مادران ماندگار سینمای ایران
نقش‌هایی که دیگر تکرار نمی‌شوند
فهیمه پناه آذر-روزنامه‌نگار
برخی از بازیگران سینمای ایران در طول این سال‌ها در نقش مادرانی بازی کردند که شاید دیگر بازی آنها در سینمای ایران تکرار نشود؛ مادرانی که بازی‌ها و دیالوگ‌هایشان در پرده نقره‌ای ماندگار شده و در سال‌های اخیر نمونه آن را پیدا نکرده‌ایم. انتخاب مادرانه‌ترین تصویر‌ها در سینما کار چندان ساده‌ای نیست و به‌نظر در این سال‌ها بسیار سخت شده است.
رقیه چهره‌آزاد «مادر» علی حاتمی
این مادر را کسی فراموش نمی‌کند
مادر در «مادر» علی حاتمی هیچ‌وقت فراموش نمی‌شود؛ مادری که فرزندانش را برای رفتنش دور هم جمع کرد و بهترین دیالوگ‌هاي سینمای ایران را در اتاقش به زبان آورد. رقیه چهره‌آزاد در فیلم «مادر» به کارگردانی مرحوم علی حاتمی، سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن را در ۸۱سالگی و در هشتمین جشنواره فیلم فجر گرفت و عنوان مسن‌ترین بازیگری که تاکنون این جایزه را از جشنواره فجر گرفته، از آن خود کرد. مادر فیلم علی حاتمی شخصیتی است که هیچ‌وقت از حافظه‌ها پاک نمی‌شود.
حمیده خیرآبادی «اجاره‌نشین ها» داریوش مهرجویی
مادر سینمای ایران
خیرآبادی با اکثر کارگردان‌های مطرح سینمای ایران، چون مسعود کیمیایی، داریوش مهرجویی، رخشان بنی‌اعتماد، فریدون گله، شاپور غریب و... کار کرده است. حمیده خیرآبادی ملقب به نادره را می‌توان مادر سینمای ایران نامید. او در تمامی فیلم‌هایش نقش مادری مهربان و نگران را بازی می‌کرد حتی در اجاره‌نشین‌ها که غصه فرزندانش را می‌خورد.خیرآبادی در این فیلم نقش مادر عزت‌الله انتظامی را بازی می‌کند. او در طول دوران بازیگری‌اش نقش‌های متفاوتی از مادر را در سینمای ایران بازی کرده و یکی از نقش‌های ماندگارش در سریال تلویزیونی «خانه سبز» است.
پروین‌دخت یزدانیان «قصه‌های مجید» کیومرث پوراحمد
بی‌بی دوست‌داشتنی
دهه شصتی باشی و قصه‌های مجید را به یاد نداشته باشی! بی‌بی قصه‌های مجید همیشه مراقب مجید بود و موقعیت‌های جدی و طنزی را در مواجهه با مجید خلق می‌کرد. پروین‌دخت یزدانیان مادر مرحوم کیومرث پوراحمد بود که با حضور در این سریال، چنان به کاراکتر «بی‌بی» جان بخشید که سال‌ها بعد این کاراکتر به سینما هم راه پیدا کرد و فیلم «مهریه بی‌بی» برمبنای آن در سینما ساخته شد. وی بعدها در فیلم سینمایی «خواهران غریب» و یا سریال «سرنخ» هم مقابل دوربین پسرش نقش‌آفرینی کرد اما چندان علاقه‌ای به ایفای نقش در مقابل دوربین کارگردانان دیگر نداشت.
پروانه معصومی «گل‌های داودی» رسول صدرعاملی
مادری صبور و دلسوز
عصمت مادری مهربان در «گل‌های داودی» را پروانه معصومی بازی کرده. بازیگری که همیشه در نقش مادر در سینما و تلویزیون حاضر می‌شد، توانست در فیلم رسول صدرعاملی تصویر یک مادر صبور را در ذهن تماشاگران ماندگار کند. معصومی در دوران بازیگری خود بیش از 50فیلم سینمایی بازی کرد و در نقش مادر جلوی دوربین کارگردانان مختلف حضور داشت.
گلاب آدینه «مهمان مامان» داریوش مهرجویی
رنج‌کشیده و صبور
اهل سینما باشی و شخصیت‌های طوبی و عفت یادت نباشد. سیمای سختی‌کشیده طوبی در «زیر پوست شهر» یکی از نقش‌های درخشانی است که آدینه بازی می‌کند و اما این بازیگر در فیلم «مهمان مامان» بازی متفاوت‌تری دارد. آدینه در «مهمان مامان» تصویری متفاوت از مادری صبور به نمایش می‌گذارد؛ مادری که می‌خواهدآبروداری کند.
ثریا قاسمی «ویلایی‌ها» منیر قیدی
سیمرغ برای نقش مادرانه
ثریا قاسمی هم مانند مادرش حمیده خیرآبادی بیشترین نقش مادر را در تلویزیون و سینما بازی کرده است. این مادرانگی‌ها مانند بازی درخشان او در فیلم ویلایی‌ها آنقدر به چشم آمد که توانست سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن در سی‌و‌پنجمین جشنواره فیلم فجر را به‌دست آورد.
مریلا زارعی «شیار ۱۴۳» نرگس آبیار
در «شیار ۱۴۳»الفت (مریلا زارعی) مادری روستایی یک‌تنه بار خانواده را به دوش می‌کشد. پدر خانواده که بنّا بوده از داربست به پایین افتاده و از دنیا رفته و حالا همه بار بر دوش الفت است که باید بچه‌هایش فردوس (گلاره عباسی) و یونس (سامان صفاری) را بزرگ کند. یونس که در دانشگاه قبول شده به جنگ می‌رود و در عملیات والفجر مقدماتی مفقود می‌شود. از اینجا به بعد فیلم کاملا متمرکز بر کاراکتر الفت است؛ مادری که همیشه یک رادیوی ترانزیستوری به همراه دارد و در انتظار خبری از پسرش است. جنگ تمام می‌شود اما از یونس خبری به‌دست نمی‌آید. الفت با بازی برونگرای مریلا زارعی، تصویری تازه از مادری نگران و منتظر در سینمای ایران ارائه می‌دهد که خیلی در این سینما مسبوق به سابقه نیست. سال‌ها می‌گذرد و گرد پیری بر چهره مادر می‌نشیند تا اینکه خبر می‌رسد گوری دسته‌جمعی در جایی به نام شیار۱۴۳ کشف شده و پیکر یونس هم یافت می‌شود.