دیدگاه
در باب ضرورت‌های روایت‌سازی
سپهر خلجی؛ استادیار دانشگاه
چالش جدی فرارو، درگیر شدن در یک جنگ ترکیبی است که در لبه این چالش، رسانه و تصویر و روایت میدانداری می‌کنند. آمریکایی‌ها با درک صحیح از اهمیت و فرصت تصویرسازی و روایتگری، از اوایل قرن بیستم میلادی تلاش کردند با صنعت هالیوود براساس اهداف موردنظر بر افکار عمومی دنیا مسلط شوند؛ موضوعی که تا به امروز نه‌تنها از سرعت آن کاسته نشده، بلکه با تحولات فناوری ابعاد جدید و اَشکال عجیب پیدا کرده است. هدف آنها تصویرسازی از هیمنه، اقتدار و سبک زندگی آمریکایی بود. باید بپذیریم ما در درک اهمیت و ابعاد این مسئله بسیار عقبیم. از دغدغه‌های جدی رهبر معظم انقلاب که پیوسته در مناسبت‌های مختلف تذکر داده‌اند همین ضعف روایتگری و تصویرسازی است؛ یعنی استفاده از قدرت پردازش تصویر و روایت‌سازی برای اثر‌گذاری بر ادارک مخاطب.
طراحان عملیات روانی بیشترین حجم بمباران هدفمند را بر فکر و ذهن مردم متمرکز کرده‌اند. تقریبا این حجم از عملیات تخریبی علیه افکار عمومی کم‌سابقه است. اگرچه مردم به‌دلیل پیوندهای عاطفی و ایمانی با نظام، تاب‌آوری بسیار بالایی از خود نشان داده‌اند و همچون بسیاری از صحنه‌های ادوار انقلاب، نظام به اتکای ایمان و قدرت مردم موانع را از پیش رو برداشته، اما همه ما وظیفه داریم برای از کار انداختن این بمباران سنگین چاره‌اندیشی و کمک کنیم.
باید بتوانیم مرجعیت رسانه را بازیابی و تثبیت کنیم. باید بتوانیم در این جنگ نفسگیر روایت‌ها و جدال سخت پیام‌ها و کارزار دشوار تصویرسازی از پدیده‌ها، وظیفه خود را بشناسیم و سهم خود را ادا کنیم.
فضای ذهنی جامعه به‌واسطه تحولات ارتباطی و تغییرات زیست‌بوم رسانه ناشی از فضای متراکم و متنوع مجازی بسیار آسیب‌پذیر شده است. در این شلوغی رسانه‌ای و انبوه اطلاعات درست و غلط، انتظار طبیعی امیدافزایی، مقابله با جریان‌سازی دشمن، روایتگری درست و دفاع از حقیقت است.
مسئولانی که مخاطب هشدارهای پی‌درپی رهبر معظم انقلاب هستند تا وقتی باور نکنند که جمهوری اسلامی درگیر یک کلان‌پروژه رسانه‌ای-امنیتی با هدف بی‌اعتمادی و ناامیدسازی اجتماعی شده، قادر نخواهند بود گام بعدی را بردارند. در این کلان‌پروژه تلاش زیادی صورت می‌گیرد تا از جمهوری اسلامی تصویری ناکارآمد، ناتوان، پشیمان و سرخورده ارائه شود. طبیعی است که هر سخن و موضعی که به این تصویرسازی کمک کند خطای راهبردی و البته گناهی نابخشودنی است.
شرایط تصویرسازی امروز همچون شرایط موسی(ع) و هارون است در مقابله با ساحران و شعبده‌بازان. ساحران هر حقه و فریبی را که بلد بودند رو کردند، اما در مقابل حضرت موسی(ع) شکست خوردند! مانند شرایط امروز که انواع مختلفی از رسانه‌های رسمی و غیررسمی به اتکای امکانات و زیرساخت‌های قدرتمند و بودجه‌های هنگفت متصل و متکی به دانشگاه‌ها و مراکز علمی و افکارسنجی و مجهز به انواع دانش روز، درصدد مدیریت افکار عمومی هستند. در مقابل این مارها و ساحر‌ها و شعبده‌ها باید طرحی جدید درانداخت.
رسالت مبنایی، اعتمادافزایی و انسجام‌بخشی است؛ لذا در شرایط رویارویی با طراحی دشمن هرحرکتی که به فرسایش اعتماد عمومی، تخریب انسجام اجتماعی، دوقطبی‌سازی و تشویش جامعه بینجامد حتما خطای راهبردی است و در مقابله با جریان سازمان‌یافته ضد‌امید باید جریان فعال ایجاد امید و خنثی‌سازی کانون‌های ناامیدی را تقویت کرد.
