سقف‌های انرژی‌زا

محمد سرابی ؛ روزنامه‌نگار

از خانه‌های مسکونی و آپارتمان‌ها که سقف‌های کوچک دارند نمی‌توان انتظار داشت که انرژی خورشیدی زیادی تولید کنند؛ اما سقف‌های وسیع ساختمان‌‌های اداری و تجاری هر شهر عرصه وسیعی برای نصب صفحه‌های جذب انرژی خورشید و تولید برق هستند. در کلانشهر‌های جهان، شهرداری‌ها پیشگام راه‌اندازی نیروگاه‌های خورشیدی‌اند تا با تامین انرژی‌ پاک و پایدار، آلودگی هوای شهر‌ها را کاهش دهند. برخی از این شهر‌ها تامین برق خورشیدی را در مقیاس کوچک و به‌تازگی آغاز کرده‌اند و برخی دیگر پروژه‌های بزرگی را به نتیجه رسانده‌اند.




با اینکه آب‌وهوای فیلیپین از نوع گرمسیر دریایی با رطوبت زیاد و باران‌های طولانی است، شهر یک‌میلیون نفری «باکولود» در فیلیپین صاحب سامانه برق خورشیدی محلی شده است که صفحه‌های آن سطح پشت‌بام ساختمان شهرداری را می‌پوشاند. مدیریت شهری باکولود در همکاری با دولت آلمان فناوری سامانه انرژی خورشیدی را از این کشور وارد کرده‌است. وزارت فدرال امور اقتصادی و اقلیم آلمان در طرحی با نام « ابتکارات توسعه جهانی » این فناوری را به شهرداری باکولود داده‌است. در مدت 3سال هزینه‌های نصب پنل‌ها از محل کاهش قبض برق بازگردانده می‌شود.
شهردار، آلفردو آبلاردو بنیتز گفته است که پیشگامی شهرداری در استفاده از این فناوری نشانه‌ استقبال مدیریت شهری از ایده‌های فناورانه است که محرکی برای کارآفرینان نوآوری خواهد بود.

خودکفایی در برق
نیروگاه خورشیدی باکولود برق 19ساختمان شهر را تامین می‌کند و در طرح بلندمدت با اضافه‌شدن ساختمان‌های دیگر 30درصد هزینه برق کل شهر کاهش می‌یابد. هدف اصلی این است که شهر بتواند در زمینه برق مستقل شود و شهرداری بتواند بر حوزه‌های دیگری مانند مسکن، اشتغال، امنیت غذایی متمرکز شود. از سوی دیگر برق خورشیدی بر دیگر زیرساخت‌های شهر مانند تامین آب هم تأثیر‌ می‌گذارد. قبلا هم برخی سامانه‌های خورشیدی در این شهر به‌صورت آزمایشی نصب شده بودند که توان آنها به هزار کیلووات می‌رسید. 16شهرداری دیگر فیلیپین هم به‌دنبال نصب پنل‌های خوشیدی‌اند.

سقف بازار نیروگاه خورشیدی شد


شهرداری پایتخت مکزیک یکی از بزرگ‌ترین نیروگاه‌های خورشیدی را روی سقف بازار مواد غذایی «آباستو» ساخته است. بیش از 30هزار صفحه روی پشت‌بام‌های این بازار مواد غذایی نصب شده‌است و قرار است با برق تولیدی آنها اتوبوس‌های برقی مکزیکوسیتی شارژ ‌شوند. مقدار برق تولیدشده در شرایط فعلی می‌تواند انرژی 10هزار خانه را تامین کند. رئیس‌جمهور مکزیک، کلودیا شینباوم، قبلا شهردار مکزیکوسیتی بود و مقدمات ساخت نیرو‌گاه‌های خورشیدی در سال2022 در دوران مدیریت او شروع شد. شینباوم دارای مدرک دکتری در رشته مهندسی انرژی است.

رقابت در تولید برق خورشیدی
شهر‌های مکزیک، برزیل و کلمبیا در استفاده از منابع تجدیدپذیر به‌جای سوخت نفتی برای تولید برق با یکدیگر رقابت می‌کنند و در شهرداری‌های آنها اداراتی برای کاهش انتشار کربن و آلاینده‌های هوا مشغول پژوهش‌اند. نیروگاه خورشیدی مکزیکوسیتی فعلا برق ساختمان‌ها را تامین می‌کند و در آینده شارژ 300دستگاه اتوبوس برقی هم به آن سپرده خواهد شد.
 شهرداری برای متقاضیان نصب صفحه خورشیدی به‌سرعت مجوز صادر می‌کند و ساختمان‌های دولتی می‌توانند برق تولیدشده را به شبکه توزیع نیرو بفروشند. بخشی از هزینه ساخت نیروگاه مربوط به پایدار‌سازی‌ سقف بازار آباستو برای مقاومت دربرابر زلزله بود. یکی از اهداف شهرداری مکزیکوسیتی از کاهش سوزاندن سوخت فسیلی، حفظ محیط‌زیست شهر و احیای 30هزار درخت کاج این شهر است. در فاز بعدی پروژه نیروگاه خورشیدی، ذخیره برق آن در باتری‌های بزرگ برای تامین روشنایی شبانه شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد.