فضای سبز
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران:
درخت، جایگزین چمن می‌شود
الهام مصدقی‌راد
خبر‌نگار
مدیرعامل سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهر تهران می‌گوید بخشی از آنچه به‌عنوان فضای سبز ناسازگار در تهران وجود دارد ناشی از عملکردهای سلیقه‌ای مناطق است.
شنبه گذشته ،30تیر، بخشنامه ممنوعیت کاشت چمن در تهران ابلاغ شد. شهرداری تهران در حالی این بخشنامه را در تابستان 97به تمامی مناطق 22گانه ابلاغ کرد که طی چند سال گذشته، چندبار شبیه همین بخشنامه ابلاغ شده بود، اما با بی‌توجهی بعضی مناطق و نواحی، تهران همچنان شاهد کاشت چمن، این گیاه غیربومی بسیار آب دوست در نقاط فضای سبز بود؛ تا جایی که 10درصد از مجموع 14هزار هکتار فضای سبز درون شهری پایتخت به این‌گونه اختصاص یافته و به گفته کارشناسان، معادل 90درصد بقیه فضای سبز، آب مصرف می‌کند؛ آن هم در این شرایط و بحران کم آبی.
بخشنامه جدید اعلام می‌کند که دیگر چمن کاشته نشود اما هم‌اکنون 10درصد فضای سبز، چمن‌های از قبل کاشته شده‌اند که باید در مورد آنها هم تصمیم گرفت. علی محمد مختاری، رئیس سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری تهران به همشهری می‌گوید: «قرار است در فضای چمن کاری شده، درخت کاشته شود تا سایه آن موجب از بین رفتن چمن بشود.» آنگونه که مختاری می‌گوید به مناطق باز هم اعلام شده که از انواع گونه‌های بومی و مقاوم به کم آبی مثل زبان گنجشک، اقاقیای نرک و... در فضای سبز تهران استفاده شود. قراراست کاشت درخت در فضای چمن کاری شده در فصل درختکاری یعنی در زمستان انجام شود.
شهرداری تهران متولی فضای سبز شهری در تهران است و برای چگونگی اجرا و نگهداری آن سازوکار تعریف می‌کند، اما بخشی از فضای سبز موجود در تهران متعلق به دیگر نهادها و سازمان‌هاست. محوطه باز بعضی ارگان‌ها وسعت قابل‌توجهی دارد و بخشی از آنها نیز به فضای سبز تبدیل شده که مسئولیت ایجاد و حفظ و نگهداری‌اش نه با شهرداری که با سازمان مربوطه است. در بعضی از این نقاط نیز چمن‌کاری‌های وسیعی دیده می‌شود. به گفته مختاری، این سازمان‌ها از طریق اخبار رسانه‌ها در جریان ممنوعیت کاشت چمن و مصرف زیاد آب آن قرار گرفته‌اند و لازم است آنها هم رعایت کنند؛ هرچند که او می‌گوید در مورد کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم تهران دستورالعمل‌هایی به این نهادها و سازمان‌ها داده شده است.
برخورد با پیمانکاران متخلف
با وجود تأکید مدیرعامل سازمان پارک‌ها بر ممنوعیت کاشت گونه‌های سازگار با اقلیم تهران، همچنان در بعضی نقاط نمونه‌هایی ناسازگار با اقلیم تهران دیده می‌شود. یکی از این نمونه‌ها اوکالیپتوس است که براساس اطلاعات درج شده در سایت سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرداری، موطن اصلی آن استرالیاست و در آب و هوای گرم و مرطوب به خوبی رشد می‌کند، اما تهران، اقلیم متفاوتی دارد. به گفته کارشناسان، این گیاه آب فراوانی مصرف می‌کند و حتی به باتلاق خشک کن هم معروف است؛ با این حال در برخی نقاط فضای شهری تهران این‌گونه قابل مشاهده است.
مختاری به همشهری می‌گوید: «اوکالیپتوس متعلق به مناطق گرمسیر است و اصلا با تهران و فضای شهری سازگاری ندارد. آن تعدادی هم که در شهر کاشته شده به‌صورت سلیقه‌ای عمل شده است.» به گفته او، سازمان پارک‌ها دستورالعمل اجرایی به مناطق ابلاغ می‌کند که آنها نیز موظف به اجرا هستند، اما گاهی اوقات در بعضی نواحی به‌صورت سلیقه‌ای عمل می‌شود که باید با آن برخورد جدی‌تری شده و نظارت بر عملکرد پیمانکاران دقیق‌تر شود. مختاری می‌گوید: «نسخه گونه‌های سازگار با اقلیم تهران را استادان گیاه‌شناس و دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران به شهرداری اعلام می‌کنند. کتاب گونه‌های گیاهی سازگار و ماندگار با شرایط اقلیمی تهران نیز با همکاری این دانشگاه منتشر شده و در اختیار مناطق 22گانه تهران قرار گرفته است.» او بر این موضوع هم تأکید می‌کند که اطلاعات و راهکارهای مرتبط با فضای سبز همواره به روز می‌شوند و پیمانکاران متخلف درصورت تکرار خطا، خلع ید خواهند شد.
