتدا خانه بهداشت بود، اما در زمان پهلوی دوم کلنگ احداث بیمارستانی در 3طبقه زده و طبقه دوم این بیمارستان به وی‌آی‌پی مسئولان آن زمان تبدیل شد.» قبل از انقلاب، داماد دکتر قریب کمپین طرح پزشک روستا را از این بیمارستان آغاز کرد. او معتقد بود پزشکان ایرانی پس از تحصیل برای کار به خارج از کشور می‌روند و روستاها از پزشک خالی است. تا سال‌های ۱۳۴۷-۱۳۴۸ بخش درمانی بیمارستان رضا پهلوی وقت شامل ساختمانی 3 طبقه بود و بعد از آن، ساختمان درمانگاه‌ها، پاویون‌ها و یک ساختمان 8 ‌طبقه (معروف به ساختمان دربار) ساخته شد. همچنین یک بخش آموزشی به نام دانشکده تندرستی نیز تأسیس شد که اکنون بخش آموزش و پاتولوژی بیمارستان در آن واقع شده است. در آن زمان تجهیزات پیشرفته پزشکی و کادر درمانی مجرب بیمارستان مورد توجه مراکز درمانی داخلی و خارجی قرار گرفت. برای نمونه، بخش جراحی اعصاب که ۱۳۵۰ امان‌الله جهانشاهی آن را تأسیس کرد، به‌سرعت توانست دانشجویان پزشکی دانشگاه جندی‌شاپور اهواز را برای گذراندن دوره بالینی جذب کند و در بخش‌های مختلف آموزش دهد. همچنین قرارداد همکاری آموزشی میان بیمارستان و دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا منعقد شد که براساس آن، تبادل استاد و دانشجو میان این 2مرکز صورت می‌گرفت.
پس از انقلاب، بیمارستان به شهدای تجریش تغییر نام داد و سال ۱۳۶۴ با تشکیل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی واگذار شد. مرکز تحقیقات سرطان و مؤسسه خیریه بهنام دهش‌پور هم از بخش‌های شاخص این بیمارستان است که سال‌ها از فعالیت خیرخواهانه آنها می‌گذرد.