رادیوایزوتوپ چیست؟
ایزوتوپها انواعی از یک عنصر شیمیایی هستند که هستههایی با تعداد پروتون یکسان اما تعداد نوترونهای متفاوت دارند.
ایزوتوپهای پایدار
برخی از ایزوتوپها بهعنوان «پایدار» شناخته میشوند چون در طول زمان تغییر نمیکنند. ایزوتوپها شیمیایی پایدار در واقع غیررادیواکتیو هستند.
ایزوتوپهای ناپایدار
برخی دیگر ایزوتوپها «ناپایدار» یا رادیواکتیو هستند؛ چراکه هسته آنها در طول زمان از طریق از دستدادن ذرات آلفا و بتا تغییر میکند. ویژگیهای اتمهای در حال فروپاشی طبیعی که به رادیوایزوتوپ معروف هستند، به چنین اتمهایی در بسیاری از جنبههای زندگی امروزی کاربردهای متعددی میدهند.
کاربرد عملی رادیوایزوتوپ
اولین کاربرد عملی رادیو ایزوتوپ توسط مردی مجارستانی به نام جورج دی هیوسی در سال 1911انجام شد. در آن زمان دی هیوسی دانشجوی جوانی بود که در منچستر کار و مواد رادیواکتیو طبیعی را مطالعه میکرد. او در یک اقامتگاه معمولی زندگی میکرد و با صاحبخانهاش غذا میخورد. دیهیوسی به برخی از وعدههای غذایی که بهطور منظم برای او آماده میشد شک کرد که ممکن است از باقیماندههای روزها یا حتی هفتههای قبل تهیه شده باشند اما هرگز نمیتوانست مطمئن باشد. دی هیوسی برای تأیید سوءظن خود، مقدار کمی از مواد رادیواکتیو را در بقایای یک وعده غذایی قرار داد. چند روز بعد، هنگامی که همان ظرف دوباره سرو شد، او از یک ابزار تشخیص تشعشع ساده - یک الکتروسکوپ ورق طلا - استفاده کرد تا بررسی کند که آیا غذابه رادیواکتیوآغشته است یا خیر و شک دی هیوسی تأیید شد.
جورج دی هیوسی در سال 1943برنده جایزه نوبل و جایزه اتم برای صلح در سال 1959شد. او نخستین استفادهکننده از ردیابهای رادیواکتیو بود که امروزه در علم محیطزیست معمول است. تامینکنندگان اصلی ایزوتوپها در حال حاضر عبارتند از ایرلند، کانادا،کشورهای اروپایی،آفریقای جنوبی، روسیه و استرالیا. بیشتر رادیوایزوتوپهای پزشکی در رآکتورهای هستهای تهیه میشوند.