درهای خانه ملک باز شد
محمد باریکانی | خبرنگار
خانه تاریخی حاج‌حسین ملک در بازار بین‌الحرمین تهران پس از 22سال به‌مدت یک هفته به روی گردشگران گشوده شد تا ارزش‌های معماری و تاریخی این خانه قاجاری بار دیگر احیا شود. حاج‌حسین ملک نخستین موزه خصوصی ایران را در همین خانه‌ای که امروز در قلب بازار تهران و به‌مدت یک هفته گشوده شد، بنیان گذاشت. او از مهمترین واقفان ایران است که موقوفه‌هایش هنوز فعال هستند.
کتابخانه و موزه ملی حاج‌حسین ملک که در تولیت آستان قدس رضوی است، پیش از این در خانه تاریخی ملک در بازار تهران دایر بود. اما سال 1375 این موزه به میدان مشق تهران منتقل شد و بعد نیز درِ خانه حاج‌حسین ملک برای همیشه بسته شد تا به امروز که قرار است این خانه مرمت و درهای آن به روی بازدیدکنندگان باز شود.
قرار است خانه 147ساله حاج‌حسین ملک که خود سال1250 شمسی در آن متولد شد، با مرمت اصولی احیا شود. خانه حاج‌حسین ملک در اوایل به سلطنت رسیدن ناصرالدین شاه قاجار در محله بازار تهران بنا شد. این خانه بعدها و در عصر پهلوی دارای الحاقات شد.
خانه ملک 2500مترمربع مساحت دارد و دارای دو بخش اندرونی در شرق بنا و بیرونی در غرب بناست. در ابتدای دهه1340 خورشیدی بخش اندرونی خانه ملک تخریب و به‌جای آن ساختمان کتابخانه ملک در 3طبقه ساخته شد.
شاه‌نشین عمارت قاجاری خانه ملک دارای یک اتاق است که به آن اتاق مخمل می‌گویند. دلیل این نام پشتی‌های مخملینی است که در دیوارهای خانه جانمایی شده است. اتاق مخمل، اتاق شخصی حاج‌حسین ملک بود و او در همین اتاق به بررسی نسخ خطی و آنچه باید برای موزه‌اش جمع‌آوری می‌کرد می‌پرداخت. او در همین اتاق در 101سالگی فوت کرد.
شاهکار عصر ناصری
خانه ملک از شاهکارهای معماری دوره قاجار در عهد ناصری است. درون بنا با گچبری‌های رنگ‌آمیزی شده، زینت یافته و دیوارها آراسته به پارچه و مخمل کوبی و سقف تالارها با قاب‌بندی‌های چوبی تزئین شده است و تزئینات بنا متأثر از هنر اروپایی و ایرانی است.
پیگیری همشهری مشخص کرد که حدود یک ماه پیش زمانی که تولیت آستان قدس به تهران سفر کرد برای بازدید از خانه تاریخی ملک به بازار تهران رفت و همانجا اعلام کرد که این خانه باید مرمت و درهای آن به روی مردم گشوده شود. بدین ترتیب مبلغ 3.5میلیارد تومان نیز برای مرمت خانه متروک اما ارزشمند حاج‌حسین ملک درنظر گرفته شده است.
براساس مشاهدات خبرنگار همشهری از خانه ملک، در بخش قاجاری مرمت‌های غیراصولی صورت گرفته و تمامی کف اتاق‌ها با سنگ گرانیت و کاشی سنگفرش شده است. تالار تشریفات خانه و دیگر اتاق‌ها نیزکه حدود 60 اتاق را شامل می‌شود با سنگ‌های سفید گرانیتی فرش شده‌اند. سقف برخی اتاق‌ها و گچبری‌ها و گره‌چینی‌ها سست شده و در حال ریختن است. در بخش الحاقی متعلق به دوره پهلوی نیزمرمت انجام نشده است. پله‌چینی‌ها در بخش پهلوی غیرهمخوان با معماری قاجاری انجام شده وبا سنگ‌های مرمر و گرانیت هر دو بخش خانه را فرش کرده‌اند.
متولیان کتابخانه و موزه ملی ملک امید دارند که با تصمیم جدید آستان قدس رضوی و اختصاص بودجه برای مرمت این بنای تاریخی در قلب بازار تهران،
مرمت‌های اصولی این بنا با نظارت فنی کارشناسان میراث فرهنگی آغاز و خانه قاجاری حاج‌حسین ملک به‌زودی به روی گردشگران گشوده شود تا آنها با تاریخ وقف در ایران و مهمترین واقف کشور در خانه پدری 147ساله او آشنا شوند.
در همینه زمینه :
