نیاز به بازنگری و تدوین مجدد

افشین علیار

ناتوردشت از نظر فیلمنامه اثری کم‌مایه است که نمی‌تواند بستری مناسب برای قصه‌گویی‌اش ایجاد کند. فیلم براساس یک اتفاق واقعی ساخته شده است. به همین جهت احساس می‌شود که فیلمنامه‌ای در کار نیست؛ یعنی همه‌‌چیز براساس همان پژوهش از اتفاق واقعی ساخته‌شده و به همین دلیل فیلم جغرافیا نمی‌سازد و گویش خاصی در دیالوگ‌ها وجود ندارد پس جهان فیلم هم نمی‌تواند شکل بگیرد. در نیمه اول کارگردانی شلخته است با ریتم بسیار کند و طاقت‌فرسا. هرقدر فیلم جلو می‌رود چرخه اصلی درام نمی‌تواند راه بیفتد به نوعی انگار کلاسیک‌بودن فیلمنامه در بعضی از سکانس‌ها مانع ایجاد حساسیت بحران شده است و این ضربه به فیلم به این دلیل است که خردمندان به‌عنوان کارگردان سعی کرده نسبت به واقعی‌بودن موضوع فیلمش وفادار باشد اما این وفاداری نمی‌تواند در عمل موثر باشد.
گسستی در روند ایجاد رابطه وجود دارد و صریح‌تر بگویم ، رابطه‌ها در ابهام می‌ماند. خردمندان سعی داشته کمبود مصالح درام را در ساختار اجرایی جبران کند اما در اجرا هم نکته خاصی رخ نمی‌دهد، نه آیهان را درک می‌کنیم و نه رابطه‌اش با همسرش را، فرض کنید که آیهان رابطه مخفیانه‌ای با آن زن نداشت و او از فیلم حذف می‌شد چه اتفاقی رخ می‌داد ؟ هیچ. کارگردان سعی کرده فضای فیلمش را شلوغ کند تا حفره‌های عمیق فیلمنامه احساس نشود. آیهان برای احمد کار می‌کند و به‌شدت از او اطاعت می‌کند پس چه فرایندی پیش می‌آید که در سکانسی نسبت به احمد پرخاش می‌کند؟ وقتی روابط ساخته نشود وقتی مخاطب شناختی از زیست مردم آن روستا نداشته باشد و تمامی اطلاعات به طور ذره‌ای و گنگ به مخاطب داده شود فیلم شکل نمی‌گیرد. اضافه کنیدکه فیلم به‌طور کلیشه‌ای پند اخلاقی می‌دهد؛ ولی چرا کارگردان این پند اخلاقی را به‌گونه‌ای دراماتیک و متبحرانه در متن نگنجانده است؟ در شرایط کنونی نکته‌ای در پایان‌بندی مطرح می‌شود که به‌شدت تلویزیونی و دور از انتظار است؛ یعنی آیهان برای رسیدن به پول دست به‌کار خلافی می‌زند و در پایان به‌طوری تصنعی و غلوشده جواب کارش را می‌گیرد. این پایان‌بندی سینمایی نیست و نمی‌تواند مخاطب را تحت‌تأثیر قرار بدهد. میرسعیدمولویان بازی درستی دارد و در بعضی از سکانس‌ها توانسته به درستی تیک‌های عصبی را در چهره‌اش نمایان کند، اما هادی حجازی‌فر در حال درجا زدن است و نمی‌تواند بازی جدیدی از خودش ارائه بدهد. انتخاب حجازی فر ضعف جدی در گروه بازیگران است.
این فیلم برای اکران عمومی نیاز به کوتاه‌شدن و تدوین مجدد دارد.‌