جذابیت پنهان
حافظ روحانی
هیچ‌چیز به اندازه سانسور یا همان‌ممیزی جذاب نیست و کمتر جاذبه‌ای به اندازه ممیزی و حواشی‌اش می‌تواند تماشاگران را به تماشای فیلمی ترغیب کند یا حتی بر نظرشان درباره کیفیت یک فیلم تأثیر بگذارد. جادوی ممیزی آنقدر مؤثر است که حتی از سال‌ها قبل تا هنوز هم شایعه‌ای دهان به دهان میان اهالی سینما می‌پیچد که سینماگران هرازگاهی برای موفقیت فیلم‌شان از دستاویز ممیزی بهره می‌برند و ادعا می‌کنند که ممیزی مانع نمایش فیلم‌شان شده یا نمایش‌اش را به تعویق انداخته یا برای توجیه ایرادات روایی، ضعف‌ها را گردن ممیزی می‌اندازند؛ هر‌چند نمی‌توان و نباید انکار کرد که ممیزی تاکنون مسبب آسیب‌های شدید به فیلم‌ها و سینماگران فراوانی شده است.
بخش نمایش‌های ویژه جشنواره اخیر احتمالا شکل رسمی‌تر نوعی از نمایش است که بارها و بارها در دوره‌های پیشین‌هم به شکل غیررسمی برقرار بود؛ نمایش بی‌خبر فیلمی ممنوعه یا مشکل‌دار که خبرش به‌جای اعلام رسمی دهان‌به‌دهان می‌گشت تا با این شیوه هم برگزارکنندگان جشنواره در نقش قهرمان سختکوش مبارزه با فشارهای بیرونی ظاهر شوند و هم فرصت انکار و حاشا را برای خود محفوظ نگه دارند و هم اهالی رسانه از فرصت ویژه‌ای که در اختیارشان قرار گرفته به خود غره شوند و همه اینها یعنی فرصتی طلایی برای صاحبان فیلم‌ها تا در پس هاله مرموز ممیزی پنهان شوند و از فرصت پیش‌آمده و سروصدای برپاشده برای فیلم‌شان بهره ببرند. تردید دارم بتوان از آسیب‌های گاه جبران‌ناپذیری که ممیزی – تحت عناوین مختلف - در طول تمامی ادوار به فیلم‌ها و سینما زده‌گذشت ولی نمی‌توان فراموش کرد که ممیزی مسبب جذاب‌شدن فیلم‌هایی شده که همچون سایه‌ای مرموز در پس هاله ممیزی نهان شده‌اند و بر درک ما از کیفیت و اهمیت فیلم تأثیر گذاشته‌اند. تنها کافی است که به گفت‌وگوهایی که حول فیلم‌های بخش نمایش‌های ویژه جشنواره امسال برپا شده نگاه کنید. شاید آن پژوهشگران دانای آینده با نگاه و مقایسه میزان نوشته‌هایی که درباره فیلم‌های بخش نمایش‌های ویژه امسال جشنواره منتشر شده با کل نوشته‌هایی که درباره فیلم‌های بخش مسابقه به انتشار رسیده به نتایج جذابی برسند.
