ری، مقصد قاچاق مواد مخدر و اتباع بیگانه

حمیدرضابوجاریان، زینب زینال‌زاده| خبرنگار:

منطقه 20

پازل بیستم درجنوبی‌ترین نقطه پایتخت قرار گرفته و به دلیل موقعیت جغرافیایی، حاشیه و حریم وسیعی دارد که به دلیل دوری از محدوده شهری و نبود نظارت کافی به مناطق بی‌دفاع شهری تبدیل شده و بیش از نقاط دیگر مستعد وقوع انواع بزه و آسیب‌های اجتماعی است. آسیب‌هایی که هر یک به تنهایی می‌تواند کانون خانواده‌ای را از بین ببرد و منشأ بروز جرائم بزرگی شود. همین شرایط حاکم در «ری» موجب شده مسئولان دستگاه قضا اقداماتی را در راستای کاهش ناهنجاری‌ها و آسیب‌های اجتماعی آغاز کنند و با ناامن کردن این تکه از پایتخت برای مجرمان و خلافکاران، شرایط زندگی بهتر توأم با امنیت را برای مردم فراهم کنند. «سید محمود محمدی» بازپرس دادسرای شهرری در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری محله از آسیب‌های منطقه 20 و برنامه‌های دستگاه قضا در این شهر باستانی می‌گوید.

مهم‌ترین آسیب اجتماعی که در ری وجود دارد، چیست؟ 

ری دروازه ورودی جنوب تهران است و همین ویژگی موجب شده این نقطه از تهران به ترانزیت ورود موادمخدر و اتباع بیگانه غیرمجاز تبدیل شود. 

مواد مخدر و اتباع بیگانه از کجا به ری وارد می‌شوند؟ 

قاچاقچیان، موادمخدر و اتباع بیگانه را که بیشتر پاکستانی و افغانستانی هستند از «میرجاوه» وارد کشور می‌کنند و سپس به «نایین» می‌برند و از راه ری وارد پایتخت و توزیع می‌کنند. 

چه مقدار از موادمخدر در ری توزیع و مصرف می‌شود؟ 

شهرری، بافت مذهبی و تاریخی غنی دارد. این ویژگی سبب شده است که بسیاری از ساکنان ری میل و علاقه چندانی برای مصرف موادمخدر نداشته باشند. حتی می‌توانم ادعا کنم، تعداد معتادان متجاهر شهرری مانند آمار معتادان متجاهر در منطقه 3 پایتخت، بسیار اندک است. عمده موادمخدر وارد شده، در مناطق دیگر پایتخت توزیع و بخشی نیز به استان‌های دیگر منتقل می‌شود.
 
وضعیت اتباع در ری چگونه است؟ 

بیشتر اتباعی که توسط قاچاقچیان وارد ری می‌شوند، همین‌جا می‌مانند. 

حضور اتباع می‌تواند عامل آسیب‌زا در ری باشد؟ 

من این موضوع را نمی‌پذیرم. برخلاف تصور خیلی از مردم که گمان می‌کنند اتباع بیگانه منشأ آسیب و جرم هستند، آمارها نشان می‌دهد در ری، تعداد اتباعی که دست به بزهکاری می‌زنند، اندک است. در واقع اتباع افغانستانی در شهرری بیشتر بزه می‌بینند تا بزهکار باشند. 

راه‌حل مقابله یا کاهش این آسیب اجتماعی در ری چیست؟ 

تنها راه مقابله با آسیب‌های اجتماعی به‌ویژه جرائم مربوط به موادمخدر و اتباع بیگانه، تهیه سند جامع سیاست جنایی ری است. 

این سند برای رسیدگی به کدام آسیب‌ها تهیه می‌شود؟ 

پس از تهیه و نهایی شدن این سند، می‌توان به آسیب‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، امنیتی، قضایی، شهروندی، صنعتی و زیست‌محیطی، رسیدگی کرد. 

در این سند کلونی‌های آسیب‌های اجتماعی شناسایی شده است؟ 

براساس پیش‌نویس این سند، همه انبارها، باغ‌ها، مراکز حاشیه شهر ری، سفره‌خانه‌ها، پاتوق‌های حضور اتباع بیگانه، معتادان شناسایی و با متخلفان برخورد می‌شود. 

کارهای مربوط به تهیه سند جنایی را شروع کرده‌اید؟ 

کارهای اولیه تهیه این سند، که در هیچ دادستانی کشور وجود ندارد، در شهرری شروع شده و در حال تدوین است. 

در سند جنایی به آسیب فرهنگی اشاره کردید. در این مورد توضیح می‌دهید؟ 

شهرری یکی از نقاط قدیمی و گردشگری پایتخت و نیز کشور محسوب می‌شود. آسیب رساندن به بافت‌های تاریخی و دست‌درازی به منابع ارزشمند این شهر از جمله تهدیدهایی است که از سوی برخی افراد انجام شده و می‌شود. 

به‌طور مشخص نمونه‌ای را بیان می‌کنید؟ 

ری پایتخت برخی از سلسله‌های پادشاهی گذشته تاریخ ایران بوده که متأسفانه میراث فرهنگی این منطقه در سال‌های متمادی به تاراج رفته و آسیب‌های زیادی به هویت ری وارد شده است. دژ تاریخی «رشکان» از شهرهای تاریخی این منطقه بوده که متأسفانه بزرگراه امام علی(ع) از روی آن عبور کرده و این یکی از تخریب‌ها و آسیب‌های فرهنگی ری است. 

برای رسیدگی به این موضوع پرونده‌ای تشکیل شده است؟ 

بله پرونده‌ای در دادسرا تشکیل و از مسئولان مربوط در این‌باره توضیح خواسته شده است تا از حقوق میراث فرهنگی و هویت ری پاسداری شود. 

به نظر می‌آید دستگاه قضا در برخی از موارد مانند کودکان‌کار و متکدیان برخورد قاطعانه ندارد. علت چیست؟ 

هر چند شهرری از نظر برخی آسیب‌های اجتماعی وضع مناسب‌تری نسبت به نقاط دیگر پایتخت دارد، اما همان گونه که شما می دانید، به دلیل خلأهای قانونی، دستگاه قضا نمی‌تواند برای مقابله برخی آسیب‌های اجتماعی برخورد قاطع داشته باشد. 

برای رفع خلأهای قانونی چه باید کرد؟ 

این خلأ‌ها در برخورد با جرائمی مانند اطفال متکدی، افراد بدون هویت و کودک‌آزاری است و برای رفع آن نیاز به راه‌اندازی دادسرای ویژه آسیب‌های اجتماعی با حضور قضات متخصص و تصویب قوانین حمایتی و جامع داریم. 

چندین سال است که طرح جمع‌آوری کودکان‌کار اجرا می‌شود، اما همچنان شاهد حضور این افراد در معابر هستیم. چرا؟ 

دستگاه‌هایی مانند نیروی انتظامی، شهرداری و بهزیستی، براساس دستور دادستانی‌ها، کودکان‌کار و خیابان را جمع‌آوری می‌کنند، اما مرکز و مکانی مناسب توسط بهزیستی کشور برای نگهداری و ساماندهی و مراقبت‌های بعدی از این کودکان پیش‌بینی نشده است و به این دلیل، ناچار به بازگرداندن کودکان به جامعه هستند. 




شناسایی 5 نقطه برای راه‌اندازی دهکده کارآفرینی

کارشناسان باور دارند راه‌اندازی مراکز درمان معتادان تنها بخشی از حلقه درمان این افراد است. مهارت‌آموزی به معتادان و ایجاد فرصت‌های شغلی برای این افراد، زنجیره‌ای است که در روند درمان معتادان بهبودیافته، مفقود است و باید مورد توجه قرار گیرد. بازپرس دادسرای عمومی و انقلاب ری این مسئله را تأیید می‌کند: «ستاد مبارزه با موادمخدر اعلام کرده است که 85‌درصد افرادی که در مراکز بهبود اعتیاد، درمان شده‌اند به دلیل بیکاری یا پذیرش نشدن از سوی خانواده دوباره معتاد می‌شوند. این به آن معناست که در فرایند درمان اشکالاتی وجود دارد و به زیرساخت‌های پس از سم‌زدایی توجه نشده است.»

محمدی حرفش را با پیشنهاد جالب توجهی ادامه می‌دهد: «معتادانی که در مراکز درمانی سم‌زدایی می‌شوند باید از خدمات بیمه بهره‌مند شوند. ردیف اعتباری برای این کار وجود دارد و این اعتبار باید از سوی ستاد مبارزه با موادمخدرهزینه شود. پس از فرایند سم‌زدایی و بیمه، افراد همراه با خانواده‌هایشان باید فرصت کار کردن پیدا کنند.» قاضی سابق ویژه ماده‌های 15 و 16 قانون مبارزه با موادمخدر تهران، اظهار می‌کند: «برای فراهم کردن فرصت شغلی، پیشنهاد راه‌اندازی دهکده‌های کارآفرینی (کشت و صنعت و درمان) به تناسب استعدادهای تولید و مصرف ارائه شده است. در این دهکده افراد علاوه بر درمان و برخورداری از خدمات دی‌آی‌سی و مشاوره‌های روان‌درمانی و کار کردن برای خود و خانواده، به فرد مفیدی تبدیل می‌شوند. برای راه‌اندازی چنین دهکده‌ای در شهرری 5 نقطه شناسایی شده است و در مراحل بررسی اولیه این نقاط هستیم تا در صورت تأیید و تصویب یکی از این مکان‌ها، به‌ شکل آزمایشی، زمینه بازگرداندن علمی افراد پاک شده به جامعه را فراهم کند.»

به گفته محمدی ساکنان در شهرک کارآفرینی می‌توانند مانند هر شهروند دیگری، زیرپوشش رژیم کنترلی نیمه باز، به راحتی میان مردم رفت‌و‌آمد کنند و محدودیتی در این‌باره وجود ندارد. او باور دارد برای عملی شدن این ایده خیّران و دستگاه‌های اجرایی باید پای کار بیایند: «ستاد مبارزه با موادمخدر، منابع طبیعی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک‌ها و خیّران باید در این حوزه وارد شوند. بدون مشارکت این نهادها نمی‌توان نگاه مردم را به معتادان بهبودیافته تغییر داد و زمینه لازم را برای پذیرش آنها در جامعه فراهم کرد.»