مدیریت سلامت کودکان در عصر دیجیتال

مریم سرخوش- دبیر تندرستی

 یکی از مهم‌ترین آورده‌های زندگی مدرن «فضای مجازی» است که با انواع و اقسام شبکه‌های اجتماعی به نزدیک‌ترین داشته هر فردی بدل شده است؛ فضایی که نه‌تنها بخش عمده‌ای از زمان افراد را به‌خود اختصاص داده که اخلاق، رفتار، ادبیات و حتی سلامت آنها را هم هدف گرفته است. یکی از مهم‌ترین گروه‌های هدف در این حوزه هم کودکان و نوجوانان هستند که ممکن است با انبوهی از تصاویر و اطلاعات نامناسب روبه‌رو شوند یا نحوه استفاده آنها از این فضا به‌گونه‌ای باشد که مشکلات کوتاه و بلندمدت ازجمله بلوغ زودرس يا آسیب‌رسيدن‌ به ستون فقرات، بینایی، سلامت روان و... را برای آنها رقم بزند. مطالعات نشان داده استفاده بیش از حد از فضای مجازی به‌ویژه برای کودکان آسیب‌های جدی‌اي همچون تنبلی، بی‌حسی، بی‌مسئولیتی، افزایش میل به تنهایی، کاهش مهارت‌های اجتماعی و عدم‌علاقه و تمایل  به یادگیری مهارت‌های جدید را به‌دنبال دارد؛ مجموعه عواملی که می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری‌های متابولیک، اختلالات روان و آسیب‌های اجتماعی را در این گروه افزایش دهد.
چندی پیش هم انجمن صیانت از حقوق کودکان و نوجوانان اعلام کرد:« امروز شاهد افزایش شمار دانش‌آموزاني با اختلال حواس‌پرتی هستیم که نتیجه عادات و رفتارهای نادرست مصرف رسانه‌ای آنهاست. دسترسی کودکان و نوجوانان به این حجم از اطلاعات هم بیش از همه متوجه بی‌تدبیری والدین است. تسلیم شدن پدر و مادر در برابر فشار فرزندان که ناشی از گلایه، بهانه‌های مختلف، غر زدن و مقایسه است هم خطر بزرگی است و نباید فراموش کرد که به غیر از والدین، شخص دیگری زیرساخت و وسایل لازم را در اختیار کودکان قرار نمی‌دهد.» به همین دلیل توصیه اکید متخصصان و کارشناسان، آگاهی والدین از چنین آسیب‌هایی است که به‌عنوان هسته مهم این مجموعه بتوانند نقش پررنگي در مدیریت این وضعیت داشته باشند. فناوری هم تهدید است و هم فرصت و باید فرهنگ استفاده از فضای مجازی، اینترنت و امکانات زندگی مدرن از سنین کودکی به فرزندان آموزش داده شود. اما این مسئله نیازمند آگاهی از سن کودک برای ورود به این حوزه، وضع کردن قوانین مشخص و الزام کودکان به رعایت قوانینی است که متخصصان و کارشناسان حوزه کودک در این شماره از ضمیمه تندرستی به آن اشاره کرده‌اند.