حنابندان استادکاران مشاغل سخت

موضوع: برپایی مراسم سنتی
ویژگی: پایه بسیاری از ازدواج‌ها در حمام‌های سنتی تهران شکل می‌گرفت

نصرالله حدادی، تهران‌پژوه، معتقد است پایه سنت حسنه ازدواج در حمام‌های قدیمی تهران گذاشته می‌شد:«در روزگار قدیم به‌خصوص در دوره قاجار نقل بود که جماعتی از مردم در حمام‌های عمومی عروس موردپسندشان را پیدا می‌کردند اما این کار آداب خاص خودش را داشت. زنانی به نام دلاله که در حمام‌ها حضور داشتند از طرف افراد متمول مأمور می‌شدند دختران دم‌بخت را برای ازدواج معرفی کنند.» برگزاری مراسم «حمام عزا» هم مخصوص اصلاح سر و صورت صاحبان عزا بود و مراسم «حمام زایمان» برای استحمام مادرانی که وضع‌حمل کرده بودند در حمام سنتی تهران رایج بود اما حدادی از «حنابندان» به‌عنوان یکی دیگر از جالب‌ترین مراسم رایج در حمام‌های سنتی تهران نام می‌برد. او در این‌باره می‌گوید:«روایت‌های مختلفی درباره مراسم «حنابندان» دامادی در حمام‌های قدیمی تهران نقل شده اما کمتر کسی درباره حنابندان مشاغل مختلف شنیده است. ماجرا از این قرار است که استادکارهای مشاغل سخت مثل بنایی، نجاری، مسگری و... که با دست کار می‌کردند برای کلفت شدن پوست دستشان و جلوگیری از پینه بستن، کف دستشان حنا می‌گذاشتند و اصطلاحا به آن حنابندان می‌گفتند. حنابندان مشاغل سخت در برهه‌ای در قالب مراسم انجام می‌شد اما با گذشت زمان دیگر مراسمی در کار نبود و مردم در مواقع لزوم برای حنا بستن دست یا پا به حمام عمومی می‌رفتند.»