فعالیتهای فرهنگی جوانان محله عباسی در این موزه متبرک انجام میشود
خانه شهید «قدمی» وقف حرفه آموزی
رابعه تیموری| خبرنگار:
منطقه 11
وقتی رئیس اداره آموزشوپرورش منطقه 18 شد، حواله خانهای هزارمترمربعی در هشتگرد را به او هدیه دادند، اما نپذیرفت و گفت: «من خانه دارم. به کسی بدهید که خانه ندارد.» یک خانه نقلی 40مترمربعی داشت که هر وقت هممحلهایهایش به مشکلی برمیخوردند در آن را میزدند. حالا خانه شهید «علیرضا قدمی» موزه کوچکی است که یادگاریها و خاطرات او را حفظ کرده و به محل دورهمیهای فرهنگی ساکنان محله عباسی تبدیل شده است. در این خانهموزه که با همت خانواده شهید و تعدادی از جوانان محل بازسازی شده مهارتهای حرفهای مختلف به افراد جویای کار آموزش داده میشود. قرار گرفتن در آستانه سیامین سالگرد شهادت شهید قدمی بهانهای شد تا امروز و دیروز این خانه متفاوت را مرور کنیم.
در انتهای یکی از کوچههای دنج و بنبست خیابان شهید قدمی قرار گرفته است. کاغذ کوچکی که روی در کوتاه و نیمهباز خانه چسبانده شده تنها تابلویی است که نشان میدهد اینجا با خانههای مسکونی همسایهاش تفاوت دارد. وقتی وارد خانه میشوی، به فضای دهه 60 و زندگیهای ساده آن زمان برمیگردی. در زمان بازسازی خانه، حیاط نقلی آن به دفتر ثبتنام تبدیل شده و در راهرو باریکی که از حیاط باقی مانده، آشپزخانه 2ـ 3 متری ساخته شده است. در گوشه دفتر ثبتنام کمد چوبی قدیمی قرار دارد که داخل ویترین شیشهای آن چفیه، دستنوشتهها و تعدادی از یادگاریهای شهید چیده شده است. فضای زیر پلههای پاگرد طبقه دوم که پیش از بازسازی بنا آشپزخانه منزل بوده، به وسیله چراغهای ریز و رنگارنگ به زیبایی نورپردازی شده است. دیوارطبلهکرده فضای زیرپله با گونیهای کنفی پوشیده شده و تصاویر شهید «علیرضا قدمی» و تعدادی از شهدای شاخص دوران انقلاب و دفاعمقدس روی دیوار چیده شده است. کیف، اونیفورم و لوازم شهید در کنار لوح و نشانهای یادبودش در این موزه خاکریز مانند نگهداری میشود.
تحقیق و پژوهش علمی در خانه شهید
در ورودی اتاق مجاور دفتر ثبتنام وسیلهای قرار گرفته که برای سردرآوردن از آن باید با علم فیزیک آشنایی داشته باشی.
«سیدمرتضی قاسمی» مسئول بخش علمی خانهموزه و سازنده این وسیله است. او میگوید: «این یک پنل خورشیدی است که براساس زاویه تابش نور خورشید کار میکند و مانند یک گل آفتابگردان زاویه تابش عمود خورشید و زمان حداکثر بازدهی انرژی تابشی را پیدا میکند.» ابزار ساخت پنل خورشیدی خاص و پیچیده به نظر نمیرسد. قاسمی معتقد است با تولید انبوه این وسیله میتوان برای مصارف خانگی انرژی رایگان تولید کرد. پرداختن به اقتصاد دانشبنیان و تحقیق و پژوهشهای علمی بخشی از فعالیت خانهموزه شهید قدمی است. قاسمی میگوید: «اینجا خانه یک معلم شهید است و فرزند شهید تلاش کرده در آن به آموزش علوم و ایجاد اشتغال براساس مبانی اقتصاد دانشبنیان توجه شود.»
مهارتآموزی برای اشتغال
دستگاه تثبیتکننده صوتی از ابداعهای دیگری است که در قالب فعالیتهای علمی مجموعه طراحی شده است. این وسیله با مواد اولیه ایرانی ساخته شده و بهصورت هوشمند میزان صدای میکروفونهای دستی را تنظیم میکند. به گفته قاسمی، در اهداف درازمدت خانهموزه فعالیتهای بخش علمی بهعنوان یکی از مسیرهای ایجاد اشتغال در نظر گرفته شده، اما تعریف این هدف برای رشتههای آموزشی زودبازده مجموعه منطقیتر به نظر میرسد. در خانهموزه شهید قدمی رشتههای مختلفی مانند برق، گرافیک، تایپ و... آموزش داده میشود و تعدادی از افرادی که در این کلاسها مهارت کسب میکنند، در طرحهای فرهنگی خانهموزه مشارکت میکنند. اتاق مجاور دفتر ثبتنام که روزی اتاق نشیمن و پذیرایی خانواده 4 نفری شهید قدمی بوده، محل برگزاری کلاسهای آموزشی و فعالیتهای علمی خانهموزه است.
کتابخانه عمومی محله
خانه شهید قدمی به سبک معماری خانههای جنوب شهری دهه 50 در دو و نیمطبقه بنا شده که با پلههایی کوتاه و فراوان به هم راه دارند. در طبقه دوم اتاق کوچکی قرار دارد که در دوران زندگی شهید، دفتر کار او بوده و حالا کلاس آموزش کودکان و نوجوانان محله است. در اینجا برای کودکان کلاس آموزش قرآن به روش بازی برگزار میشود و دختران نوجوان در کنار یادگیری هنرهایی مانند ساخت عروسکهای نمدی و زیورآلات، سفالگری و... با مهارتهای زندگی و راههای پرورش تفکر خلاق آشنا میشوند. مادران هم در کنار فرزندانشان ریزهکاریهای آداب همسرداری را آموزش میبینند. کتابخانه پروپیمان شهید در همین اتاق قرار دارد. «حسین قدمی» تنها پسر شهید است و ایده تبدیل خانه پدریاش به موزه ایده اوست. قدمی میگوید: «مادرم در رشته کتابداری تحصیل کرده و در حال شمارهگذاری کتابهای پدرم است تا کتابخانه شخصی او بهعنوان کتابخانه عمومی محله مورد استفاده قرار گیرد.»
او درباره انگیزهاش برای حفظ این خانه قدیمی میگوید: «این خانه پس از شهادت پدرم به حسینیه تبدیل شد و مراسمهایی در میلاد یا شهادت ائمه(ع) در اینجا برگزار میشد. وقتی مقام معظم رهبری فرمان دادند جوانان آتش به اختیار باشند تصمیم گرفتیم این خانه را به مرکزی علمی و فرهنگی تبدیل کنیم تا در کنار حفظ یاد شهید و برنامههای فرهنگی برای ایجاد اشتغال و مهارتآموزی اهالی خدمتی انجام دهیم. سال گذشته اینجا را با کمک 20ـ 30 جوان محله بازسازی و همزمان با بیستونهمین سالگرد شهید فعالیتمان را شروع کردیم.» مشغول بودن شهید قدمی به تدریس و آموزگاری سبب شده فرزندش در تعیین خطمشی فعالیتهای خانهموزه به برنامههای علممحور توجه ویژهای داشته باشد. «حسین قدمی» درباره زندگی پدر شهیدش میگوید: «پدرم در کودکی پدرش را از دست داد و در سنین کودکی برای تأمین مخارج زندگی خانوادهاش همزمان با تحصیل مشاغلی مانند میوهفروشی و روزنامهفروشی و... را تجربه کرد. او در خانوادهای مذهبی رشد کرده بود و فعالیتهای سیاسی و انقلابیاش سبب شد در دوران مبارزات انقلابی 2 بار طعم زندانهای سیاسی رژیم شاهنشاهی را بچشد.»
بانی انجمن اسلامی فرهنگیان بود
شهید قدمی پس از پیروزی انقلاب وارد آموزش و پرورش شد و سالها بهعنوان معلم، مدیر مدرسه و مدیر اداره آموزش و پرورش منطقه 18 خدمت کرد، اما به قول فرزندش، او روحیه و تعهد آموزگاری و دلسوزی برای جوانان محله را پیش از پوشیدن لباس معلمی داشته است. حسین قدمی میگوید: «پدرم نمیتوانست به اوضاع و شرایط محله بیتفاوت باشد و با آنکه سن زیادی نداشت حرف و رفتارش برای اهالی حجت بود. بعضی از جوانان محله تحت تأثیر شخصیت شهید مسیر زندگیشان را تغییر دادند. یک روز در محل دعوای شدیدی شده بود و طرفین اختلاف به روی هم چاقو کشیده بودند. پدرم با دیدن این اوضاع جلو رفت و میان آنها میانجیگری کرد. بعد یکی از آنها را که عصباتیتر بود به خانه آورد و ساعتها با او صحبت کرد تا آرام شود. بعد از آن اتفاق کسی آن شخص را در حال نزاع و درگیری ندید و کمکم به یکی از بچههای ثابت هیئت محل تبدیل شد.» شهید قدمی از بانیان انجمن اسلامی فرهنگیان بوده است. او از نخستین روزهای جنگ تحمیلی لباس رزم پوشید و در آخرین روزهای دوران دفاعمقدس و در عملیات مرصاد در حالی که تحصیلات دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت دولتی را میگذراند به شهادت رسید.