تجارت مرگ
یادداشتی بر نمایش «گیوتین» که این‌روزها در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه می‌رود
محمدمسعود احدی
نمایش «گیوتین» نمونه‌ای از یک درام فلسفی مدرن است که در عین داستان‌گویی، ابعاد عمیقی از تفکر و احساس را در هم می‌آمیزد و ذهن و روح مخاطب را با خود همراه می‌سازد.
این نمایش با ترکیبی متوازن از تم‌های فلسفی و اجتماعی، تصویری نمادین از جامعه‌ای ارائه می‌دهد که در آن مرگ - که روزگاری نقطه اوج و رازآمیز زندگی بود - به‌عنوان کالایی لوکس به فروش می‌رسد و خرید آن یا اجتناب از خرید آن، تقابل اختیار فردی با قواعد اجتماعی و اقتصادی جامعه را به تصویر می‌کشد و به طرح پرسشی بنیادین درباره معنای حقیقی زندگی و مرگ منجر می‌شود. خرید این متاع گران‌قیمت نه‌تنها نشانه‌ای از مصرف‌گرایی بی‌حدوحصر است، بلکه نمادی از تسلیم انسان در برابر آن نیروهای اجتماعی است که به او وعده رهایی و شکوه می‌دهند، اما درواقع او را به ورطه نابودی می‌کشانند. روایت این تئاتر، لایه‌ای شخصی و عاطفی نیز در بر دارد: نویسنده‌ای که برای نوشتن داستانی سفارشی به شهر می‌آید، خود به یکی از شخصیت‌های همان داستان تبدیل می‌شود. عشق او به یکی از خریداران مرگ، تلاشی است برای نجات نه‌تنها او، بلکه خود نویسنده از معناباختگی.
این نمایش بیانیه‌ای است در مورد انسان معاصر؛ موجودی که میان امید و ناامیدی، عشق و پوچی، آزادی و اجبار و ترس و شجاعت دست‌وپا می‌زند. «گیوتین» با جسارت مخاطب را وامی‌دارد که با زخم‌های درونی خود مواجه شود و به جای فرار، درباره آنها تأمل کند. طراحی صحنه، عناصر بصری و نورپردازی نقشی کلیدی در برجسته‌کردن پیام‌های داستان دارند و فضای سرد و بی‌روح که نمایانگر صنعتی‌شدن و فقدان احساسات انسانی است، تضادی قدرتمند در برابر لحظات ظریف و شاعرانه‌ای ایجاد می‌کند که عشق و زیبایی در آنها جریان دارد.
موسیقی جاری در نمایش که توسط یکی از بازیگران فرعی اجرا می‌شود، در خدمت تم نمایش است و به انتقال پیام آن کمک می‌کند. این نمایش نه‌تنها داستانی برای سرگرمی، بلکه اثری است که مخاطب را با پرسش‌هایی دشوار روبه‌رو می‌کند: آیا انسان در انتخاب سرنوشت خود آزاد است؟ آیا مرگ می‌تواند یک تصمیم باشکوه باشد، یا مفری است برای رهایی از زنجیرهای زندگی؟ و آیا عشق، به‌عنوان نیرویی بنیادین، توانایی تغییر سرنوشت را دارد یا در برابر واقعیت‌های سنگین جامعه ناتوان است؟
فرشید ذوالفقاری‌فرد نویسندگی و کارگردانی این نمایش را بر عهده دارد و امین قنبری و ویدا قراگوزلو از بازیگران اصلی آن به‌شمار می‌روند.
در همینه زمینه :
گشتی در اقتصاد ایران
گشتی در اقتصاد ایران
