ناصر احدی
«داد» ساخته ابوالفضل جلیلی فیلمی است که به سیاق کاری کارگردانش شیوه تولید خاص خودش را داشته است. جلیلی، علاوه بر کارگردانی فیلم، چند کار مهم دیگر فیلم را هم خودش بر عهده داشته و تولید فیلم هم بیش از 2سال طول کشیده است. جایگاه تهیه‌کننده در چنین فیلمی که روند تولیدش با اغلب فیلم‌های بدنه سینما متفاوت است، کجاست؟ با امیر سیدزاده که همراه جلیلی «داد» را تهیه کرده در این‌باره صحبت کرده‌ایم.
در کارنامه شما در مقام تهیه‌کننده 2نوع فیلم دیده می‌شود؛ یکی فیلم‌های کوچک با بازیگران کمتر نام‌آشنا مثل «سه ونیم»، «پاسیو» و «آمین خواهیم گفت» و دیگری فیلم‌هایی با حضور ستاره‌ها و بازیگران مشهور مثل «مادر قلب اتمی»، «سهیلا شماره 17» و «زندگی جای دیگری است». با توجه به سابقه آقای جلیلی می‌شود گفت که فیلم ایشان به هیچ‌کدام از این دو نوع فیلمی که شما تهیه کرده‌اید، ربطی ندارد. چطور شد تهیه‌کنندگی این فیلم را انجام دادید؟
آقای جلیلی به‌عنوان کارگردان بیشتر توان خودش را در رابطه با جوانان و نوجوانان صرف کرده؛ یعنی اگر دقت کنید بیشتر فیلم‌های ایشان مربوط به جوانان و نوجوانان زیر سن بلوغ یا حداکثر سن بلوغ است و به مشکلات و مسائل آسیب‌شناسی این نسل می‌پردازد. با توجه به اینکه قصه ایشان در ادامه کارهای قبلی‌اش بیانگر نوعی آسیب‌شناسی نسل جوانی است که به هر دلیلی به مشکلات می‌خورند و گرفتار کانون و زندان می‌شوند و واکاوی و روانشناسی خاصی از دلایل این مشکلات برای نسل جوان ارائه می‌کرد و خود قصه هم در فیلمنامه تم وفای به عهد داشت، راغب شدم که با ایشان کار کنم. البته تفاوت بزرگ این فیلم با فیلم‌های قبلی آقای جلیلی در این است که فیلم‌های قبلی ایشان بیشتر روایت مستندگونه داشت، ولی این فیلم بیشتر روایت داستانی دارد.
در دوره‌ای که فقط فیلم‌های کمدی و بعضی درام‌هایی که بازیگران مشهور دارند در گیشه می‌فروشند و اصلا به فیلم‌هایی از جنس فیلم‌های آقای جلیلی اکران نمی‌رسد و سینماداران تمایلی به اکران این نوع فیلم‌ها ندارند، شما که گویا به‌عنوان تهیه‌کننده بخش خصوصی روی این فیلم سرمایه‌گذاری کرده‌اید، نگرانی‌ای بابت بازگشت سرمایه‌تان نداشتید؟
یکی از اهداف هر تهیه‌کننده و سرمایه‌گذاری بازگشت سرمایه‌اش است. ما درباره آقای جلیلی چنین نگرانی‌ای داشتیم، اما به‌دلیل اینکه هزینه سرمایه‌گذاری فیلم معقول و منطقی بود، تصمیم به ساخت این فیلم گرفتیم. ببینید شما الان اگر بخواهید یک فیلم سینمایی در ژانر کمدی یا درام اجتماعی بسازید، هزینه‌ها از 15میلیارد تومان شروع می‌شود به بالا، ولی چون این فیلم هزینه تقریبا معقولی داشت، ما زیاد از این بابت نگرانی نداشتیم؛ ضمن اینکه صحبت‌مان با آقای جلیلی این بود که فیلمی بسازیم که هم مقبول مخاطب داخلی باشد؛ به‌عنوان فیلمی هنری که بهره‌ای از چهره‌های سرشناس نبرده و هم در جشنواره‌های جهانی حضور پیدا کند و با توجه به اینکه در ژاپن و فرانسه آثار آقای جلیلی را می‌شناسند، بتواند اکران احتمالی در آنجا را به‌دست بیاورد. با توجه به این نکات سعی کردیم ریسک سرمایه‌گذاری را بپذیریم و نگرانی‌ای از این بابت نداشته باشیم.
آقای جلیلی بیشتر کارهای فیلم ازجمله فیلمبرداری، تدوین و طراحی صحنه و لباس را خودش انجام داده است. احتمالا برای نخستین‌بار بود که شما با چنین کارگردانی کار می‌کردید که همه کارهای فیلمش را خودش انجام می‌دهد و درواقع یک فیلمساز یک‌نفره است. بده‌بستان‌تان با آقای جلیلی چه جوری بود؟
فضایی که قصه در آن می‌گذرد، از قبل توسط آقای جلیلی طراحی و مشخص شده بود. من هم به‌عنوان کسی که اعتماد کامل به ایشان داشتم، به ایشان گفتم دست شما را در ساخت فیلم باز می‌گذارم و شما به‌عنوان کارگردان فیلم بدون هیچ محدودیتی برو فیلمت را بساز و بیا بگذار روی میز تدوین؛ یعنی در حقیقت ما با این دیالوگ با ایشان وارد کار شدیم. ما سال 1400، در دوران بعد از کرونا، با ایشان قرارداد بستیم که سینما چندان رونق نداشت؛ ضمن اینکه هزینه‌های تولید هم داشت به‌شدت افزایش پیدا می‌کرد. ایشان رفت و بالاخره با تلاش مضاعفی در طول 2سال و خرده‌ای زحمت توانست فیلم را بسازد و نهایی کند.
چرا تولید فیلم این‌قدر طول کشید؟
آقای جلیلی دلایل خودش را داشت. می‌گفت باید لحظه‌ها را شکار کنم و برای پیوستگی صحنه‌ها منتظر فصل‌و‌ماه می‌شوم؛ ضمن اینکه بالا رفتن هزینه‌های تولید هم مانعی بر سر راه تولید فیلم بود.
مگر شما به‌عنوان تهیه‌کننده هزینه‌های تولید را تأمین نمی‌کردید؟
قرارداد اولیه ما با آقای جلیلی مبلغی بود که بعد از 7- 6ماه ایشان آمدند و گفتند هزینه‌ها بیشتر شده و از خودشان و بقیه برای فیلم خرج کرده‌اند و ما هم برای قراردادشان اصلاحیه زدیم.
نام آقای جلیلی به‌عنوان تهیه‌کننده فیلم هم اعلام شده است.
پروانه ساخت فیلم به نام من است، ولی ایشان تقاضا کرد که نامشان به‌عنوان تهیه‌کننده بخورد که ما هم تبعیت و با دفتر جشنواره هم هماهنگ کردیم و در فرم‌های مربوط به جشنواره تمامی موارد مربوط به مالکیت و سهم تهیه‌کننده‌ها توضیح داده شده است.
با توجه به اینکه فیلم شما بازیگر چهره هم ندارد، استقبال از آن را در جشنواره چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
این فیلم قصه‌گوست و فکر می‌کنم مخاطب پس نزند و بپسندد قصه را. احتمالا منتقدان هم از فیلم استقبال خواهند کرد.
امیر سیدزاده، تهیه‌کننده فیلم «داد» :
«داد» فیلمی قصه‌گوست
در همینه زمینه :
