رتبه 17 ایران در درک ذهن و مغز

ساسان شادمان منفرد-روزنامه‌نگار

محمدتقی جغتایی، مشاور عالی ستاد علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی ریاست‌جمهوری گفت که رتبه حوزه علوم شناختی ایران در دنیا با یک پله صعود نسبت به سال گذشته به 17رسیده و این مهم در شرایط تحریم و کمبود زیرساخت‌ها به‌دست آمده است. علوم شناختی یک حوزه پویا و درحال گسترش است که به‌دلیل میان‌رشته‌ای بودن، مرزهای جدیدی را در فهم ذهن و مغز باز می‌کند. در عین حال، حوزه‌های مربوط به علوم شناختی مانند نوروساینس (علوم اعصاب) هم از مهم‌ترین و پرطرفدارترین شاخه‌های علم در نیمه دوم قرن بیستم و بیست‌ویکم بوده‌اند.

علوم شناختی چیست؟
علوم شناختی (Cognitive Science) شاخه‌ای میان‌رشته‌ای است که به مطالعه فرآیندهای ذهنی و شناختی انسان و موجودات دیگر می‌پردازد. این علم تلاش می‌کند تا عملکرد ذهن و مغز، ازجمله فرآیندهای مرتبط با ادراک، یادگیری، حافظه، زبان، تصمیم‌گیری و حل مسئله را تبیین کند. علوم شناختی به ترکیب دانش از رشته‌های مختلف متکی است و دیدگاهی جامع و میان‌رشته‌ای به موضوعات مرتبط با شناخت دارد.

اهداف علوم شناختی
درک ذهن و مغز: بررسی چگونگی عملکرد ذهن و مغز در فرآیندهای مختلف شناختی
بهبود زندگی انسانی: به‌کارگیری دانش شناختی برای بهبود آموزش، درمان بیماری‌های شناختی و توسعه فناوری‌های جدید
ایجاد هوش مصنوعی: شبیه‌سازی فرآیندهای ذهنی و توسعه سیستم‌های هوشمند


توسعه در علوم اعصاب

دکتر سید محمد مهدوی، دبیر ستاد توسعه علوم شناختی معاونت علمی ریاست‌جمهوری در سیزدهمین کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی که در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، گفت: «تاسیس و ایجاد 3 آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری، ملی مغز و آزمایشگاه نخستیان از زیرساخت‌های حداقلی برای توسعه تحقیقات در حوزه علوم اعصاب است. این 3 آزمایشگاه می‌توانند زنجیره آزمایشگاهی کشور در این حوزه را تکمیل کنند.» مهدوی با اشاره به عملکرد یک دهه اخیر این ستاد افزود: «تربیت بیش از ۳۷۰۰محقق، اجرای ۹پروژه پیشران و تشکیل ۲۲هسته پژوهشی ازجمله این دستاوردها به شمار می‌رود.»
دکتر سید محمد مهدوی، دبیر ستاد توسعه علوم شناختی معاونت علمی ریاست‌جمهوری در سیزدهمین کنگره علوم اعصاب پایه و بالینی که در دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، گفت: «تاسیس و ایجاد 3 آزمایشگاه ملی نقشه‌برداری، ملی مغز و آزمایشگاه نخستیان از زیرساخت‌های حداقلی برای توسعه تحقیقات در حوزه علوم اعصاب است. این 3 آزمایشگاه می‌توانند زنجیره آزمایشگاهی کشور در این حوزه را تکمیل کنند.» مهدوی با اشاره به عملکرد یک دهه اخیر این ستاد افزود: «تربیت بیش از ۳۷۰۰محقق، اجرای ۹پروژه پیشران و تشکیل ۲۲هسته پژوهشی ازجمله این دستاوردها به شمار می‌رود.»

تحقیق در شرایط تحریم

دکتر محمدتقی جغتایی، مشاور عالی ستاد علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی ریاست‌جمهوری، مغز را یک نیروی محرکه برای رشد بشر دانست و گفت: «اگر جامعه می‌خواهد رشد کند باید در حوزه مغز سرمایه‌گذاری شود. از این‌روست که موضوع سرمایه انسانی در اکثر اسناد جهانی وارد شده است.» او با اشاره به نوروتکنولوژی اضافه کرد: «بازار فناوری‌های شناختی در دنیا درحال توسعه است، به‌گونه‌ای که براساس گزارش یونسکو این بازار تا سال۲۰۲۷ رشد ۲۰برابری را تجربه می‌کند.» جغتایی افزود: «اکنون به رتبه هفدهم حوزه علوم شناختی در دنیا رسیده‌ایم. این رتبه در سال گذشته ۱۸ بود. این ارتقا در شرایطی به‌دست آمده است که محققان ایرانی تحت تحریم‌ها، تحقیقات خود را ادامه می‌دهند.»