راننده مقصر هم بیمه می‌شود

بیمه شخص ثالث، به‌عنوان یکی از بیمه‌های اجباری در ایران، نقشی حیاتی در جبران خسارات ناشی از حوادث رانندگی ایفا می‌کند. تصور رایج در میان عموم مردم این است که این بیمه صرفاً خسارات جانی و مالی وارده به «شخص ثالث» (یعنی فرد یا افراد زیان‌دیده غیراز راننده مقصر) را پوشش می‌دهد؛درحالی‌که بیمه شخص ثالث پوشش‌های دیگری نیز دارد که کمتر به آنها پرداخته شده و می‌تواند در اوضاع خاص، بسیار راهگشا باشد.

بیمه شخص ثالث چیست و چه مواردی را پوشش می‌دهد؟

پیش از پرداختن به پوشش‌های فراتر از تصور، لازم است مروری کوتاه بر کلیات بیمه شخص ثالث داشته باشیم. این بیمه، خسارات جانی و مالی ناشی از حوادث رانندگی را که راننده مقصر مسبب آن باشد، جبران می‌کند. به‌طور خلاصه، موارد تحت پوشش بیمه شخص ثالث عبارتند از:
 خسارات جانی: شامل فوت، نقص عضو و هزینه‌های پزشکی اشخاص ثالث (غیر از راننده مقصر).
 خسارات مالی: شامل خسارات وارده به اموال اشخاص ثالث (مانند خودرو، موتورسیکلت، ساختمان و...).

تخفیف‌های بیمه شخص ثالث
هرچه تعداد سال‌هایی که از بیمه شخص ثالث استفاده نشده بالاتر باشد، بیمه‌گذار برای تمدید آن از تخفیف بیشتری برخوردار خواهد شد. برای مثال اگر بیمه‌گذار به‌مدت 2 سال از بیمه شخص ثالث خود استفاده نکرده باشد، در زمان مقرر که برای تمدید بیمه‌نامه خود به دفتر بیمه مراجعه می‌کند، از ۵ درصد تخفیف برای سال بعد بهره‌برده و هزینه کمتری پرداخت می‌کند. سقف این تخفیفات تا ۱۴ سال، یعنی ۷۰درصد تخفیف است.

پوشش هزینه‌های پزشکی راننده مقصر
علاوه بر پوشش حوادث راننده که شامل دیه فوت و نقص عضو می‌شود، بیمه شخص ثالث، هزینه‌های پزشکی راننده مقصر ناشی از حادثه را نیز تا سقف مشخصی پوشش می‌دهد. این پوشش، بار مالی سنگین هزینه‌های درمان را از دوش راننده مقصر برمی‌دارد.
شرایط فعال شدن پوشش هزینه‌های پزشکی راننده مقصر: این پوشش درصورتی فعال می‌شود که راننده مقصر در حادثه رانندگی دچار جراحت شده و نیاز به دریافت خدمات درمانی داشته باشد.
نحوه استفاده از پوشش هزینه‌های پزشکی راننده مقصر: راننده مقصر باید مدارک پزشکی و فاکتورهای هزینه‌های درمانی خود را به شرکت بیمه ارائه کند. این مدارک شامل گزارش پزشک معالج، نسخه‌های دارویی، صورتحساب بیمارستان و سایر مدارک مرتبط با هزینه‌های درمانی است.
سقف پوشش هزینه‌های پزشکی راننده مقصر: سقف این پوشش توسط بیمه مرکزی تعیین و به شرکت‌های بیمه ابلاغ می‌شود و معمولاً کمتر از سقف دیه کامل است. این سقف در بیمه‌نامه‌ها ذکر می‌شود و بیمه‌گذاران باید به آن توجه داشته باشند.

چگونگی محاسبه حق بیمه در سال 1403
مبلغی که برای دیه کامل انسان در ‌ماه حرام اعلام می‌شود، تعیین‌کننده حق بیمه در بیمه شخص ثالث و تعهدات این بیمه برای پوشش زیان‌های جانی و مالی است. هر سال قوه قضاییه، نرخ دیه را اعلام می‌کند. در سال ۱۴۰۳ دیه کامل انسان در ماه‌های حرام یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و در ماه‌های غیرحرام یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان اعلام شد.

سقف تعهدات مالی شرکت بیمه در سال ۱۴۰۳
حداقل و حداکثر میزان پوشش مالی بیمه شخص ثالث در سال ۱۴۰۳ برابر با
۴۰ و ۸۰۰ میلیون تومان است. اگر بیمه‌گذار مبلغی بیش از ۴۰ میلیون تومان را به‌عنوان پوشش مالی درنظر بگیرد، به آن بیمه مازاد شخص ثالث گفته می‌شود.

بیمه شخص ثالث به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟
افرادی که تحت پوشش بیمه خسارات جانی بیمه ثالث هستند، شامل اشخاص ثالث خودروی زیان‌دیده، سرنشینان اتومبیل راننده مقصر، افراد خارج از اتومبیل او و حتی خود فرد راننده مقصر (بیمه حوادث سرنشین) می‌شود. این پوشش هزینه‌های مربوط به فوت، نقص عضو و خدمات بیمارستانی را جبران می‌کند. بیمه ثالث خسارات جانی
وارد شده به جنین را هم می‌پردازد.

مکث
پوشش‌های کمترشناخته‌شده بیمه شخص ثالث

در کنار پوشش‌های اصلی ذکر شده، بیمه شخص ثالث شامل پوشش‌هایی است که بسیاری از بیمه‌گذاران از آن بی‌اطلاع هستند.

پوشش حوادث راننده مقصر
یکی از مهم‌ترین و در عین حال نادیده‌گرفته‌شده‌ترین بخش‌های بیمه شخص ثالث، پوشش «حوادث راننده مقصر» است. پیش از اصلاحات قانونی، راننده مقصر به‌عنوان «شخص ثالث» محسوب نمی‌شد و در نتیجه، خسارات جانی وارده به او (مانند فوت، نقص عضو و هزینه‌های پزشکی) تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گرفت. این وضعیت، مشکلات بسیاری را برای رانندگان مقصر و خانواده‌هایشان ایجاد می‌کرد.خوشبختانه با اصلاح قوانین، پوششی تحت عنوان «بیمه حوادث راننده» به بیمه شخص ثالث اضافه شد. این پوشش، خسارات جانی وارده به راننده مقصر را نیز تا سقف مشخصی جبران می‌کند و به این ترتیب، از بروز مشکلات مالی و اجتماعی برای این افراد جلوگیری می‌کند.

شرایط فعال شدن پوشش حوادث راننده
این پوشش منحصراً درصورتی فعال می‌شود که راننده مقصر در حادثه رانندگی دچار آسیب جانی شود. لازم به ذکر است که این پوشش فقط خسارات جانی را شامل می‌شود و خسارات مالی وارده به وسیله نقلیه راننده مقصر را پوشش نمی‌دهد. برای جبران خسارات مالی، بیمه بدنه خودرو وجود دارد.

نحوه استفاده از پوشش حوادث راننده
برای استفاده از این پوشش، راننده مقصر (درصورت زنده بودن) یا وراث قانونی او باید با ارائه مدارک مربوط به حادثه (مانند گزارش پلیس، کروکی تصادف) و مدارک پزشکی (مانند گواهی پزشکی قانونی، صورتحساب بیمارستان) به شرکت بیمه مراجعه کنند. شرکت بیمه پس از بررسی مدارک و احراز شرایط، نسبت به پرداخت خسارت اقدام خواهد کرد.

مبلغ دیه راننده مقصر
مبلغ دیه راننده مقصر براساس دیه کامل انسان در ‌ماه غیرحرام محاسبه می‌شود. این مبلغ هر ساله توسط قوه قضاییه تعیین و اعلام می‌شود. لازم به ذکر است که دیه در ماه‌های حرام (محرم، رجب، ذی‌القعده و ذی‌الحجه) یک‌سوم بیشتر از ماه‌های غیرحرام است، اما مبنای محاسبه دیه راننده مقصر، دیه ‌ماه غیرحرام است.

پوشش دیه مازاد
در برخی موارد، ممکن است مبلغ دیه تعیین شده توسط دادگاه، بیشتر از سقف تعهدات بیمه شخص ثالث باشد. در این حالت، راننده مقصر موظف به پرداخت مابه‌التفاوت دیه (دیه مازاد) به شخص زیان‌دیده است. این وضعیت می‌تواند فشار مالی زیادی را بر راننده مقصر و خانواده‌اش وارد کند.

استثناهای بیمه شخص ثالث
بیمه شخص ثالث برخی موارد را پوشش نمی‌دهد، ازجمله خسارات ناشی از حوادث عمدی (خودکشی، صدمه به‌خود و...)، خسارات وارده به‌خود وسیله نقلیه راننده مقصر (که تحت پوشش بیمه بدنه قرار می‌گیرد)، خسارات ناشی از جنگ، شورش، اعتصاب و بلایای طبیعی (مانند سیل و زلزله).
اهمیت مطالعه دقیق بیمه‌نامه: پیش از خرید بیمه شخص ثالث، حتماً شرایط و تعهدات بیمه‌نامه را به دقت مطالعه کنید و درصورت وجود هرگونه ابهام، از شرکت بیمه سؤال کنید. به‌ویژه به سقف پوشش‌ها، استثنائات و شرایط پرداخت خسارت توجه کنید.
استعلام و مقایسه قیمت‌ها: قیمت بیمه شخص ثالث در شرکت‌های مختلف بیمه می‌تواند متفاوت باشد. قبل از خرید، از چند شرکت استعلام قیمت بگیرید و بهترین گزینه را با توجه به شرایط و نیازهای خود انتخاب کنید.